Những con bò đực mạnh mẽ của Ba-san trong Thi thiên 22:12 là gì?

Thi Thiên 22 là một trong những bản văn cảm động và tiên tri nhất trong Kinh Thánh, mô tả chi tiết sự thương khó của Đấng Mê-si. Ở câu 12, một hình ảnh mạnh mẽ và đầy ẩn ý xuất hiện: “Những bò đực mạnh mẽ của Ba-san vây phủ tôi; những bò tơ dữ tợn vây bọc tôi.” (Thi Thiên 22:12, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Để hiểu thấu đáo ý nghĩa của hình ảnh này, chúng ta cần đi sâu vào ngôn ngữ gốc, bối cảnh lịch sử, địa lý, và đặc biệt là sự ứng nghiệm của nó trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Trong nguyên bản tiếng Hê-bơ-rơ, câu này được viết: “כִּי סְבָבוּנִי פָּרִים רַבִּים אַבִּירֵי בָשָׁן כִּתְּרוּנִי” (Kî səḇāḇûnî pārîm rabîm ’aḇîrê ḇāšān kittərûnî).

• “פָּרִים” (Parim): Số nhiều của “par” (פַּר), nghĩa là “bò đực” hoặc “bò tơ đực”. Trong văn hóa Cận Đông cổ, bò đực tượng trưng cho sức mạnh, quyền lực, và đôi khi là sự kiêu ngạo hung dữ (Châm Ngôn 14:4; Ê-sai 34:7).
• “אַבִּירֵי” (Abire): Xuất phát từ gốc “abir” (אַבִּיר), có nghĩa là “mạnh mẽ”, “hùng dũng”, “dũng sĩ”. Từ này thường được dùng để miêu tả những chiến binh hay những con vật hùng mạnh nhất.
• “בָשָׁן” (Bashan): Đây là chìa khóa quan trọng. Ba-san là một vùng đất nằm ở phía đông sông Giô-đanh, nổi tiếng với đồng cỏ xanh tươi, đất đai màu mỡ (Phục Truyền Luật Lệ Ký 32:14; Ê-xê-chi-ên 39:18; A-mốt 4:1). Nhờ nguồn thức ăn dồi dào, gia súc ở Ba-san, đặc biệt là bò đực, trở nên vô cùng to lớn, mập mạp và mạnh mẽ, nổi tiếng khắp vùng.

Vì vậy, cụm từ “Những bò đực mạnh mẽ của Ba-san” không chỉ đơn thuần nói về súc vật. Nó mô tả những kẻ thù đáng sợ nhất, hùng mạnh nhất, được nuôi dưỡng trong sự giàu có và kiêu hãnh. Họ vây quanh tác giả Thi thiên (và ứng nghiệm là Đấng Christ) như một đàn thú mạnh mẽ và hung tợn sẵn sàng xé xác con mồi.

Thi Thiên 22 được xem là bức tranh tiên tri sống động nhất về sự chịu khổ của Chúa Giê-xu trên thập tự giá. Từ lời kêu than “Đức Chúa Trời tôi ôi! … Nhân sao Ngài lìa bỏ tôi?” (câu 1 – ứng nghiệm trong Ma-thi-ơ 27:46), cho đến chi tiết “Chúng nó đâm thủng tay chân tôi” (câu 16) và “Chia nhau áo xống tôi” (câu 18), tất cả đều được Tân Ước ghi nhận là đã ứng nghiệm.

Trong bối cảnh đó, hình ảnh “bò đực của Ba-san” ở câu 12 mô tả những kẻ thù vây quanh thập tự giá. Họ là ai?

1. Giới Lãnh Đạo Tôn Giáo (Biệt Lập Pha-ri-si, Thầy Thông Giáo): Họ là những người có “sức mạnh” về địa vị tôn giáo và tri thức, được “nuôi dưỡng” trong truyền thống và sự kính trọng của dân chúng. Sự kiêu ngạo và thù ghét của họ đã khiến họ trở nên “dữ tợn” trong việc tố cáo và đòi hỏi đóng đinh Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 26:57-68; 27:1-2, 20).
2. Chính Quyền La Mã (Quan Tổng Đốc Phi-lát, Lính Tráng): Biểu tượng cho sức mạnh quân sự và chính trị. Họ là những “dũng sĩ” (abire) với toàn bộ quyền lực của đế quốc, đã hành hạ, chế giễu và cuối cùng thi hành án tử hình cho Ngài (Giăng 19:1-16).
3. Đám Đông Bị Kích Động: Đám đông mà trước đó từng reo hò “Hô-sa-na!” giờ đây gào thét “Đóng đinh nó đi!”. Sự cuồng loạn của đám đông cũng giống như sự hung hãn của một đàn thú (Ma-thi-ơ 27:22-23).

Tất cả họ, với những động cơ và quyền lực khác nhau, đã cùng nhau “vây phủ” và “vây bọc” lấy Đấng Christ, như những con thú săn mồi vây quanh con mồi không có khả năng tự vệ.

Hình ảnh này tạo nên một sự tương phản kinh khủng và đầy ý nghĩa thần học:

• Bên tấn công: Là những “bò đực mạnh mẽ của Ba-san” – biểu tượng cho sức mạnh, sự kiêu căng, no đủ và hung bạo của thế gian và tội lỗi.
• Bên bị tấn công: Là “tôi” – Đấng Mê-si, được mô tả như con sâu, không phải người (câu 6), bị đổ mình như nước, xương cốt rời rạc (câu 14). Ngài hoàn toàn yếu đuối, bất lực trong mắt người đời.

