Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa bí ẩn, vừa được yêu mến lại vừa bị chống đối, vừa là trung tâm của niềm tin lại vừa là đề tài của vô số cuộc tranh luận như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” không chỉ là một thắc mắc lịch sử hay thần học thuần túy; đó là câu hỏi quyết định vận mệnh đời đời của mỗi linh hồn (Ma-thi-ơ 16:15). Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá căn tính, cuộc đời, sứ mệnh và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với những giải nghĩa từ ngữ nguyên bản để thấu hiểu sâu sắc hơn về Đấng là “Con đường, Chân lý và Sự Sống” (Giăng 14:6).

Để hiểu Chúa Giê-su, chúng ta phải bắt đầu từ trước khi Ngài giáng sinh tại Bết-lê-hem. Sứ đồ Giăng mở đầu Phúc Âm bằng một tuyên bố sấm sét: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên văn Hy Lạp là Logos (Λόγος), mang ý nghĩa sâu xa về Lý Trí, Nguyên Lý Sáng Tạo, và Lời Phán Quyền Năng của Đức Chúa Trời. Khẳng định “Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” sử dụng cấu trúc ngữ pháp Hy Lạp theos ēn ho logos (θεὸς ἦν ὁ λόγος), xác định Ngôi Lời đồng bản thể với Đức Chúa Trời.

Sự nhập thể của Ngài không phải là Đức Chúa Trời thay đổi thành người, mà là Ngôi Hai trong Ba Ngôi Đức Chúa Trời – Đấng Christ – “tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ... trở nên giống như loài người” (Phi-líp 2:7). Tiên tri Ê-sai đã loan báo từ centuries trước: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên” (Ê-sai 7:14). Danh hiệu Em-ma-nu-ên, từ tiếng Hê-bơ-rơ ‘Immānû’ēl (עִמָּנוּאֵל), có nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ma-thi-ơ 1:23). Tại đây, chúng ta thấy nghịch lý thánh: Đấng Tạo Hóa vô hạn, vĩnh hằng đã bước vào không-thời-gian hữu hạn của tạo vật.

Cuộc đời Chúa Giê-su trên đất, được ghi chép trong bốn sách Phúc Âm, là một bức tranh sống động về Đức Chúa Trời trong hình hài con người.

1. Thần Tính được Bày Tỏ: Ngài không chỉ dạy về Đức Chúa Trời; Ngài bày tỏ chính mình là Đức Chúa Trời. Ngài tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Chữ “một” ở đây (Hy Lạp: hen - ἕν) nói đến sự hợp nhất về bản thể, không chỉ về mục đích. Ngài nhận lấy sự thờ phượng (Ma-thi-ơ 14:33), tha thứ tội lỗi (Mác 2:5-7), và tự xưng danh hiệu độc tôn của Đức Chúa Trời trong Cựu Ước: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta” (Giăng 8:58). Cụm “đã có ta” (Hy Lạp: egō eimi - ἐγώ εἰμι) chính là cách dịch danh xưng Đức Giê-hô-va trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14 (’ehyeh ’ăšer ’ehyeh - “TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU”).

2. Giáo Huấn Cách Mạng: Bài giảng trên núi (Ma-thi-ơ 5-7) đảo lộn mọi tiêu chuẩn thế gian. Phước lành thật nằm ở sự nghèo khó trong tâm linh, sự nhu mì, và đói khát sự công bình. Ngài đưa luật pháp đến chỗ trọn vẹn, không chỉ cấm hành động ngoại tình mà cấm cả ý muốn thầm kín trong lòng (Ma-thi-ơ 5:28).

3. Quyền Năng Vượt Trên Tạo Vật: Các phép lạ của Ngài không phải là “phép thuật” mà là những dấu chỉ (sēmeia - σημεῖa) xác nhận sứ mệnh thiên sai và bày tỏ lòng thương xót. Ngài quyền phép trên bệnh tật (Ma-thi-ơ 8:1-3), trên thiên nhiên (dẹp yên bão tố – Mác 4:39), trên ma quỷ (Lu-ca 8:26-33), và trên sự chết (khiến La-xa-rus sống lại – Giăng 11:43-44). Mỗi phép lạ là một lời tuyên bố: Vương Quốc Đức Chúa Trời đã đến giữa nhân loại.

Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su không nằm ở những lời dạy hay phép lạ, mà nằm ở sự chết và sống lại của Ngài. Đây là trung tâm của Phúc Âm (1 Cô-rinh-tô 15:3-4).

1. Sự Chết Chuộc Tội: Tiên tri Ê-sai đã mô tả chính xác về sự thương khó của Đấng Mết-si-a: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta chất trên người” (Ê-sai 53:5-6). Trên thập tự giá, Chúa Giê-su đã gánh thay án phạt mà chúng ta đáng chịu. Danh xưng “Giê-su” (Hy Lạp: Iēsous; Hê-bơ-rơ: Yeshua - יֵשׁוּעַ) có nghĩa là “Giê-hô-va cứu rỗi”. Chính Ngài làm ứng nghiệm ý nghĩa đó. Tiếng kêu thắng lợi “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30) trong tiếng Hy Lạp là Tetelestai (Τετέλεσται), một thuật ngữ thương mại có nghĩa “đã thanh toán trọn vẹn”. Món nợ tội lỗi đã được trả xong.

