Người Cơ Đốc nên liên hệ với bạn bè ngoại đạo như thế nào?

Một trong những vấn đề thực tế và đầy thách thức đối với Cơ Đốc nhân sống trong thế giới đa nguyên này là mối quan hệ với những người bạn không cùng niềm tin. Làm thế nào để vừa trung tín với Đấng Christ, vừa sống yêu thương và làm chứng cho những người chung quanh? Bài viết nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách chuyên sâu để tìm ra những nguyên tắc đời sống, cân bằng giữa sự “tách biệt thánh” và “sứ mạng truyền giáo”, giữa việc gìn giữ đức tin và việc thể hiện tình yêu thương của Chúa cho thế gian.

Trước khi đi vào chi tiết, chúng ta cần hiểu hai dòng tư tưởng dường như đối nghịch nhưng lại bổ sung cho nhau trong Kinh Thánh.

1. Lời Kêu Gọi Tách Biệt Khỏi Sự Ác: Cựu Ước lẫn Tân Ước đều có những lời cảnh báo mạnh mẽ về việc kết hợp với người ngoại đạo và bị ảnh hưởng bởi lối sống của họ. Trong 2 Cô-rinh-tô 6:14-18, Sứ đồ Phao-lô viết: “Chớ mang ách chung với kẻ chẳng tin. Bởi vì công bình với gian ác có hội hiệp nhau được chăng? Sự sáng với sự tối có thông đồng nhau được chăng?... Vậy, hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra khỏi chúng nó, đừng đá động đến đồ ô uế, thì ta sẽ tiếp nhận các ngươi”. Từ “ách” trong tiếng Hy Lạp (ζυγός – *zygos*) chỉ về sự ràng buộc chặt chẽ, như cặp bò cùng mang chung một ách. Điều này ám chỉ những mối quan hệ ràng buộc sâu sắc, mật thiết (như hôn nhân, quan hệ đối tác làm ăn quan trọng, hay tình bạn tri kỷ có ảnh hưởng quyết định đến đời sống), nơi mà hai bên phải đồng lòng, đồng bước. Nguyên tắc này không cấm mọi sự tiếp xúc, nhưng cảnh báo chống lại sự “đồng yoke” – sự ràng buộc lẫn nhau trong những điều căn cốt.

2. Mệnh Lệnh Truyền Giáo và Hiện Diện Yêu Thương: Mặt khác, chính Chúa Giê-xu, Đấng được gọi là “bạn của người thâu thuế và kẻ phạm tội” (Ma-thi-ơ 11:19), đã dạy các môn đồ phải là “muối của đất” và “sánh sáng của thế gian” (Ma-thi-ơ 5:13-16). Muối phải tiếp xúc với thực phẩm mới ngăn được sự hư thối, và ánh sáng phải chiếu vào nơi tối tăm mới xua tan bóng tối. Trong lời cầu nguyện cao trọng, Chúa Giê-xu không cầu xin Cha cất các môn đồ khỏi thế gian, nhưng xin Cha “gìn giữ họ cho khỏi điều ác” (Giăng 17:15). Ngài phán: “Như Cha đã sai Con trong thế gian, thì Con cũng sai họ trong thế gian” (Giăng 17:18). Động từ “sai” (ἀποστέλλω – *apostellō*) mang ý nghĩa được ủy quyền, được sai đi với một sứ mạng cụ thể. Điều này cho thấy vị trí của Cơ Đốc nhân là ở *trong* thế gian, nhưng không thuộc về *bản chất* của thế gian.

