Kinh Thánh Công Giáo là gì?

Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, việc tìm hiểu về Kinh Thánh Công Giáo không chỉ là nghiên cứu tôn giáo so sánh, mà là cơ hội quý báu để đào sâu nền tảng đức tin của chính mình, khẳng định lại nguyên tắc "Sola Scriptura" (Chỉ Kinh Thánh) và hiểu rõ hơn về sự khác biệt thần học có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống thuộc linh. Bài viết này sẽ phân tích Kinh Thánh Công Giáo dưới ánh sáng của Kinh Thánh Tin Lành, sử dụng bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 làm chuẩn mực tham chiếu.

Khi nói "Kinh Thánh Công Giáo", chúng ta đề cập đến bộ Kinh Thánh được Giáo hội Công Giáo La Mã chính thức công nhận. Điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất giữa Kinh Thánh Công Giáo và Kinh Thánh Tin Lành nằm ở số lượng sách trong phần Cựu Ước.

Kinh Thánh Tin Lành (theo tiêu chuẩn Kháng Cách): Gồm 66 sách (39 Cựu Ước + 27 Tân Ước). Đây là bộ Kinh Thánh tuân theo Canon (quy điển) của người Do Thái, tức là bộ Kinh Thánh Hê-bơ-rơ (Tanakh), được chính Chúa Giê-xu và các sứ đồ thừa nhận. Khi Chúa Giê-xu phán: "Ấy là lời ta đã phán cùng các ngươi khi ta còn ở với các ngươi, rằng mọi sự đã chép về ta trong luật pháp Môi-se, các sách tiên tri, cùng các thi thiên phải được ứng nghiệm" (Lu-ca 24:44), Ngài đang ám chỉ ba phần của Kinh Thánh Hê-bơ-rơ: Luật Pháp (Torah), Các Tiên Tri (Nevi'im), và Các Văn Thơ (Ketuvim).

Kinh Thánh Công Giáo: Gồm 73 sách (46 Cựu Ước + 27 Tân Ước). Bảy sách thêm vào là: Tô-bi-a, Giu-đi-tha, 1 & 2 Ma-ca-bê, Khôn Ngoan (của Sa-lô-môn), Huấn Ca (Ecclesiasticus), và Ba-rúc. Ngoài ra, họ còn thêm các phần vào sách Ê-xơ-tê và Đa-ni-ên. Những sách này được gọi là "Ngụy Thư" (Apocrypha) trong thần học Tin Lành, hoặc "Deuterocanonical" (thuộc quy điển thứ hai) trong thần học Công Giáo.

Sự khác biệt này bắt nguồn từ hai bản văn cổ:

• Bản Văn Masoretic (Tiếng Hê-bơ-rơ): Là bản gốc tiếng Hê-bơ-rơ của Cựu Ước, được các học giả Do Thái (Masoretes) sao chép và bảo tồn cực kỳ cẩn thận. Đây là nền tảng cho Kinh Thánh Tin Lành.
• Bản Bảy Mươi (Septuagint - LXX): Là bản dịch Cựu Ước từ tiếng Hê-bơ-rơ sang tiếng Hy Lạp vào khoảng thế kỷ 3-2 TCN. Bản này có bao gồm một số sách được viết bằng tiếng Hy Lạp trong thời kỳ giữa hai Giao Ước (Intertestamental Period).

Giáo hội Công Giáo thời kỳ đầu sử dụng bản Septuagint (vì tiếng Hy Lạp phổ biến), và tại các Công đồng như Hippo (393) và Carthage (397), họ đã chính thức công nhận các sách ngụy thư. Đến thời kỳ Cải Chánh (Thế kỷ 16), Martin Luther và các nhà Cải Chánh, dựa trên học thuật của những người Phục Hưng và sự công nhận của chính người Do Thái, đã tái khẳng định thẩm quyền của bản Masoretic tiếng Hê-bơ-rơ và loại bỏ các sách ngụy thư ra khỏi quy điển chính thức. Họ xếp chúng vào một phần riêng, chỉ có giá trị tham khảo lịch sử và đạo đức, chứ không có thẩm quyền để lập giáo lý. Đáp lại, Công đồng Trent (1545-1563) của Công Giáo đã chính thức tuyên bố các sách Deuterocanonical là thiêng liêng và thuộc quy điển.

Vấn đề then chốt không chỉ là lịch sử, mà là thẩm quyền. Kinh Thánh dạy: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn (θεόπνευστος - theopneustos, God-breathed) , có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình" (2 Ti-mô-thê 3:16). Các sách ngụy thư không được chính Chúa Giê-xu hay các sứ đồ trích dẫn như Kinh Thánh trong Tân Ước, và chứa đựng một số giáo lý mâu thuẫn với phần Kinh Thánh được công nhận rộng rãi.

