Đức Giáo Hoàng và Lời Tiên Tri về Kẻ Chống Chúa Giê-su: Một Nghiên Cứu Từ Góc Nhìn Tin Lành
Chủ đề về “người chống Chúa Giê-su” (Antichrist) luôn khơi dậy sự tò mò và thậm chí là sợ hãi trong lòng nhiều Cơ Đốc nhân qua các thời đại. Trong bối cảnh của Cải Chánh Tin Lành, nhiều nhà thần học lịch sử đã nhìn nhận chức vụ Giáo hoàng (*Pontifex Maximus*) dưới lăng kính của các lời tiên tri trong Kinh Thánh, đặc biệt là trong sách Đa-ni-ên, II Tê-sa-lô-ni-ca và Khải Huyền. Bài viết này không nhằm kết tội cá nhân, mà là một nghiên cứu thần học dựa trên sự so sánh giữa giáo lý Kinh Thánh và những tuyên bố, vai trò mà chức vụ này đã đảm nhận trong lịch sử, từ góc nhìn của thần học Tin Lành, lấy Kinh Thánh làm thẩm quyền tối cao.
I. Hiểu Biết Kinh Thánh về “Kẻ Chống Chúa Giê-su” và “Người Tội Ác”
Trước khi đối chiếu, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của “kẻ chống Chúa Giê-su” theo Kinh Thánh. Từ Hy Lạp là ἀντίχριστος (antichristos), có nghĩa là “thay thế Đấng Christ” hoặc “chống lại Đấng Christ”.
1. Tinh Thần Chống Chúa Giê-su (Antichrist) đã hiện diện: Sứ đồ Giăng cảnh báo rõ ràng: “Hỡi các con cái bé mọn, ấy là giờ cuối cùng, các con đã nghe nói rằng kẻ địch lại Đấng Christ (Antichrist) phải đến. Và hiện nay đã có nhiều kẻ địch lại Đấng Christ (antichrists) rồi; bởi đó, chúng ta biết rằng ấy là giờ cuối cùng” (I Giăng 2:18). Ở đây, “tinh thần chống Chúa Giê-su” biểu hiện qua bất cứ ai phủ nhận thần tính và nhân tính đầy đủ của Chúa Giê-su Christ: “Ai là kẻ nói dối, há chẳng phải kẻ chối Đức Chúa Giê-xu là Đấng Christ sao? Ấy đó là kẻ địch lại Đấng Christ (Antichrist), tức là kẻ chối Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con” (I Giăng 2:22).
2. Người Tội Ác (The Man of Sin/Lawlessness): Sứ đồ Phao-lô mô tả chi tiết hơn về một nhân vật xuất hiện trước ngày Chúa tái lâm: “Vả, hễ ngày của Chúa chưa đến, thì phải có sự bội đạo trước, và người tội ác, con của sự hư mất hiện ra, tức là kẻ đối địch, tôn mình lên trên mọi sự gọi là Đức Chúa Trời hoặc được thờ lạy, rất đỗi ngồi trong đền Đức Chúa Trời, tự xưng mình là Đức Chúa Trời” (II Tê-sa-lô-ni-ca 2:3-4). Trong nguyên văn Hy Lạp, “người tội ác” là ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας (ho anthrōpos tēs hamartias), và “con của sự hư mất” là ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας (ho huios tēs apōleias).
3. Con Thú và Tiên Tri Giả trong Khải Huyền: Sách Khải Huyền mô tả hai nhân vật chính: “Con thú” từ dưới biển lên (Khải Huyền 13:1-10), tượng trưng cho một quyền lực chính trị-tôn giáo đàn áp, và “con thú” từ dưới đất lên (Khải Huyền 13:11-18), thường được hiểu là một hệ thống tôn giáo giả mạo, làm phép lạ và buộc người ta thờ lạy con thú thứ nhất. Con thú thứ hai này còn được gọi là “tiên tri giả” (Khải Huyền 16:13, 19:20). Hệ thống này được mô tả như một “kỵ nữ” ngồi trên con thú sắc đỏ (Khải Huyền 17), được giải nghĩa là “thành lớn trị vì trên các vua của thế gian” (Khải Huyền 17:18).
II. Sự Đối Chiếu Lịch Sử và Thần Học Từ Góc Nhìn Cải Chánh
Các nhà Cải Chánh như Martin Luther, John Calvin, và những người theo sau, dựa trên các nguyên tắc giải kinh lịch sử-ngữ pháp, đã nhận thấy những điểm tương đồng nổi bật giữa mô tả Kinh Thánh và sự phát triển của chức vụ Giáo hoàng và hệ thống giáo hội La Mã. Điều quan trọng cần nhớ: họ nhắm vào hệ thống giáo lý và quyền lực chứ không phải cá nhân.