Sự tương phản này cho thấy bản chất của sự cứu chuộc: Đức Chúa Trời dùng sự yếu đuối để chiến thắng sức mạnh, dùng sự chết để phá hủy sự chết (1 Cô-rinh-tô 1:27-28). Những “bò đực của Ba-san” tưởng rằng họ đang chiến thắng, nhưng thực chất họ đang tham gia vào kế hoạch cứu chuộc vĩ đại của Đức Chúa Trời (Công Vụ 2:23). Sức mạnh thực sự không nằm ở cơ bắp hay quyền lực, mà nằm ở tình yêu thương hy sinh, sự vâng phục và thánh khiết.

Hình ảnh “bò đực của Ba-san” không chỉ là chuyện của quá khứ. Nó phản ánh những thực tại tâm linh mà mỗi tín hữu có thể đối diện:

1. Nhận Diện Những “Bò Đực Ba-san” Trong Đời Sống Chúng Ta:
“Bò đực Ba-san” có thể là: - Những áp lực và cám dỗ mạnh mẽ từ thế gian, thôi thúc chúng ta từ bỏ đức tin, thỏa hiệp với tội lỗi. - Những hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật, mất mát dường như vây hãm và đè bẹp chúng ta. - Những tiếng nói kiêu ngạo, chế giễu, hoặc bách hại từ những người chống đối niềm tin của chúng ta. - Ngay cả những tư tưởng kiêu căng, tự mãn, ham muốn xác thịt trong chính bản thân – những thứ được “nuôi dưỡng” trong vùng “Ba-san” của lòng chúng ta.

2. Bài Học Về Thái Độ Trong Cơn Hoạn Nạn:
Chúa Giê-xu, dù bị những “bò đực” hung hãn nhất vây quanh, Ngài không cầu xin Cha sai mười hai đạo thiên sứ giải cứu (Ma-thi-ơ 26:53). Thay vào đó, Ngài phó thác linh hồn cho Cha (Lu-ca 23:46), và tiếp tục cầu nguyện. Thi Thiên 22 bắt đầu bằng tiếng kêu than nhưng kết thúc bằng lời ngợi khen và tuyên xưng sự cứu rỗi (câu 22-31). Điều này dạy chúng ta rằng: Trong cơn bị vây hãm, hãy noi gương Chúa, trung tín cầu nguyện, phó thác, và tin cậy rằng sự giải cứu cuối cùng thuộc về Đức Chúa Trời.

3. Tìm Kiếm Đồng Cỏ Thuộc Linh Đích Thực:
Bò đực Ba-san mạnh mẽ nhờ đồng cỏ trần tục. Sức mạnh thuộc linh của chúng ta đến từ đâu? Không phải từ của cải, địa vị hay sức người, mà từ “Đức Chúa Jêsus Christ, và Ngài bị đóng đinh trên cây thập tự” (1 Cô-rinh-tô 2:2). Hãy để lòng mình được nuôi dưỡng bởi Lời Chúa (Giê-rê-mi 15:16), sự hiện diện của Ngài (Thi Thiên 23), và trong bầy chiên của Hội Thánh. Khi đó, dù có bị vây hãm, chúng ta vẫn đứng vững.

4. Sự An Ủi: Chúa Đã Chiến Thắng Những “Bò Đực” Ấy Rồi!
Điểm sáng nhất cho chúng ta hôm nay là: Những “bò đực mạnh mẽ của Ba-san” đã bị đánh bại! Sự phục sinh của Chúa Giê-xu là bằng chứng tối hậu. Ngài đã “cởi bỏ các quyền cai trị cùng các thế lực, hiển hách thắng trận, nộp ra tỏ tường giữa thiên hạ” (Cô-lô-se 2:15). Tội lỗi, sự chết, ma quỷ – tất cả những thế lực hung hãn nhất – đều đã bị chinh phục. Vì vậy, khi đối diện với bất kỳ “con bò đực Ba-san” nào trong đời sống, chúng ta có thể đứng vững trong chiến thắng của Đấng Christ (Rô-ma 8:37).

“Những con bò đực mạnh mẽ của Ba-san” trong Thi Thiên 22:12 là một hình ảnh sống động về sự đối nghịch hung hãn, kiêu ngạo của thế gian và các thế lực tội lỗi chống lại Đấng Mê-si. Nó được ứng nghiệm trọn vẹn trong cuộc thương khó của Chúa Giê-xu, khi mọi thế lực tôn giáo, chính trị và xã hội hợp lực lại để chống Ngài. Tuy nhiên, chính qua sự yếu đuối và chịu khổ đó, Ngài đã giành chiến thắng vinh quang cho chúng ta.

Đối với chúng ta ngày nay, hình ảnh này nhắc nhở về bản chất của cuộc chiến thuộc linh, dạy chúng ta nhận diện kẻ thù, sống phó thác trong cầu nguyện, tìm kiếm nguồn dinh dưỡng thuộc linh đích thực, và trên hết, bước đi trong sự chiến thắng mà Chúa Giê-xu đã hoàn tất. Dù có bị “vây bọc”, chúng ta vẫn có thể cùng tác giả Thi thiên tuyên bố: “Chúa đã đáp lời tôi… Tôi sẽ rao truyền danh Chúa cho anh em tôi” (Thi Thiên 22:21-22).