Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa siêu việt, vừa gây tranh cãi lại vừa biến đổi hàng tỷ cuộc đời như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” không chỉ là một cuộc điều tra lịch sử hay thần học thuần túy; đó là câu hỏi định mệnh, quyết định niềm tin, hy vọng và vận mệnh đời đời của mỗi người. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá thân vị, công việc và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với những giải nghĩa từ ngữ nguyên bản để thấu hiểu sâu sắc hơn.

Các sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca, Giăng) không phải là tiểu sử theo nghĩa hiện đại, mà là những bản tường thuật thần học được linh cảm, trình bày Chúa Giê-su như Đấng Mê-si được hứa từ ngàn xưa. Ngài xuất hiện với một sự kết hợp không thể tách rời giữa nhân tính trọn vẹn và thần tính trọn vẹn.

1. Con Đức Chúa Trời (Theos Huios - Θεοῦ Υἱός): Danh hiệu này khẳng định bản chất thần thượng và mối liên hệ độc nhất của Ngài với Đức Chúa Cha. Trong tiếng Hy Lạp, từ “Huios” (Υἱός) mang ý nghĩa về bản thể, sự đồng bản tính. Tại sông Giô-đanh, có tiếng từ trời phán: “Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đường” (Ma-thi-ơ 3:17). Chính Chúa Giê-su cũng tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Sứ đồ Phao-lô xác nhận: “Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời... nhưng chẳng coi sự bình đẳng mình với Đức Chúa Trời là sự nên nắm giữ” (Phi-líp 2:6).

2. Ngôi Lời (Logos - Λόγος): Sách Giăng mở đầu bằng một tuyên bố sấm sét về thần tính của Chúa Giê-su: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên” (Giăng 1:1, 3). Từ “Logos” trong triết học Hy Lạp chỉ nguyên lý sáng tạo và trật tự vũ trụ, còn trong tư tưởng Hê-bơ-rơ (Davar - דָּבָר), nó chỉ Lời quyền năng sáng tạo của Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 1). Chúa Giê-su chính là Lời sáng tạo ấy mang lấy xác thịt (Giăng 1:14).

3. Đấng Christ (Christos - Χριστός): Đây là phiên âm tiếng Hy Lạp của từ Mê-si (Mashiach - מָשִׁיחַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các vị vua, thầy tế lễ, và tiên tri được xức dầu để nhậm chức. Chúa Giê-su là Đấng Mê-si được hứa, kết hợp cả ba chức vụ này một cách trọn vẹn: Ngài là Vua trên muôn vua (Khải Huyền 19:16), Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm (Hê-bơ-rơ 4:14), và Tiên Tri vĩ đại (Phục Truyền 18:15; Công vụ 3:22).

4. Con Người (Huios tou Anthrōpou - Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου): Đây là danh xưng Chúa Giê-su dùng để chỉ mình nhiều nhất trong các Phúc Âm. Nó vừa nhấn mạnh nhân tính trọn vẹn của Ngài, vừa ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một “Con Người” đầy quyền năng và vinh hiển đến từ trời để lập một vương quốc đời đời.

Thân vị độc nhất của Chúa Giê-su được bày tỏ trọn vẹn qua công việc cứu chuộc mà Ngài hoàn thành. Kinh Thánh gọi đây là “sự mầu nhiệm của sự tin kính” (1 Ti-mô-thê 3:16).

1. Sự Chết Đền Tội: Cái chết của Chúa Giê-su trên thập tự giá không phải là một tai nạn lịch sử hay sự tử đạo của một người tốt. Đó là sự hy sinh có chủ đích, một của lễ chuộc tội thay thế. Tiếng Hy Lạp sử dụng từ “hilastērion” (ἱλαστήριον) trong Rô-ma 3:25, có nghĩa là “của lễ chuộc tội” hay “nắp thi ân”, chỉ về nơi mà huyết được rảy ra để làm nguôi cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời về tội lỗi. Chúa Giê-su là “Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi” (Giăng 1:29). Ngài tuyên bố: “Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (lytron - λύτρον) nghĩa là giá tiền để chuộc một nô lệ được tự do.

2. Sự Sống Lại Đắc Thắng: Nếu sự chết của Ngài chứng minh nhân tính trọn vẹn, thì sự sống lại chứng minh thần tính quyền năng của Ngài. Sự sống lại không chỉ là sự hồi sinh, mà là sự chiến thắng vĩnh viễn của sự sống trên sự chết, của ân điển trên tội lỗi. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại xác nhận rằng sự đền tội của Ngài đã được Đức Chúa Trời chấp nhận trọn vẹn.

Chúa Giê-su không chỉ để lại một giáo lý, mà để lại một di sản sống động đang định hình lịch sử.