2. Sự Phục Sinh Khải Thắng: Nếu sự chết của Chúa Giê-su là sự trả giá, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận chiến thắng. Ngài “bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta” (Rô-ma 4:25). Sự phục sinh không phải là sự “hồi sinh” đơn thuần, mà là sự biến đổi vào một thân thể vinh hiển, bất tử, là “trái đầu mùa của những kẻ ngủ” (1 Cô-rinh-tô 15:20). Sự kiện lịch sử này là nền tảng không thể lay chuyển của đức tin Cơ Đốc.

Chúa Giê-su không phải là một nhân vật quá khứ. Di sản của Ngài đang định hình hiện tại và tương lai.

1. Đấng Cứu Thế Duy Nhất: “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Sự cứu rỗi là bởi ân điển, thông qua đức tin nơi Ngài, không bởi việc làm (Ê-phê-sô 2:8-9).

2. Chúa Tể Tối Cao: Sau khi phục sinh, Ngài tuyên bố: “Hết cả quyền phép ở trên trời và dưới đất đã giao cho ta” (Ma-thi-ơ 28:18). Danh hiệu “Chúa” (Hy Lạp: Kyrios - Κύριος) được dành cho Ngài, xác nhận uy quyền tối thượng trên mọi lãnh vực đời sống của tín đồ.

3. Đấng Phán Xét Công Bình: Ngài sẽ trở lại trong vinh quang để “phán xét kẻ sống và kẻ chết” (2 Ti-mô-thê 4:1). Sự xét đoán này dựa trên mối tương giao của mỗi người với Ngài (Ma-thi-ơ 25:31-46).

4. Đấng Trung Bảo: Hiện nay, Ngài đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:34). Ngài là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5).

Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến sự biến đổi đời sống. Dưới đây là những áp dụng thiết thực:

1. Xây Dựng Đời Sống Trên Lời Tuyên Xưng Đức Tin: Câu hỏi “Các ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15) đòi hỏi một lời đáp cá nhân. Đời sống Cơ Đốc bắt đầu bằng lời tuyên xưng “Ngài là Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (câu 16) và đầu phục Ngài làm Chúa. Mỗi ngày, hãy khẳng định lại đức tin này trong lời cầu nguyện và sự vâng phục.

2. Sống Dưới Uy Quyền và Sự Dẫn Dắt của Ngài: Nhận biết Ngài là Kyrios (Chúa Tể) có nghĩa là từ bỏ quyền tự chủ. Mọi quyết định – công việc, gia đình, tài chính, các mối quan hệ – đều cần được đặt dưới sự hướng dẫn của Ngài qua Lời Chúa và sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh. Hãy hỏi: “Lạy Chúa, Ngài muốn con làm gì trong tình huống này?”

3. An Nghỉ Trong Sự Cứu Chuộc Trọn Vẹn: Sự nghi ngờ và cảm giác tội lỗi thường hành hạ Cơ Đốc nhân. Hãy nhớ rằng Tetelestai – công việc cứu chuộc đã hoàn tất. Sự tha thứ dựa trên sự trả giá của Ngài, không dựa trên cảm xúc của chúng ta. Khi bị kết tội, hãy tuyên bố lẽ thật: “Christ đã chết vì tôi, và Ngài đã tuyên bố tôi là công bình.”

4. Sống Với Niềm Hy Vọng Phục Sinh: Sự phục sinh của Chúa Giê-su bảo đảm cho sự sống lại và tương lai vinh hiển của chúng ta. Hy vọng này cho chúng ta can đảm đối diện với bệnh tật, sự mất mát, và cả sự chết. Nó biến đổi nỗi đau buồn thành “sự buồn rầu theo ý Đức Chúa Trời sanh ra sự hối cải... còn sự buồn rầu theo thế gian sanh ra sự chết” (2 Cô-rinh-tô 7:10).

5. Truyền Rao Di Sản Của Ngài: Mạng lệnh cuối cùng của Chúa Giê-su là “hãy đi dạy dỗ muôn dân... dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi” (Ma-thi-ơ 28:19-20). Di sản của Ngài được trao cho Hội Thánh để tiếp tục bày tỏ cho thế giới. Mỗi chúng ta đều là sứ giả về Ngài.

Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Ngôi Lời vĩnh cửu, là Em-ma-nu-ên – Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống, đã chịu chết chuộc tội và sống lại khải hoàn. Ngài là Chúa Tể đang cai trị, là Đấng Trung Bảo đang cầu thay, và là Quan Án sẽ trở lại. Câu trả lời này không chỉ là một mớ kiến thức thần học; nó là nền tảng của đức tin, là nguồn hy vọng sống, và là động lực cho mọi sự phục vụ.

Lời mời gọi của Ngài vẫn còn vang vọng: “Hãy đến cùng ta... ta sẽ cho các ngươi được an nghỉ” (Ma-thi-ơ 11:28). Việc khám phá về Chúa Giê-su không bao giờ kết thúc, vì càng tìm hiểu, chúng ta càng khám phá ra sự vĩ đại, tốt lành và yêu thương vô hạn của Ngài. Hãy để câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” được trả lời mỗi ngày không chỉ bằng môi miệng, mà bằng một đời sống đầu phục, yêu mến và tôn vinh Ngài. A-men.