Saul cũng ở giữa các tiên tri có nghĩa là gì?

Trong hành trình khám phá Kinh Thánh, đặc biệt là các sách lịch sử Cựu Ước, chúng ta thường bắt gặp những câu nói mang tính biểu tượng sâu sắc. Một trong số đó là cụm từ “Saul cũng ở giữa các tiên tri” (1 Sa-mu-ên 10:12, 19:24). Câu nói này không chỉ là một ghi chú lịch sử đơn thuần, mà còn là một cửa ngõ mở ra những bài học thuộc linh phong phú về sự chủ động của Đức Chúa Trời, bản chất của sự biến đổi, và mối quan hệ giữa ân điển và trách nhiệm. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đi sâu khai quật ý nghĩa, bối cảnh và ứng dụng thực tiễn của sự kiện đặc biệt này trong đời sống của vị vua đầu tiên của Y-sơ-ra-ên.

Sự kiện này được ghi lại hai lần trong sách 1 Sa-mu-ên, và mỗi lần đều xảy ra trong một bối cảnh và ý nghĩa khác nhau, cho thấy sự phức tạp trong đời sống thuộc linh của Sau-lơ.

Lần thứ nhất (1 Sa-mu-ên 10:1-13): Đây là thời điểm sau khi Sau-lơ được Sa-mu-ên xức dầu làm vua một cách kín đáo (câu 1). Sa-mu-ên đã cho Sau-lơ ba dấu hiệu để xác nhận sự chọn lựa của Đức Chúa Trời. Dấu hiệu thứ ba và quan trọng nhất là: “Kế đó, ngươi sẽ đến đồi cao của Đức Chúa Trời, là nơi có đồn của dân Phi-li-tin; khi đến gần thành, ngươi sẽ gặp một đoàn tiên tri từ nơi cao xuống, có đờn cầm, đờn sắt, trống, ống tiêu, và đờn cò đi trước, và họ sẽ nói tiên tri” (1 Sa-mu-ên 10:5). Điều then chốt xảy ra ở câu 10-12: “Khi chúng đến đồi kia, nầy, một đoàn tiên tri đón người. Thần của Đức Giê-hô-va cảm động người, và người nói tiên tri trong đám họ… Hết thảy những người quen biết người hôm trước đều thấy người nói tiên tri với các đấng tiên tri, thì nói với nhau rằng: Điều gì đã xảy đến cho con trai của Kích? Sau-lơ cũng ở trong hàng tiên tri sao?” (1 Sa-mu-ên 10:10-11).

Lần thứ hai (1 Sa-mu-ên 19:18-24): Bối cảnh hoàn toàn khác. Lúc này, Sau-lơ đã trở nên ghen tị và tìm cách giết Đa-vít. Khi Đa-vít trốn đến Sa-mu-ên tại Ra-ma, Sau-lơ sai ba toán quân đến bắt. Kinh Thánh chép: “Thần của Đức Chúa Trời cảm động các sứ giả ấy, chúng nó cũng nói tiên tri… Rồi chính Sau-lơ cũng đi đến Ra-ma… Thần của Đức Chúa Trời cũng cảm động người; người vừa đi đường vừa nói tiên tri cho đến khi đến Ra-ma… người cởi hết áo mình ra, nói tiên tri trước mặt Sa-mu-ên, và nằm trần truồng trọn ngày đó cùng trọn đêm. Bởi cớ đó, có câu tục ngữ: Sau-lơ cũng ở trong hàng tiên tri sao?” (1 Sa-mu-ên 19:20-24).

Để hiểu sâu hơn, chúng ta cần xem xét ngôn ngữ gốc.

1. “Nói tiên tri” (Hebrew: נָבָא, “naba”): Động từ này không chỉ giới hạn trong việc tiên báo tương lai. Trong bối cảnh này, nó có thể chỉ việc ca ngợi, nói ra những lời được cảm động bởi Thánh Linh một cách nhiệt thành, thậm chí là “nói cảm tạ” hay “nói về Đức Chúa Trời” (xem 1 Sử ký 25:1-3). Hành động của đoàn tiên tri đi kèm với nhạc cụ (đờn cầm, trống, ống tiêu) gợi ý về một buổi thờ phượng, ca ngợi tập thể được Thánh Linh dẫn dắt, hơn là một buổi tuyên bố sấm truyền trang nghiêm.