1 Cô-rinh-tô 5:9-13 là phân đoạn giải thích rõ ràng nhất về vấn đề này. Phao-lô sửa lại một sự hiểu lầm của Hội Thánh Cô-rinh-tô về thư trước của ông: “Tôi mới viết trong thơ cho anh em đừng làm bạn với kẻ dâm dục; ấy không phải nói chung về kẻ dâm dục đời nầy, hay là kẻ tham lam, kẻ chắt bóp, kẻ thờ hình tượng; vì nếu vậy thì anh em phải lìa khỏi thế gian” (câu 9-10). Ở đây, Phao-lô làm rõ: Chúng ta không thể và không nên tránh mọi tiếp xúc với người ngoài. Ông nói thêm: “Vì tôi có ý bảo anh em rằng chớ làm bạn với kẻ tự xưng là anh em, mà là kẻ dâm dục, tham lam, thờ hình tượng, hay chửi rủa, say sưa, hoặc chắt bóp...” (câu 11). Trọng tâm của sự “tránh xa” này là dành cho những người tự xưng là anh em nhưng sống trong tội lỗi mà không ăn năn, chứ không phải người ngoại đạo. Đối với người ngoài, Chúa sẽ phán xét (câu 13). Mục đích là gìn giữ sự thánh khiết và kỷ luật trong Hội Thánh, đồng thời phân biệt rõ ràng giữa tiêu chuẩn dành cho người trong Hội Thánh và thái độ dành cho người ngoài.

1 Cô-rinh-tô 15:33 cảnh báo: “Chớ mắc lừa: bạn bè xấu làm hư thói nết tốt”. Câu này được trích từ một nhà thơ ngoại đạo (Menander), cho thấy Phao-lô thừa nhận một chân lý phổ quát. Từ “làm hư” trong tiếng Hy Lạp (φθείρω – *phtheirō*) có nghĩa là làm hư hỏng, làm thối nát, làm bại hoại. Nó cảnh báo về ảnh hưởng thầm lặng và từ từ của những mối quan hệ xấu. Đây không phải là lệnh cấm, mà là lời khuyên khôn ngoan về việc lựa chọn bạn bè và ý thức về sự ảnh hưởng.

Chúa Giê-xu là mẫu mực hoàn hảo. Ngài hoàn toàn thánh khiết, vô tội, nhưng không sống trong sự cô lập khỏi những người tội lỗi. Ngài dùng bữa tại nhà Xa-chê, người thâu thuế (Lu-ca 19:1-10); đối thoại và ban sự sống cho người đàn bà Sa-ma-ri tại bờ giếng (Giăng 4:1-42); và tiếp nhận sự xức dầu của một người đàn bà tội lỗi trong nhà người Pha-ri-si (Lu-ca 7:36-50). Điểm chung trong các cuộc gặp gỡ này là:

1. Chủ Động và Có Chủ Đích: Chúa Giê-xu chủ động bước vào thế giới của họ với tình yêu và ân điển.
2. Giữ Vững Chân Lý: Ngài không bao giờ nhân nhượng với tội lỗi (Ngài bảo người đàn bà ngoại tình: “Hãy đi, đừng phạm tội nữa” – Giăng 8:11).
3. Hướng Đến Sự Cứu Rỗi: Mục đích tối hậu là đem họ đến sự cứu rỗi (“Con người đã đến để tìm và cứu kẻ bị mất” – Lu-ca 19:10).

Sứ đồ Phao-lô cũng noi theo gương này. Ông tuyên bố: “Vì dầu tôi được tự do đối với mọi người, tôi đã tự làm tôi mọi cho mọi người, hầu cho tôi được nhiều người hơn... Tôi đã trở nên mọi cách cho mọi người, hầu cứu chuộc được một vài người không cứ cách nào” (1 Cô-rinh-tô 9:19-22). Nguyên tắc “trở nên mọi cách” ở đây là sự linh hoạt trong văn hóa, phong tục không liên quan đến tội lỗi, chứ không phải thỏa hiệp chân lý hay đạo đức.

Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra những hướng dẫn thực tế:

1. Xác Định Loại Hình và Chiều Sâu Của Mối Quan Hệ: Không phải mọi mối quan hệ đều như nhau. Hãy phân biệt:

• Quen biết/Đồng nghiệp/Hàng xóm: Duy trì thái độ hòa nhã, tử tế, siêng năng, trung thực (Rô-ma 12:18: “Nếu có thể được, thì hãy hết sức mình mà hòa thuận với mọi người”).
• Bạn bè xã giao: Có thể chia sẻ các hoạt động giải trí lành mạnh, quan tâm đến cuộc sống của nhau, tạo cơ hội để làm chứng một cách tự nhiên.
• Bạn thân/Tri kỷ: Đây là mức độ cần sự cẩn trọng nhất (“đừng mang ách chung”). Người bạn thân nhất của bạn phải là người có thể khích lệ, sửa dạy bạn trong Chúa (Châm Ngôn 27:17). Nếu người bạn thân nhất ngoại đạo, bạn đang thiếu mất mối thông công thuộc linh sâu sắc và dễ bị ảnh hưởng đức cách.

