Chồng phải yêu vợ mình" có ý nghĩa gì?

Trong xã hội đương đại với vô vàn quan điểm về hôn nhân và giới tính, lời dạy của Kinh Thánh vẫn đứng vững như tảng đá, đưa ra một khuôn mẫu vừa siêu nhiên vừa thực tiễn. Một trong những mệnh lệnh then chốt được Sứ đồ Phao-lô đưa ra là: **“Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình”** (Ê-phê-sô 5:25a). Câu nói này không đơn thuần là một lời khuyên nhẹ nhàng về tình cảm vợ chồng, mà là một mệnh lệnh (imperative mood trong tiếng Hy Lạp) đầy uy quyền và hàm chứa chiều sâu thần học khôn lường. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa, nền tảng Kinh Thánh, và ứng dụng thực tế của mệnh lệnh căn bản này trong đời sống hôn nhân Cơ Đốc.

Để hiểu trọn vẹn Ê-phê-sô 5:25, chúng ta phải đặt nó trong toàn bộ bối cảnh của chương 5 và 6, nơi Phao-lô trình bày về các mối quan hệ trong gia đình dưới ánh sáng của Đấng Christ. Trước đó (câu 22-24), ông kêu gọi vợ phục theo chồng như Hội thánh phục theo Christ. Ngay sau đó, ông không đưa ra quyền lực để chồng cai trị, mà **lật ngược hoàn toàn quan niệm thế tục bằng một mệnh lệnh về tình yêu hy sinh**. Từ “yêu” được sử dụng ở đây là **“agapaō”** (ἀγαπάω) trong tiếng Hy Lạp. Đây không phải là tình yêu cảm xúc (philēō) hay tình yêu thể xác (eros), mà là tình yêu mang tính quyết định, ý chí, vô điều kiện và hy sinh – chính là loại tình yêu mà Đức Chúa Trời dành cho thế gian (Giăng 3:16).

Trong bối cảnh văn hóa La Hy thế kỷ thứ nhất, nơi người vợ thường bị xem là tài sản, lời dạy này mang tính cách mạng. Nó không củng cố sự độc tài của người chồng, mà biến đổi quyền lãnh đạo thành trách nhiệm yêu thương và hi sinh. Mệnh lệnh này được lặp lại và nhấn mạnh ở những thư tín khác: **“Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình, chớ hề ở cay nghiệt với nàng”** (Cô-lô-se 3:19), và **“Cũng vậy, hỡi người làm chồng, hãy khôn ngoan mà ở với vợ mình, như với đồ dễ mỏng manh hơn; và hãy tôn trọng nàng”** (I Phi-e-rơ 3:7a). Sự nhất quán này cho thấy đây là giáo lý nền tảng, không phải ngẫu nhiên.

Điều làm cho mệnh lệnh này trở nên tuyệt đối và khác biệt chính là tiêu chuẩn được đặt ra: **“Như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình Ngài vì Hội thánh”** (Ê-phê-sô 5:25b). Đây là then chốt để giải nghĩa toàn bộ mệnh lệnh. Tình yêu của người chồng Cơ Đốc không được đo bằng cảm xúc hay văn hóa, mà được đo bằng chính tình yêu của Christ.

1. Tình Yêu Hy Sinh (Self-Sacrificing Love): Christ đã “phó chính mình Ngài”. Động từ “phó” (paradidōmi – παραδίδωμι) có nghĩa giao nộp, hiến dâng hoàn toàn. Điều này chỉ về sự chết thay, sự hi sinh trọn vẹn của Ngài trên thập tự giá. Ứng dụng cho người chồng, tình yêu này đòi hỏi sự từ bỏ quyền lợi cá nhân, sự tiện nghi, thậm chí cả những ước mơ riêng vì lợi ích và sự an lành của vợ. Nó không phải là “tôi yêu vì bạn làm tôi vui”, mà là **“tôi quyết định yêu và hi sinh cho bạn, bất kể hoàn cảnh”**.

2. Tình Yêu Có Mục Đích Thanh Tẩy (Purposive Love): “Đặng khiến Hội thánh nên thánh sau khi lấy nước rửa và Lời làm cho sạch” (Ê-phê-sô 5:26). Tình yêu của Christ không chỉ dừng ở sự cứu chuộc, mà còn hướng đến sự nên thánh, sự tăng trưởng thuộc linh của Hội thánh. Tương tự, tình yêu của người chồng phải nhắm đến sự phát triển thuộc linh của vợ. Người chồng được kêu gọi tạo một môi trường – qua sự nâng đỡ, cầu nguyện chung, cùng học Kinh Thánh, sự tha thứ và khích lệ – để vợ mình có thể lớn lên trong ân điển, được Chúa làm cho tinh sạch và nên thánh hơn mỗi ngày.

3. Tình Yêu Chăm Sóc và Bảo Vệ (Nurturing and Protective Love): “Vì không có người nào ghét chính thân thể mình, nhưng nuôi nấng săn sóc nó, như Đấng Christ đối với Hội thánh” (Ê-phê-sô 5:29). Christ xem Hội thánh là thân thể Ngài, và Ngài chăm sóc từng chi thể. Sự so sánh “vợ như chính thân thể mình” (câu 28) là cực kỳ mạnh mẽ. Trong tiếng Hy Lạp, từ “nuôi nấng” (ektrephō – ἐκτρέφω) nghĩa là nuôi dưỡng đến khi trưởng thành; “săn sóc” (thalpō – θάλπω) mang nghĩa giữ ấm, ôm ấp, an ủi. Tình yêu này bao hàm sự chăm lo toàn diện: thuộc linh, tâm lý, tình cảm và thể chất. Người chồng có trách nhiệm bảo vệ vợ khỏi những tổn thương, những ảnh hưởng xấu, và cung ứng những gì cần thiết cho sự tăng trưởng của nàng.