2. “Thần của Đức Giê-hô-va cảm động” (Hebrew: רוּחַ־יְהוָה, “Ruach YHWH”): Cụm từ này mô tả sự ngự trị mạnh mẽ, chiếm hữu và điều khiển tạm thời của Thánh Linh Đức Chúa Trời trên một cá nhân. Trong Cựu Ước, Thánh Linh thường “giáng” trên các quan xét, vua, và tiên tri để ban quyền năng cho một sứ mệnh cụ thể (như Ghê-đê-ôn, Sam-sôn). Ở đây, Thánh Linh tác động trực tiếp đến tâm trí và thể xác Sau-lơ, khiến ông tham gia vào hành động nói tiên tri chung với đoàn tiên tri.

3. “Sau-lơ cũng ở trong hàng tiên tri sao?”: Câu hỏi này biểu lộ sự kinh ngạc của dân chúng. Sau-lơ, con trai của Kích, xuất thân từ chi phái Bên-gia-min, không thuộc dòng dõi Lê-vi hay trong nhóm tiên tri. Ông được biết đến như một người có vóc giạc cao lớn (1 Sa-mu-ên 9:2), chứ không phải là một nhà lãnh đạo thuộc linh. Việc ông đột nhiên gia nhập vào một đoàn tiên tri đang thờ phượng là điều trái với kỳ vọng và hình ảnh thông thường của ông. Câu tục ngữ này trở thành một dấu chỉ về sự can thiệp siêu nhiên, kỳ diệu của Đức Chúa Trời.

Lần thứ nhất (1 Sa-mu-ên 10): Một Sự Biến Đổi và Xác Nhận.
Lần này mang ý nghĩa tích cực và mang tính khai mào. Đức Chúa Trời ban cho Sau-lơ “một lòng khác” (câu 9). Việc Thánh Linh cảm động và ông nói tiên tri là:
- Dấu hiệu xác nhận cho chính Sau-lơ và cho dân chúng rằng Đức Chúa Trời đã chọn ông. Đó là con dấu của sự ủy nhiệm thiêng liêng.
- Sự trang bị tạm thời cho chức vụ vua. Quyền năng Thánh Linh được ban để ông có thể thi hành nhiệm vụ (câu 7: “hãy làm theo điều gì tay người sẽ làm”).
- Một cơ hội biến đổi. Sau-lơ được đặt vào một môi trường thờ phượng và được Thánh Linh chạm đến. Đây là ân điển Đức Chúa Trời ban để ông có một khởi đầu mới, với một tấm lòng mới.

Lần thứ hai (1 Sa-mu-ên 19): Một Sự Can Thiệp và Phán Xét.
Lần này mang sắc thái hoàn toàn khác. Không còn là sự xức dầu cho chức vụ, mà là một sự can thiệp để bảo vệ người được xức dầu mới của Đức Chúa Trời là Đa-vít. Ý nghĩa của nó bao gồm:
- Sự ngăn cản siêu nhiên: Đức Chúa Trời dùng chính Thánh Linh Ngài để vô hiệu hóa ý định ác độc của Sau-lơ, biến những kẻ đi bắt thành những người nói tiên tri, và cuối cùng là chính Sau-lơ.
- Một dấu chỉ phán xét: Hành động Sau-lơ “cởi hết áo mình ra… nằm trần truồng” suốt ngày đêm (câu 24) là một hình ảnh đầy ấn tượng về sự sỉ nhục và mất đi phẩm giá. Nó cho thấy một người bị Thánh Linh của Đức Chúa Trời chiếm hữu nhưng không phải để làm vinh hiển Ngài, mà như một sự phô bày sự trống rỗng và thất bại thuộc linh của ông. Đó là sự đối lập với việc được mặc lấy sự công bình (Khải huyền 19:8).
- Sự nhắc nhớ đầy mỉa mai: Câu tục ngữ cũ được nhắc lại trong hoàn cảnh này như một lời nhắc nhở chua chát về những gì đã từng xảy ra. Nó hỏi: “Cùng một Sau-lơ đó, người đã từng được Thánh Linh chạm đến và biến đổi, giờ lại ở đây trong tình trạng như vậy sao?”.

