Làm Thế Nào Để Chúng Ta Khích Lệ Nhau Hằng Ngày (Hê-bơ-rơ 3:13)
Trong hành trình đức tin đầy những thử thách và cám dỗ, Cơ Đốc nhân không được định hướng để bước đi một mình. Kinh Thánh liên tục vẽ nên bức tranh về một cộng đồng đức tin – một thân thể – nơi các chi thể nương tựa, nâng đỡ và quan trọng hơn hết, là khích lệ lẫn nhau. Một trong những câu Kinh Thánh then chốt và rõ ràng nhất về mệnh lệnh này được tìm thấy trong thư Hê-bơ-rơ: “Hãy khuyên bảo nhau hằng ngày, đang khi còn gọi là ‘Ngày nay,’ hầu cho trong anh em không ai bị tội lỗi dỗ dành mà cứng lòng chăng.” (Hê-bơ-rơ 3:13, Kinh Thánh Tiếng Việt 1925). Câu Kinh Thánh ngắn gọn này chứa đựng một sứ mạng, một sự khẩn cấp và một lời hứa cho đời sống thuộc linh tập thể. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai triển mệnh lệnh quan trọng ấy, khám phá ý nghĩa nguyên thủy, bối cảnh, và đưa ra những ứng dụng thực tiễn để chúng ta có thể trở nên những người khích lệ hiệu quả cho anh chị em mình trong Chúa.
Để hiểu trọn vẹn Hê-bơ-rơ 3:13, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của lập luận từ chương 3. Tác giả đang cảnh báo các tín hữu gốc Do Thái về nguy cơ “lòng dữ và chẳng tin” (câu 12), dẫn đến việc “lìa bỏ Đức Chúa Trời hằng sống.” Ông dẫn chứng về dân Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng, những người đã chứng kiến phép lạ vĩ đại nhưng vì sự cứng lòng và thiếu đức tin, họ đã không thể vào được sự yên nghỉ của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 3:7-11, trích Thi thiên 95).
Từ “cứng lòng” trong nguyên ngữ Hy Lạp là σκληρύνω (sklērynō), mang nghĩa làm cho cứng, chai lì, hoặc ngoan cố. Nó mô tả một tấm lòng dần dà trở nên vô cảm, chai sạn trước tiếng nói của Đức Chúa Trời, giống như đất khô cứng lại. Điều đáng chú ý là quá trình này không xảy ra tức thì. Đó là kết quả của việc bị “tội lỗi dỗ dành” mỗi ngày. Tội lỗi (ἁμαρτία, *hamartia*) ở đây có thể là sự nghi ngờ, oán trách, sợ hãi, hay thỏa hiệp. Chúng hoạt động như những giọt nước âm thầm làm xói mòn nền tảng đức tin.
Chính trong bối cảnh đó, giải pháp được đưa ra không phải là một chương trình tu đức cá nhân mạnh mẽ hơn, mà là một sự can thiệp của cộng đồng: “Hãy khuyên bảo nhau hằng ngày.” Đây là chiến lược của Đức Chúa Trời để chống lại sự cô lập thuộc linh – mảnh đất màu mỡ cho sự cứng lòng phát triển.
Từ then chốt trong câu 13 là “khuyên bảo” (Bản 1925) hay “khích lệ” (Bản Diễn Ý, Bản Truyền Thống Hiệu Đính). Trong tiếng Hy Lạp, từ này là παρακαλέω (parakaleō). Đây là một từ phong phú, bao gồm nhiều sắc thái:
1. Nghĩa rộng nhất: Kêu gọi bên cạnh (para = bên cạnh, kaleō = kêu gọi). Nó mang ý “mời đến gần,” “mời đồng hành.” Trong bối cảnh Hê-bơ-rơ 3:13, nó hàm ý chúng ta không để ai bước đi một mình; chúng ta được kêu gọi đến bên cạnh anh chị em mình.