Sự khác biệt về quy điển dẫn đến những khác biệt thần học quan trọng:

1. Về Sự Cứu Rỗi và Ân Điển: Sách 2 Ma-ca-bê 12:43-45 thường được dùng để ủng hộ học thuyết "Luyện Ngục" (Purgatory) và việc cầu nguyện cho người chết. Đoạn này nói về việc Giu-đa Ma-ca-bê dâng của lễ chuộc tội cho những binh lính đã chết. Tuy nhiên, giáo lý rõ ràng của Tân Ước là sự cứu rỗi bởi ân điển duy nhất qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ: "Vì bằng ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình" (Ê-phê-sô 2:8-9). Sự chết của Christ là trọn vẹn và đầy đủ: "Vì bằng một của lễ, Ngài làm cho trọn đời những kẻ nên thánh" (Hê-bơ-rơ 10:14). Không có sự chuộc tội nào sau khi chết.

2. Về Thẩm Quyền Tối Cao: Đây là điểm then chốt. Công Giáo dạy về hai nguồn mặc khải có thẩm quyền ngang nhau: Kinh Thánh và Truyền Thống Thánh (Sacred Tradition) do Giáo hội giải thích. Trong khi đó, Tin Lành giữ vững nguyên tắc "Sola Scriptura". Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao, duy nhất và đầy đủ cho đức tin và sự thực hành. Chúa Giê-xu quở trách những người lấy truyền thống của người phàm mà làm vô hiệu lời Đức Chúa Trời (Mác 7:8-9, 13). Sứ đồ Phao-lô khẳng định tính đầy đủ của Kinh Thánh (2 Ti-mô-thê 3:16-17).

3. Về Sự Cầu Thay: Sách Tô-bi-a khuyến khích việc cầu xin với các thiên sứ và các thánh đã qua đời (Tô-bi-a 12:12). Ngược lại, Kinh Thánh dạy: "Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung Gian ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người" (1 Ti-mô-thê 2:5). Chúng ta có thể trực tiếp đến với Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ (Hê-bơ-rơ 4:16).

Tại Việt Nam, bản dịch phổ biến nhất của Công Giáo là "Kinh Thánh Trọn Bộ" của Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, thường được gọi là bản dịch của "Nữ tu". Bản này dịch từ bản văn tiếng Hy Lạp và La-tinh (Bản Phổ Thông - Vulgate) và bao gồm đầy đủ 73 sách. Trong khi đó, bản Kinh Thánh Tin Lành phổ biến là Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống) và bản Hiện Đại 2011, chỉ có 66 sách.

1. Gìn Giữ và Trân Quý Sự Trọn Vẹn của Lời Đức Chúa Trời: Hiểu biết về sự khác biệt này củng cố lòng biết ơn của chúng ta đối với Kinh Thánh đáng tin cậy mà chúng ta có. Hãy tiếp tục đọc, nghiên cứu và vâng theo Lời Chúa với sự xác tín rằng đây là Lời không sai lầm của Đức Chúa Trời, đủ để hướng dẫn chúng ta trên mọi nẻo đường (Thi thiên 119:105).

2. Sẵn Sàng Trả Lời Với Lòng Khiêm Nhường và Yêu Thương: Khi gặp anh em Công Giáo hoặc những người thắc mắc, chúng ta có thể giải thích sự khác biệt một cách ôn hòa, dựa trên Kinh Thánh. Hãy tập trung vào trung tâm của Phúc Âm: Chúa Giê-xu Christ và sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin. Sử dụng câu gốc như Rô-ma 10:9-10, Giăng 3:16, 14:6 để làm chứng.

3. Tập Trung Vào Sự Hiệp Một Trong Chân Lý Cốt Lõi: Dù có khác biệt về quy điển, chúng ta vẫn tôn trọng nhiều tín hữu Công Giáo chân thành yêu mến Chúa Giê-xu. Thay vì chỉ tranh luận về sách, hãy tập trung đối thoại về chính Chúa Giê-xu, Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời, là trung tâm của mọi sự. Hãy cầu nguyện cho sự hiệp một thật sự trong Thân Thể Đấng Christ dựa trên chân lý của Phúc Âm (Giăng 17:17-21).

4. Củng Cố Nền Tảng Cá Nhân Trong Lời Chúa: Sự khác biệt này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc tự mình nghiên cứu Kinh Thánh và hiểu biết giáo lý căn bản. Đừng chỉ dựa vào lời giảng của người khác, nhưng hãy như người Bê-rê, "ngày đêm tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng" (Công vụ 17:11).

Kinh Thánh Công Giáo, với 73 sách, phản ánh một quan điểm thần học và lịch sử khác về quy điển và thẩm quyền. Là tín hữu Tin Lành, chúng ta xác tín vào bộ Kinh Thánh 66 sách, được Đức Thánh Linh soi dẫn, được bảo tồn cách kỳ diệu, và là thẩm quyền tối cao, duy nhất, đầy đủ cho đức tin và nếp sống. Sự khác biệt này không chỉ là vấn đề số lượng sách, mà là vấn đề về thẩm quyền tối thượng của Lời Đức Chúa Trời trước mọi truyền thống của loài người.

Ước mong mỗi chúng ta càng thêm trân quý Lời Hằng Sống, sống dưới thẩm quyền của Kinh Thánh, và rao truyền Phúc Âm thuần túy của Chúa Giê-xu Christ—Đấng là đường đi, lẽ thật, và sự sống (Giăng 14:6)—cho một thế giới đang lầm lạc. "Lời Chúa được chứng nghiệm; Đức Chúa Trời là nơi che chở cho những người nương náu mình nơi Ngài" (Thi thiên 18:30).