Lịch sử của Sau-lơ không chỉ là câu chuyện xưa, mà là tấm gương phản chiếu những nguyên tắc thuộc linh vĩnh cửu cho chúng ta ngày nay (1 Cô-rinh-tô 10:11).

1. Ân Điển Không Đảm Bảo Sự Vâng Phục.
Sau-lơ là minh chứng rõ ràng nhất rằng một người có thể nhận được ân điển đặc biệt của Đức Chúa Trời (được xức dầu, được Thánh Linh cảm động, được biến đổi lòng) nhưng vẫn có thể đi đến chỗ bất tuân và sa ngã. Ân điển trang bị cho chúng ta khả năng, nhưng không thay thế cho sự lựa chọn vâng lời mỗi ngày. Chúng ta phải “làm cho ơn kêu gọi của Đức Chúa Trời chúng ta được vững vàng” (2 Phi-e-rơ 1:10).

2. Thánh Linh Tác Động Vì Mục Đích Của Ngài.
Quyền năng và sự hiện diện của Thánh Linh không phải là “bùa hộ mệnh” cho cá nhân chúng ta. Thánh Linh hành động để hoàn thành ý chỉ tối cao của Đức Chúa Trời. Ngài có thể cảm động một người để xác nhận, trang bị, nhưng cũng có thể cảm động để ngăn cản hoặc phán xét. Chúng ta không được chủ quan hay xem thường sự dẫn dắt của Thánh Linh.

3. Nguy Hiểm Của Tấm Lòng Nửa Vời.
Sau-lơ luôn ở trong tình trạng nửa vời: nửa vâng theo Đức Chúa Trời, nửa theo ý dân chúng; nửa sợ Đức Giê-hô-va, nửa sợ mất vương quốc. Sự kiện ông “ở giữa các tiên tri” nhưng cuối cùng lại “xa cách Đức Giê-hô-va” (1 Sử ký 10:13-14) là một cảnh báo nghiêm trọng. Đức Chúa Giê-xu phán: “Vì ngươi hâm hẩm, nên không nóng cũng không lạnh, ta sẽ nhả ngươi ra khỏi miệng ta” (Khải huyền 3:16).

4. Sự Biến Đổi Thật Đến Từ Mối Quan Hệ Liên Tục.
Lần đầu, Sau-lơ có cơ hội trở nên một con người mới. Nhưng ông không duy trì mối tương giao với nguồn của sự biến đổi đó là Đức Chúa Trời. Ông không tìm kiếm Ngài trong sự cầu nguyện như Đa-vít. Sự biến đổi thật không phải là một trải nghiệm cảm xúc nhất thời, mà là một tiến trình liên tục của sự hạ mình, vâng phục và kết hợp với Chúa Cứu Thế (Rô-ma 12:1-2).

Câu hỏi “Sau-lơ cũng ở trong hàng tiên tri sao?” vang lên như một tiếng vọng qua nhiều thế kỷ, chất vấn mỗi chúng ta. Nó chất vấn về tính xác thực trong mối quan hệ của chúng ta với Đức Chúa Trời. Chúng ta có đang sống nhờ vào trải nghiệm thuộc linh trong quá khứ, hay đang duy trì một đời sống được đầy dẫy Thánh Linh mỗi ngày? Chúng ta có chỉ “ở giữa” cộng đồng thờ phượng về hình thức, hay thực sự được Thánh Linh cảm động và biến đổi từ bên trong?

Ân điển của Đức Chúa Trời ban cho Sau-lơ thật lớn lao, nhưng cuộc đời ông là một bi kịch của sự từ chối ân điển đó. Nguyện câu chuyện của ông thúc giục chúng ta chạy đến với Chúa Giê-xu Christ, Đấng ban Thánh Linh cách trọn vẹn và vĩnh viễn cho những ai thuận phục Ngài (Giăng 1:33; 14:16-17). Hãy để đời sống chúng ta không chỉ là một câu hỏi kinh ngạc tạm thời, mà trở thành một chứng nhân bền vững về quyền năng biến đổi của Chúa Cứu Thế Phục Sinh. Hãy sống sao cho người ta không hỏi “Người này cũng là Cơ Đốc nhân sao?” một cách ngờ vực, mà thốt lên rằng “Xem cách họ yêu thương nhau, họ thực sự là môn đồ của Chúa Giê-xu!”.

“Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (2 Cô-rinh-tô 5:17).