Nguyên tắc này không phải mới mẻ trong Tân Ước, mà đã được gieo mầm từ Sáng Thế Ký. Sau khi tạo dựng Ê-va, A-đam reo lên: **“Người nầy là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi”** (Sáng Thế Ký 2:23). Mối quan hệ “một xương một thịt” này (câu 24) là nền tảng cho sự so sánh “vợ như chính thân thể mình” của Phao-lô. Chồng và vợ là một thể thống nhất.

Hơn nữa, trong Cựu Ước, tiêu chuẩn cho tình yêu và sự chung thủy đã được thiết lập qua giao ước hôn nhân, phản ánh mối quan hệ giao ước giữa Đức Giê-hô-va và Y-sơ-ra-ên. Tiên tri Ma-la-chi khiển trách những người chồng bội tín và căn dặn: **“Hãy cẩn thận giữ tấm lòng các ngươi, chớ đối ở bất trung với vợ của tuổi mình”** (Ma-la-chi 2:15). Từ “bất trung” ở đây dịch từ “bagad” (בָּגַד) trong tiếng Hê-bơ-rơ, mang nghĩa phản bội, phá vỡ giao ước. Tình yêu mà Kinh Thánh đòi hỏi là tình yêu giao ước – một sự cam kết trọn đời, bền vững và thành tín (“hesed” – חֶסֶד).

Mệnh lệnh “yêu vợ” phải được thể hiện qua những hành động cụ thể, không chỉ tồn tại trên lý thuyết. Dưới đây là một số phương cách ứng dụng:

1. Yêu Bằng Lời Nói và Sự Giao Tiếp: Lời nói có quyền sinh tử (Châm Ngôn 18:21). Người chồng Cơ Đốc cần học cách nói lời yêu thương, khích lệ, tôn trọng và xây dựng (Ê-phê-sô 4:29). Lời cầu nguyện chung cho vợ và cùng vợ là một biểu hiện mạnh mẽ của tình yêu thuộc linh.

2. Yêu Bằng Hành Động Phục Vụ: Noi gương Chúa Giê-xu, Đấng cúi xuống rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:1-17). Tình yêu được thể hiện qua việc san sẻ gánh nặng gia đình, quan tâm đến nhu cầu của vợ, và sẵn sàng phục vụ trong tinh thần khiêm nhường.

3. Yêu Bằng Sự Lãnh Đạo Thuộc Linh: Trách nhiệm làm “đầu” (kephalē – κεφαλή) không phải để thống trị, mà để dẫn dắt gia đình đến gần Chúa hơn. Điều này bao gồm việc chủ động trong giờ tĩnh nguyện gia đình, dạy dỗ Lời Chúa cho con cái, và làm gương sáng trong đức tin.

4. Yêu Bằng Sự Tha Thứ và Nhẫn Nhục: Hôn nhân giữa hai con người bất toàn chắc chắn có lúc vấp phạm. Tình yêu “agape” đòi hỏi sự sẵn lòng tha thứ như Chúa đã tha thứ (Cô-lô-se 3:13), và nhịn nhục, không ghi sự dữ (I Cô-rinh-tô 13:5).

5. Yêu Bằng Sự Trung Tín Tuyệt Đối: Trong thời đại đầy cám dỗ, người chồng phải quyết tâm giữ mình trong sạch, bảo vệ tâm trí và đôi mắt (Gióp 31:1), và trung thành tuyệt đối với người bạn đời. Đây là sự thể hiện cụ thể của tình yêu giao ước.

6. Yêu Bằng Cách “Hiểu Biết” và Tôn Trọng: I Phi-e-rơ 3:7 nhấn mạnh việc “hiểu biết” (ginōskō – γινώσκω) vợ – tức là nhận biết, thấu hiểu những nhu cầu, điểm yếu, ước mơ của nàng – và tôn trọng nàng như “với đồ dễ mỏng manh hơn”. Sự tôn trọng này xuất phát từ nhận thức rằng cả hai đều là “kẻ đồng kế tự của ân điển sự sống”.

Mệnh lệnh **“chồng phải yêu vợ mình như Christ yêu Hội thánh”** là một ơn gọi cao cả, thánh khiết và đầy thách thức. Nó vượt xa khả năng tự nhiên của con người. Không một người chồng nào có thể hoàn toàn làm trọn mệnh lệnh này chỉ bằng sức riêng. Chính vì thế, mệnh lệnh này luôn dẫn chúng ta quay về với nguồn cội của tình yêu: **“Chúng ta yêu, vì Chúa đã yêu chúng ta trước”** (I Giăng 4:19).

Người chồng Cơ Đốc chỉ có thể yêu vợ theo cách Christ yêu khi chính anh ta đang ở trong mối liên hệ sống động với Christ, mỗi ngày được sự yêu thương của Chúa tuôn đổ vào lòng mình bởi Đức Thánh Linh (Rô-ma 5:5). Sự thất bại, thiếu sót là cơ hội để chạy đến với ân điển, sự tha thứ và sức mới từ Chúa.

Hôn nhân Cơ Đốc, với mệnh lệnh này làm trung tâm, không phải là nhà tù của nghĩa vụ, mà là **phòng thí nghiệm sống động của ân điển**, là bức tranh hữu hình (dù chưa trọn vẹn) về tình yêu cứu chuộc của Christ dành cho Hội thánh Ngài. Khi người chồng bắt đầu tập sống yêu thương hy sinh, chính anh ta cũng được biến đổi, gia đình được bình an, và Danh Chúa được tôn cao. Đó chính là ý nghĩa sâu xa và vinh hiển của mệnh lệnh tưởng chừng đơn giản: “Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình.”