Giáo Hội Luther – Giáo Đoàn Missouri (LCMS)
Trong bức tranh đa dạng của Cơ Đốc giáo Kháng Cách (Tin Lành), Giáo Hội Luther – Giáo Đoàn Missouri (The Lutheran Church—Missouri Synod, viết tắt LCMS) nổi lên như một giáo hội trung thành với nền tảng thần học của Cuộc Cải Chánh Thế Kỷ 16, đặc biệt là những giáo lý được khôi phục bởi Tiến sĩ Martin Luther. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu tìm hiểu về lịch sử, nền tảng thần học, các niềm tin căn bản và ứng dụng thực tiễn của LCMS trong đời sống đức tin Cơ Đốc, với cơ sở Kinh Thánh làm nền tảng.
LCMS không bắt nguồn trực tiếp từ Missouri, Hoa Kỳ, mà từ một làn sóng di cư của các tín hữu Lutheran gốc Đức vào giữa thế kỷ 19. Lo ngại trước sự hợp nhất giáo hội và các ảnh hưởng duy lý ở châu Âu, nhóm người này, dưới sự lãnh đạo của Mục sư Martin Stephan và sau này là Tiến sĩ C. F. W. Walther, đã tìm kiếm một vùng đất để tự do thực hành niềm tin Luther thuần túy. Năm 1839, khoảng 700 người định cư tại Perry County, Missouri. Từ cộng đồng nhỏ bé này, năm 1847, "Hội Đồng Giáo Hội Lutheran của Missouri, Ohio và Các Tiểu Bang Khác" được chính thức thành lập, nay là Giáo Hội Luther – Giáo Đoàn Missouri.
Điểm then chốt trong lịch sử thần học của LCMS là sự kiên định của họ vào Kinh Thánh là Lời vô ngộ của Đức Chúa Trời. Trong bối cảnh nhiều giáo phái chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa phê bình Kinh Thánh hiện đại, LCMS vẫn giữ vững lập trường rằng "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn" (2 Ti-mô-thê 3:16, Kinh Thánh TT 1925). Sự "soi dẫn" (θεόπνευστος - *theopneustos* trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là "Đức Chúa Trời thở ra") này bảo đảm rằng Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao và duy nhất (*Sola Scriptura*) cho đức tin và đời sống, không có sai lầm trong các nguyên bản.
Thần học của LCMS được xây dựng vững chắc trên ba trụ cột của Cuộc Cải Chánh, được phản ánh qua các tín điều lịch sử như Bài Tín Điều Các Sứ Đồ và Bản Tuyên Xưng Augsburg:
1. Sola Scriptura (Duy Kinh Thánh): LCMS tin rằng Kinh Thánh là nguồn mặc khải đầy đủ và rõ ràng duy nhất về ý muốn cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Mọi giáo lý và thực hành đều phải được kiểm chứng dựa trên "Lời phán" (λόγος - *logos*) của Đức Chúa Trời. Điều này loại trừ thẩm quyền ngang hàng của truyền thống hoặc lời tuyên bố mới mẻ từ con người.
2. Sola Fide (Duy Đức Tin): Đây là "giáo lý khiến giáo hội đứng vững" theo Luther. LCMS dạy rằng tội nhân được xưng công bình (δικαιοσύνη - *dikaiosynē*) trước mặt Đức Chúa Trời chỉ bởi đức tin nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu, chứ không bởi công đức hay việc lành nào của bản thân. "Vì chúng ta kể rằng người ta được xưng công bình bởi đức tin, chớ không bởi việc làm theo luật pháp" (Rô-ma 3:28). Sự công bình này là một ân tứ được Chúa Giê-xu hoàn thành trên thập tự giá và trao cho người tin qua đức tin.
3. Sola Gratia (Duy Ân Điển): Cơ sở của Sola Fide chính là ân điển (χάρις - *charis*) nhưng không của Đức Chúa Trời. Sự cứu rỗi hoàn toàn là công việc của Đức Chúa Trời, bởi Ngài khởi xướng, Ngài thực hiện và Ngài bảo tồn. "Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 2:8).
Một khía cạnh thần học quan trọng khác là sự phân biệt giữa Luật Pháp (Law) và Tin Mừng (Gospel). Luật Pháp vạch trần tội lỗi, kết án và dẫn con người đến sự ăn năn. Tin Mừng là lời hứa tha thứ, sự sống và ơn cứu rỗi qua Chúa Giê-xu Christ. Một bài giảng lành mạnh trong LCMS luôn chứa đựng cả hai yếu tố này.
Về Các Bí Tích (Sacraments): LCMS xác nhận hai bí tích do chính Chúa Giê-xu thiết lập: Phép Báp-tem và Tiệc Thánh (Thánh Thể).
- Phép Báp-tem không chỉ là nghi thức biểu tượng, mà là phương tiện ân điển hữu hiệu (Phương tiện của Ân điển - *Means of Grace*) mà qua đó Đức Chúa Trời ban sự tái sinh và cứu rỗi. "Kẻ nào tin và chịu phép báp-tem, sẽ được rỗi" (Mác 16:16). Họ tin rằng báp-tem dành cho mọi người, bao gồm trẻ nhỏ, vì chúng cũng thuộc về Giao Ước Ân Điển và cần sự tái sinh bởi nước và Thánh Linh (Giăng 3:5).