1. Sự Thiết Lập Vương Quốc Đức Chúa Trời: Sứ điệh trung tâm trong chức vụ của Chúa Giê-su là: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Vương quốc của Ngài không thuộc về thế gian này (Giăng 18:36), nhưng đã được thiết lập trong lòng người tin (Lu-ca 17:21) và sẽ được hoàn tất cách vinh hiển khi Ngài tái lâm.

2. Sự Sinh Thành Hội Thánh: Chúa Giê-su tuyên bố: “Ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó” (Ma-thi-ơ 16:18). Từ “Hội Thánh” (ekklēsia - ἐκκλησία) nghĩa là “những người được gọi ra”, chỉ về cộng đồng những người được cứu chuộc bởi huyết Ngài. Hội Thánh là thân thể của Ngài trên đất (Ê-phê-sô 1:22-23).

3. Lời Hứa Về Sự Tái Lâm: Di sản của Chúa Giê-su vẫn chưa hoàn tất. Lời hứa vĩ đại cuối cùng của Ngài là: “Ta đi sắm sẵn cho các ngươi một chỗ thì sẽ trở lại mà đặng các ngươi đi với ta” (Giăng 14:3). Sự tái lâm của Ngài là niềm hy vọng trọng tâm của Hội Thánh (Tít 2:13), là sự hoàn tất mọi lời hứa và sự thiết lập trời mới đất mới.

Hiểu biết về Chúa Giê-su không phải để tích trữ kiến thức, mà để biến đổi đời sống.

1. Đặt Đức Tin và Sự Vâng Phục Trọn Vẹn Nơi Ngài: Câu hỏi “Các ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) đòi hỏi một sự đáp cá nhân. Đời sống Cơ đốc bắt đầu và tiếp tục bằng việc tin nhận Ngài là Chúa (Kyrios - Κύριος) và Đấng Cứu Rỗi (Sōtēr - Σωτήρ) duy nhất. Điều này dẫn đến sự vâng phục mỗi ngày: “Vì tại điều đó mà Đức Chúa Trời đã nhấc Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh...” (Phi-líp 2:9-11).

2. Sống Trong Mối Liên Hệ Sống Động Qua Sự Cầu Nguyện và Lời Chúa: Chúa Giê-su không phải là một nhân vật lịch sử xa xôi. Ngài đang sống và muốn có mối tương giao thân mật với chúng ta. Sự cầu nguyện là hơi thở của linh hồn trong mối liên hệ này. Việc học Lời Ngài (là chính Ngôi Lời) là cách để biết Ngài sâu nhiệm hơn.

3. Bày Tỏ Tình Yêu và Ân Điển của Ngài cho Thế Gian: Chúa Giê-su phán: “Như Cha đã sai ta thể nào, ta cũng sai các ngươi thể ấy” (Giăng 20:21). Chúng ta được kêu gọi để trở nên những sứ giả của sự hòa giải (2 Cô-rinh-tô 5:20), phản chiếu tình yêu thương, lòng thương xót và sự công bình của Ngài trong mọi mối quan hệ và trong xã hội.

4. Sống Với Niềm Hy Vọng Vững Chắc Về Tương Lai: Hiểu biết rằng Chúa chúng ta đã sống lại và sẽ trở lại biến đổi mọi sự đau đớn, thất bại và thậm chí sự chết trên đời này. Chúng ta có thể lao khổ “trong Chúa không phải là vô ích đâu” (1 Cô-rinh-tô 15:58). Niềm hy vọng này cho chúng ta can đảm, kiên nhẫn và sự bình an siêu việt mọi hoàn cảnh.

Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Con Đức Chúa Trời hằng sối, Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, Đấng Christ chịu chết chuộc tội và sống lại đắc thắng, Chúa Tể của vũ trụ và là Đấng sẽ trở lại trong vinh quang. Câu trả lời này đòi hỏi một sự đáp ứng. Như C.S. Lewis đã nói nổi tiếng, chúng ta không thể chỉ xem Ngài như một bậc thầy luân lý vĩ đại. Với những tuyên bố Ngài đã phán, Ngài chỉ có thể là Chúa, là kẻ dối trá, hoặc là kẻ điên. Kinh Thánh và lịch sử Hội Thánh làm chứng rằng Ngài chính là Chúa.

Di sản của Ngài là Hội Thánh toàn cầu, là Lời hằng sống, là Thánh Linh đang ngự trị, và là lời hứa về một tương lai nơi mọi nước mắt sẽ được lau sạch. Ngày nay, lời mời gọi của Ngài vẫn còn nguyên vẹn: “Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ” (Ma-thi-ơ 11:28). Câu hỏi cuối cùng dành cho mỗi chúng ta là: Bạn sẽ đáp lại Ngài như thế nào?