2. Nghĩa khích lệ, an ủi: Đây là nghĩa phổ biến nhất. Chúa Giê-xu gọi Đức Thánh Linh là “Đấng Yên ủi” (Παράκλητος, Paraklētos) – Đấng được sai đến bên cạnh để nâng đỡ, khích lệ chúng ta (Giăng 14:16). Vậy, việc khích lệ nhau là một thánh chức được mô phỏng theo chính công việc của Thánh Linh.
3. Nghĩa khuyên bảo, khuyên lơn: Đôi khi sự khích lệ cần bao gồm cả lời hướng dẫn, sửa dạy nhẹ nhàng nhưng chân thật, dựa trên Lời Chúa (2 Ti-mô-thê 3:16).
Như vậy, parakaleō không đơn thuần là những lời khen sáo rỗng. Đó là sự đồng hành tích cực, chủ động, nhằm xây dựng đức tin, củng cố lòng kiên nhẫn, và đôi khi cảnh tỉnh người khác với tình yêu thương, “đang khi còn gọi là ‘Ngày nay.’” Cụm từ này nhấn mạnh tính khẩn cấp và cơ hội hiện tại. “Ngày nay” là khoảng thời gian ân điển, cơ hội để nghe tiếng Chúa và đáp ứng (Hê-bơ-rơ 3:7, 15; 4:7). Chúng ta không thể trì hoãn việc khích lệ đến ngày mai, vì hôm nay, một tấm lòng có thể đang bắt đầu chai cứng.
Làm thế nào để sự khích lệ của chúng ta thực sự có sức mạnh ngăn ngừa sự cứng lòng? Dưới đây là những nguyên tắc và phương thức dựa trên Lời Chúa:
1. Dựa Trên Lẽ Thật của Phúc Âm và Lời Chúa:
Sự khích lệ Cơ Đốc khác biệt với sự động viên thế tục ở nền tảng của nó. Nó không dựa trên sự lạc quan trống rỗng, mà trên những lẽ thật vững chắc về Đức Chúa Trời. Chúng ta khích lệ nhau bằng cách nhắc nhở về:
- Ân điển và sự tha thứ trong Chúa Giê-xu: “Vậy nên hãy đến gần ngôi ơn phước... để được thương xót và tìm ơn giúp đỡ trong khi có cần.” (Hê-bơ-rơ 4:16). Khi một tín hữu thất bại, sự khích lệ mạnh mẽ nhất là chỉ họ về thập tự giá, nơi tội lỗi đã được xử lý.
- Danh tính của chúng ta trong Đấng Christ: Nhắc nhau rằng chúng ta là con cái Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:16), là chi thể trong thân thể Ngài (1 Cô-rinh-tô 12:27), được xưng công bình và thánh hóa.
- Những lời hứa của Đức Chúa Trời: Trích dẫn Kinh Thánh phù hợp với hoàn cảnh của người đang được khích lệ. Đây là “thanh gươm của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 6:17) để chống lại những lời dối trá của tội lỗi và kẻ thù.
2. Tính Cá Nhân và Thường Xuyên: “Nhau” và “Hằng Ngày”
Mệnh lệnh này mang tính tương hỗ (“nhau”) – mọi người đều cần được khích lệ và mọi người đều có trách nhiệm khích lệ. Đồng thời, nó phải “hằng ngày.” Điều này không nhất thiết là một buổi nhóm trang trọng mỗi ngày, mà là một thái độ sống trong cộng đồng: một cuộc điện thoại, một tin nhắn cầu nguyện, một lời chia sẻ sau buổi nhóm, một hành động quan tâm thiết thực (Rô-ma 12:10, 15). Sự khích lệ “hằng ngày” cho thấy sự quan tâm liên tục, giống như việc tưới nước cho cây non.
3. Gắn Liền với Sự Thông Công Đích Thực:
Hê-bơ-rơ 10:24-25 bổ sung hoàn hảo cho 3:13: “Hãy cân nhắc nhau để giục lòng yêu thương và làm việc lành. Chớ bỏ sự nhóm lại... nhưng hãy khuyên bảo nhau.” Sự nhóm lại (thông công) là môi trường chính yếu để thực hành sự khích lệ. Trong sự thông công, chúng ta mới có thể thực sự “cân nhắc” (quan sát, suy xét) để biết nhu cầu của nhau và khích lệ cách kịp thời.