- Tiệc Thánh: LCMS giữ quan điểm về Sự Hiện Diện Chân Thực (Real Presence) của thân và huyết Chúa Christ trong, với, và dưới bánh và rượu (sự hợp nhất bí tích - Sacramental Union). Đây không phải là biểu tượng, cũng không phải sự biến đổi bản chất (như giáo lý biến thể), mà là một sự mầu nhiệm được Kinh Thánh xác nhận: "Nầy là thân thể ta... Nầy là huyết ta" (1 Cô-rinh-tô 11:24-25). Việc rước lễ mang lại sự tha tội, sự sống và sự cứu rỗi cho người tin.
Về Sự Tái Lâm và Thời Kỳ Sau Rốt: LCMS giữ lập trường Tiền Thiên Hy Niên (Historic Premillennialism), tin rằng Chúa Giê-xu sẽ trở lại hữu hình trước một thời kỳ ngàn năm bình an (Thiên Hy Niên). Tuy nhiên, họ nhấn mạnh vào sự bất ngờ của ngày đó và tránh những suy đoán thời gian cụ thể. Trọng tâm là sự sẵn sàng trong đức tin: "Vậy thì hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến" (Ma-thi-ơ 24:42).
Về Chức Vụ và Giáo Hội: LCMS tin rằng chức vụ mục sư (Chức Vụ Giảng Dạy) là một chức vụ do Đức Chúa Trời thiết lập để công bố Lời Ngài và quản trị các bí tích. Giáo hội được định nghĩa là sự tập hợp của mọi người tin, nơi Phúc Âm được giảng dạy thuần túy và các bí tích được quản trị đúng đắn.
Nền thần học của LCMS không chỉ là lý thuyết mà dẫn đến một đời sống đức tin sống động và thực tiễn:
1. Đời Sống Trong Ân Điển: Hiểu rõ Sola Gratia và Sola Fide giải phóng Cơ Đốc nhân khỏi gánh nặng tự cứu lấy mình. Sự bình an không dựa trên cảm xúc hay thành tích cá nhân, mà trên lời hứa chắc chắn của Đức Chúa Trời trong Chúa Giê-xu. Khi vấp ngã, tín hữu quay về với lời hứa tha thứ qua sự xưng tội và trở lại với Phúc Âm.
2. Tầm Quan Trọng của Lễ Thờ Phượng và Bí Tích: Vì xem Lời và Bí Tích là Phương tiện Ân điển, nên việc tham dự lễ thờ phượng cách trung tín, lắng nghe bài giảng (nơi Luật Pháp và Tin Mừng được rao giảng) và rước Tiệc Thánh là trung tâm của đời sống đức tin. Đây không phải là "nghĩa vụ" mà là cơ hội nhận lãnh sự sống từ chính Đấng Christ.
3. Đạo Đức và Đời Sống Thánh Khiết: Việc lành và đời sống mới là kết quả của sự cứu rỗi, chứ không phải nguyên nhân. "Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đấng Christ Jêsus để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo" (Ê-phê-sô 2:10). Động lực để sống thánh khiết là lòng biết ơn vì ân điển đã nhận, chứ không phải để gây ơn với Đức Chúa Trời.
4. Thần Học về Nghề Nghiệp (Vocation): Luther nhấn mạnh rằng mọi nghề nghiệp chân chính (làm cha mẹ, công nhân, công dân...) đều là "chức vụ" do Đức Chúa Trời giao phó để phục vụ người lân cận. Điều này nâng cao giá trị của công việc thường ngày và biến nó thành sự thờ phượng.
Giáo Hội Luther – Giáo Đoàn Missouri đại diện cho một dòng chảy thần học kiên định, quyết tâm bảo tồn sự thuần khiết của Phúc Âm như đã được Martin Luther và các nhà Cải chánh khôi phục từ Kinh Thánh. Với trọng tâm là Sola Scriptura, Sola Fide, Sola Gratia, và việc nhấn mạnh vào các Phương tiện Ân điển, LCMS kêu gọi mọi tín hữu tìm thấy sự an nghỉ chắc chắn trong công trình cứu chuộc hoàn tất của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Dù không đồng ý với mọi quan điểm thần học của LCMS, mỗi Cơ Đốc nhân có thể học hỏi từ sự nghiêm túc của họ trong việc đặt Kinh Thánh làm thẩm quyền tối cao và niềm vui được sống trọn vẹn trong ân điển nhưng không của Đấng Christ. Sự trung thành với Lời Chúa và sự tập trung vào Tin Mừng cứu rỗi vẫn là bài học quý giá cho Hội Thánh mọi thời đại.
"Đức Chúa Jêsus Christ vẫn là một, hôm qua, ngày nay, và cho đến đời đời không hề thay đổi" (Hê-bơ-rơ 13:8). Niềm tin vào Chúa Cứu Thế bất biến ấy là nền tảng vững chắc cho mọi thế hệ tín hữu.