1. Sự “Tôn Mình Lên” và “Tự Xưng là Đức Chúa Trời”:
Kinh Thánh: Người tội ác “tôn mình lên trên mọi sự gọi là Đức Chúa Trời... tự xưng mình là Đức Chúa Trời” (II Tê-sa-lô-ni-ca 2:4).
Đối chiếu: Các tước hiệu và tuyên bố của Giáo hoàng qua lịch sử, như “Vicar of Christ” (Đại diện của Đấng Christ – một chức vụ Kinh Thánh dành cho Đức Thánh Linh, Giăng 14:26), “Holy Father” (trong khi Chúa Giê-su dạy: “Đừng gọi ai dưới đất là cha mình; vì các ngươi chỉ có một Cha, là Cha ở trên trời” – Ma-thi-ơ 23:9), và đặc biệt là tuyên bố của Giáo hoàng Innocent III (1198-1216) rằng Giáo hoàng là “người ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, thấp hơn Đức Chúa Trời nhưng cao hơn loài người”. Quyền “ex cathedra” (từ ngai tòa) để định tín giáo lý một cách không sai lầm được xem như chiếm lấy thẩm quyền thuộc riêng về Đức Chúa Trời và Lời Ngài.
2. Ngồi Trong Đền Thờ Đức Chúa Trời:
Kinh Thánh: Người tội ác “ngồi trong đền Đức Chúa Trời” (II Tê-sa-lô-ni-ca 2:4).
Đối chiếu: Trong Tân Ước, “đền thờ Đức Chúa Trời” chính là Hội Thánh, là thân thể của tín đồ (I Cô-rinh-tô 3:16, 6:19; Ê-phê-sô 2:21-22). Việc một người đặt mình vào vị trí lãnh đạo tối cao, có quyền cai trị tuyệt đối trên toàn thể Hội Thánh phổ thông, được xem là ứng nghiệm hình ảnh này. Hệ thống giáo hội phẩm trật đặt Giáo hoàng ở đỉnh cao, như là nguồn của mọi thẩm quyền Hội Thánh, thay vì Đấng Christ là Đầu duy nhất (Ê-phê-sô 1:22, 5:23; Cô-lô-se 1:18).
3. Sự Bội Đạo và Dạy Dỗ Sai Lầm:
Kinh Thánh: Phải có “sự bội đạo” (sự lìa bỏ đức tin thật) trước (II Tê-sa-lô-ni-ca 2:3). Tinh thần chống Chúa Giê-su phủ nhận Chúa Giê-su là Đấng Christ (I Giăng 2:22).
Đối chiếu: Các nhà Cải Chánh chỉ ra nhiều giáo lý của La Mã đã thêm vào hoặc thay thế công lao cứu chuộc duy nhất của Chúa Giê-su Christ, như:
- Thuyết Biến Thể (Transubstantiation): Biến bánh và rượu thật sự thành thịt và huyết Chúa, khiến của lễ Chúa dâng một lần đủ cả (Hê-bơ-rơ 9:28, 10:10-14) như chưa trọn vẹn, cần được dâng lại mỗi lễ Misa.
- Công Đức Thặng Dư và Kho Công Đức: Đặt công đức của các thánh và Maria làm nền tảng phụ cho sự cứu rỗi, thay vì chỉ duy nhất ân điển bởi đức tin nơi Chúa Giê-su (Ê-phê-sô 2:8-9; Rô-ma 3:23-24).
- Sự Cầu Khẩn Các Thánh và Maria: Làm mờ vai trò của Chúa Giê-su là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (I Ti-mô-thê 2:5).
- Quyền Tha Tội của Linh Mục: Xâm phạm thẩm quyền tha tội thuộc riêng về Đức Chúa Trời (Mác 2:7) và qua Danh Chúa Giê-su (Công vụ 10:43).
III. Về Đức Giáo Hoàng Hiện Tại và Các Vị Kế Nhiệm
Từ quan điểm tiên tri nói trên, câu hỏi không phải là về cá nhân một vị Giáo hoàng cụ thể nào là “người chống Chúa Giê-su”, mà là về chức vụ và hệ thống đã được thiết lập với những tuyên xưng và quyền lực trái với Kinh Thánh. Bất kỳ ai ngồi vào ngai vị đó, trong khi tuyên xưng và thi hành các quyền lực và giáo lý đã được thiết lập (như sự không sai lầm của Giáo hoàng, quyền tối thượng phổ quát), thì đều đang đảm nhận vai trò mà các nhà Cải Chánh nhìn nhận là ứng nghiệm lời tiên tri về quyền lực chống Chúa Giê-su.