2. Sống Làm Chứng Trước Khi Nói Làm Chứng: Đời sống bạn là bức thư được mọi người đọc (2 Cô-rinh-tô 3:2). Hãy để họ thấy sự bình an, niềm vui, tính chính trực, lòng nhân từ và sự kiên nhẫn của bạn ngay trong công việc, gia đình và cách bạn xử lý khó khăn. Điều này sẽ tạo ra những câu hỏi: “Tại sao bạn lại khác như vậy?” – cánh cửa cho lời làm chứng.

3. Khôn Ngoan Trong Các Hoạt Đ�ng Chung: Bạn có thể tham gia tiệc cưới, sinh nhật, các buổi họp mặt. Tuy nhiên, cần khôn ngoan từ chối tham dự những nơi hoặc hoạt động dễ dẫn bạn vào cám dỗ (như quán bar với mục đích say sưa, những bữa tiệc tục tĩu). Hãy sẵn sàng giải thích nhẹ nhàng lý do từ chối của mình nếu cần (1 Phi-e-rơ 3:15).

4. Chủ Động Yêu Thương và Phục Vụ: Hãy tìm cách yêu thương một cách thiết thực: giúp đỡ khi họ ốm đau, khó khăn; quan tâm chân thành đến gia đình họ; cầu nguyện cho họ. Tình yêu thương vô điều kiện là ngôn ngữ phổ quát.

5. Thiết Lập Ranh Giới Rõ Ràng cho Bản Thân:

• Ranh giới thuộc linh: Duy trì thì giờ tĩnh nguyện, nhóm lại, đọc Kinh Thánh. Đừng để tình bạn chiếm chỗ của Chúa.
• Ranh giới đạo đức: Không tham gia vào những câu chuyện tầm phào, nói xấu, hoặc những trò đùa tục tĩu (Ê-phê-sô 5:3-4). Bạn có thể lịch sự ngăn lại hoặc rời đi.
• Ranh giới cảm xúc: Không nên chia sẻ những vấn đề thuộc linh sâu nhiệm hoặc những yếu đuối cá nhân sâu với người chưa có cùng nền tảng để hiểu, vì họ có thể vô tình làm tổn thương hoặc hiểu sai.

6. Luôn Hướng Đến Cơ Hội Chia Sẻ Phúc Âm: Hãy cầu nguyện cơ hội. Chia sẻ Phúc Âm một cách tự nhiên, tập trung vào Chúa Giê-xu và ân điển, không phải sự lên án. Sử dụng câu chuyện cá nhân của bạn. Tôn trọng sự tự do của họ; đừng ép buộc. Bạn gieo, bạn tưới, nhưng Chúa ban sự tăng trưởng (1 Cô-rinh-tô 3:6-7).

Mối quan hệ với bạn bè ngoại đạo không phải là một phương trình đơn giản “tránh xa” hay “hòa nhập hoàn toàn”. Đó là một sự đi bộ khôn ngoan, được Thánh Linh dẫn dắt, bắt chước theo gương của Chúa Giê-xu. Chúng ta được kêu gọi để hiện diện trong thế gian như muối và ánh sáng, với tình yêu thương chủ động và một đời sống đổi mới. Đồng thời, chúng ta được kêu gọi không đồng hóa với thế gian (Rô-ma 12:2), giữ gìn sự thánh khiết và căn tính đặc biệt của mình trong Đấng Christ.

Hãy xem mỗi người bạn ngoại đạo như một linh hồn quý giá mà Chúa Giê-xu đã chết thay, và Chúa đã đặt bạn vào cuộc đời họ vì một lý do. Hãy sống, yêu thương và làm chứng với sự khôn ngoan từ trên, với lòng can đảm và sự nương cậy trọn vẹn vào Đức Thánh Linh – Đấng sẽ dẫn bạn vào mọi lẽ thật và ban cho bạn lời nói phải lẽ (Giăng 16:13, Cô-lô-se 4:5-6).