Làm thế nào để đưa nguyên tắc này vào cuộc sống thực tế của Hội Thánh, gia đình và cá nhân?
1. Trong Đời Sống Hội Thánh:
- Nhóm Tế Bào/Nhóm Nhỏ: Đây là môi trường lý tưởng nhất để thực hành Hê-bơ-rơ 3:13. Hãy biến việc chia sẻ, cầu nguyện và khích lệ lẫn nhau thành trọng tâm, không chỉ là học bài.
- Thăm Viếng và Quan Tâm: Chủ động để ý đến những ai vắng mặt hoặc đang trải qua khó khăn. Một tấm thiệp, một phần quà nhỏ, hay một bữa ăn chung có thể là phương tiện khích lệ mạnh mẽ.
- Trong Buổi Nhóm: Khuyến khích việc chia sẻ chứng từ ngắn gọn, lời cảm tạ, hoặc câu Kinh Thách đã giúp đỡ trong tuần. Điều này tạo văn hóa khích lệ lẫn nhau.
2. Trong Đời Sống Gia Đình (Gia Đình Thuộc Linh và Ruột Thịt):
- Cầu Nguyện Cùng Nhau Mỗi Ngày: Dành vài phút để các thành viên trong gia đình chia sẻ điểm cần cầu nguyện và cùng cầu thay cho nhau.
- Ghi Nhận và Cảm Ơn: Cha mẹ khích lệ con cái không chỉ về thành tích mà về đức tính, sự trung tín. Vợ chồng khích lệ nhau về sự phục vụ, kiên nhẫn. Dùng lời nói để xây dựng (Ê-phê-sô 4:29).
3. Trong Đời Sống Cá Nhân và Công Việc:
- Kỷ Luật “Khích Lệ Chủ Động”: Mỗi ngày, cố ý nhắn tin, gọi điện, hoặc gửi email cho ít nhất một người để khích lệ họ. Có thể là một câu Kinh Thánh, một lời cảm ơn vì sự phục vụ của họ, hoặc đơn giản là nói: “Tôi đang cầu nguyện cho bạn.”
- Lắng Nghe với Sự Đồng Cảm: Đôi khi khích lệ hiệu quả nhất không phải là nói, mà là lắng nghe chăm chú và đồng cảm, thể hiện rằng “bạn không cô đơn trong cuộc chiến này.”
- Khích Lệ bằng Hành Động: Một hành động phục vụ thiết thực (giúp việc nhà, hỗ trợ công việc, tặng một món quà nho nhỏ) cũng là tiếng nói khích lệ mạnh mẽ.
Hê-bơ-rơ 3:13 không phải là một lời khuyên hay, mà là một mệnh lệnh thiết yếu cho sự sống còn thuộc linh của cộng đồng đức tin. Trong một thế giới luôn tìm cách dỗ dành chúng ta xa rời đức tin sống động, Đức Chúa Trời đã ban cho chúng ta một phương thuốc thần diệu: sự khích lệ nhau hằng ngày. Khi chúng ta vâng theo mệnh lệnh này, chúng ta không chỉ giúp anh chị em mình tránh khỏi sự cứng lòng, mà chính chúng ta cũng được củng cố trong quá trình đó. Chúng ta trở nên cánh tay nối dài của Đấng Yên Ủi (Paraklētos) trên đất.
Ước mong mỗi chúng ta, khi rời bài nghiên cứu này, sẽ có một sự nhạy bén mới và một cam kết mới để trở thành người khích lệ. Hãy bắt đầu ngay hôm nay – “Ngày nay” – tìm một người để đồng hành, để lên tiếng, để nhắc nhở về tình yêu và lời hứa của Chúa. Trong việc làm đó, chúng ta góp phần xây dựng một Hội Thánh vững mạnh, kiên cố trong đức tin, và sẵn sàng chờ đợi ngày Chúa chúng ta trở lại.
“Vậy thì, anh em hãy khuyên bảo nhau, gây dựng cho nhau, như anh em vẫn thường làm.” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:11)