Chúa Giê-su cảnh báo: “Hãy coi chừng tiên tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông sói hay cắn xé” (Ma-thi-ơ 7:15). Một nhân vật có vẻ ngoài đạo đức, nói những lời hòa bình, thậm chí nhân danh Chúa (Ma-thi-ơ 7:21-23), nhưng dạy dỗ đi ngược lại Phúc Âm thuần túy của sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin, thì chính là mang “tinh thần chống Chúa Giê-su”.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Việc nghiên cứu này không nhằm khơi lên sự ghét bỏ hay sợ hãi, mà để trang bị và cảnh tỉnh, đưa đến những ứng dụng thiết thực:
1. Gắn Chặt với Kinh Thánh và Chúa Giê-su Christ:
Mỗi Cơ Đốc nhân cần biết rõ Phúc Âm thuần túy: “Vì tiền công của tội lỗi là sự chết; nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đức Chúa Giê-xu Christ, Chúa chúng ta” (Rô-ma 6:23). Sự cứu rỗi chỉ nhờ ân điển, chỉ bởi đức tin, chỉ trong Đấng Christ, chỉ vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Hãy nghiệm xem mọi giáo lý mình nghe dạy có đưa mình đến gần Chúa Giê-su hơn, hay đặt thêm những trung gian và điều kiện?
2. Sự Cảnh Giác Thuộc Linh:
“Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ” (I Giăng 4:1). Thử nghiệm bằng Lời Chúa. Bất cứ ai, dù có địa vị cao đến đâu, nếu dạy điều nghịch với sự dạy dỗ rõ ràng của các Sứ đồ trong Tân Ước, thì chúng ta không nên theo.
3. Tìm Kiếm và Gây Dựng Hội Thánh Trung Thành với Lời Chúa:
Hãy hiệp với một Hội Thánh trung tín giảng dạy Kinh Thánh, tôn cao Chúa Giê-su Christ là Đầu và là Cứu Chúa duy nhất, và sống theo các lẽ thật đó. Hội Thánh thật không phải là một tòa nhà hay tổ chức phẩm trật, mà là “các kẻ được kêu gọi ra khỏi thế gian” (Ê-kíp-tô 1:4, nguyên văn Hê-bơ-rơ qahal), nhóm lại trong Danh Chúa Giê-su.
4. Cầu Nguyện cho Sự Tỉnh Thức và Cứu Rỗi:
Chúng ta cầu nguyện cho nhiều người trong các hệ thống tôn giáo sai lạc được nghe và tin nhận Phúc Âm thật. Đồng thời, cầu nguyện cho chính mình và Hội Thánh được đứng vững, “chẳng những tin Ngài, mà lại chịu vì Ngài” (Phi-líp 1:29).
5. Giữ Vững Hy Vọng Cánh Chung:
Dù quyền lực của sự dối trá có lớn mạnh thế nào, chúng ta biết rằng Chúa Giê-su Christ đã chiến thắng. “Còn Đức Chúa Giê-xu Christ, Ngài phải nắm quyền cai trị cho đến chừng Ngài đã đặt mọi kẻ thù dưới chân Ngài. Kẻ thù sau cùng bị hủy diệt là sự chết” (I Cô-rinh-tô 15:25-26). Kẻ chống Chúa Giê-su rồi sẽ bị Chúa Giê-su “hủy diệt bằng hơi thở của miệng Ngài và trừ bỏ bởi sự chói sáng của sự Ngài đến” (II Tê-sa-lô-ni-ca 2:8).
Kết Luận
Từ nghiên cứu Kinh Thánh và góc nhìn lịch sử thần học của Cải Chánh Tin Lành, chúng ta thấy rằng Kinh Thánh không chỉ cảnh báo về một cá nhân đơn lẻ vào thời kỳ cuối cùng, mà về một tinh thần chống Chúa Giê-su và một hệ thống tôn giáo giả mạo đã manh nha từ thời các Sứ đồ và phát triển qua lịch sử. Hệ thống này được đặc trưng bởi sự tôn mình lên thay thế Đấng Christ, dạy dỗ sai lạc về Phúc Âm, và xâm phạm thẩm quyền tối cao của Đức Chúa Trời và Lời Ngài. Chức vụ Giáo hoàng, với những tuyên xưng và giáo lý đã được định hình, được các nhà Cải Chánh nhìn nhận là sự ứng nghiệm hiển nhiên của các lời tiên tri này.
Lời kêu gọi cho mỗi chúng ta không phải là tập trung vào “ai là kẻ chống Chúa Giê-su”, mà là tập trung vào “Ai là Đấng Christ?” (Ma-thi-ơ 22:42). Hãy để lòng trí mình gắn chặt lấy Chúa Giê-su, Đấng “là đường đi, lẽ thật, và sự sống” (Giăng 14:6). Hãy trung tín với Lời Chúa, sống và rao truyền Phúc Âm thuần túy của ân điển. Dù bối cảnh thế giới có thế nào, chúng ta vững lòng vì biết rằng Hội Thánh thật của Đấng Christ – gồm những người được cứu chuộc bởi huyết Ngài – sẽ đứng vững, và cuối cùng, “ngự trị đời đời vô cùng” của Ngài sẽ được hiển hiện (Khải Huyền 11:15).
“Đức Chúa Giê-xu Christ hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi.” (Hê-bơ-rơ 13:8).