Sự Rửa Sạch Bằng Nước và Lời (Ê-phê-sô 5:26)
Trong thư gửi cho Hội thánh Ê-phê-sô, Sứ đồ Phao-lô đã vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp và thánh về mối quan hệ giữa Đấng Christ và Hội thánh Ngài, sử dụng hình ảnh hôn nhân giữa người chồng và người vợ. Tại trung tâm của sự dạy dỗ thâm thúy này, chúng ta bắt gặp một cụm từ then chốt, đầy biểu tượng và thần học: “Ngài đã tự hiến thân vì Hội thánh, để nên thánh hóa và làm cho sạch Hội thánh bằng sự rửa bằng nước và Lời” (Ê-phê-sô 5:25-26, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Cụm từ “sự rửa bằng nước và Lời” (τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήματι - *tō loutrō tou hydatos en rhēmati*) không chỉ là một ẩn dụ đơn thuần mà là một sự mặc khải sâu sắc về quá trình Chúa Giê-xu biến đổi, tái tạo và trang hoàng cho Cô Dâu của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học, Kinh Thánh và thực tiễn của khải tượng quan trọng này.
Bối Cảnh và Phân Tích Từ Nguyên Hy Lạp
Để thấu hiểu Ê-phê-sô 5:26, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn từ câu 22 đến 33. Phao-lô đang so sánh trách nhiệm của người chồng với vợ mình (yêu thương, hi sinh) với tình yêu của Đấng Christ dành cho Hội thánh. Mục đích của sự hi sinh đó (câu 26) được nêu rõ: “để nên thánh hóa” (ἁγιάσῃ - *hagiasē*) và “làm cho sạch” (καθαρίσῃ - *katharisē*).
Hai động từ này mang sắc thái bổ sung cho nhau:
- “Nên thánh hóa” (ἁγιάζω - *hagiazō*): Mang nghĩa “biệt riêng ra cho Đức Chúa Trời”, “làm cho thuộc về lĩnh vực thánh”. Đây là một hành động của ân điển, qua đó Đấng Christ tách Hội thánh khỏi thế gian và hiến Hội thánh cho Đức Chúa Trời.
- “Làm cho sạch” (καθαρίζω - *katharizō*): Chỉ sự tẩy sạch, thanh tẩy khỏi mọi vết nhơ, ô uế, tội lỗi. Nó nhấn mạnh đến khía cạnh đạo đức và thuộc linh.
Phương tiện để đạt được mục đích kép này là “sự rửa bằng nước và Lời”. Trong tiếng Hy Lạp:
- “Sự rửa” (τῷ λουτρῷ - *tō loutrō*): Từ này không chỉ chỉ về một hành động rửa thông thường, mà thường được dùng cho “bồn tắm” hoặc “sự tắm rửa toàn thân”. Trong Tân Ước, nó gắn liền với ý tưởng về sự tái sinh và đổi mới (Tít 3:5). Đây là một danh từ số ít, cho thấy đây là một sự kiện/sự kiện toàn vẹn.
- “Bằng nước” (τοῦ ὕδατος - *tou hydatos*): Nước là biểu tượng mạnh mẽ trong Kinh Thánh về sự thanh tẩy, ban sự sống, và Thánh Linh (Ê-xê-chi-ên 36:25; Giăng 7:38-39).
- “Và Lời” (ἐν ῥήματι - *en rhēmati*): Giới từ “ἐν” (*en*) ở đây có thể mang nghĩa “bởi”, “trong”, “với”. “Ῥῆμα” (*rhēma*) không chỉ là “Lời” chung chung (λόγος - *logos*), mà thường chỉ “lời được phán ra”, “lời hằng sống và đầy quyền năng” trực tiếp từ Đức Chúa Trời (Rô-ma 10:17; Ê-phê-sô 6:17).
Cấu trúc này cho thấy một sự thống nhất không thể tách rời: Một sự rửa duy nhất, được thực hiện bởi hai phương tiện kết hợp chặt chẽ là “nước” và “Lời”. Nó không phải là hai sự rửa riêng biệt.
Giải Nghĩa “Sự Rửa Bằng Nước”: Biểu Tượng và Thực Tế Cứu Chuộc
Trong bối cảnh Tân Ước, “sự rửa bằng nước” trước hết gợi nhớ đến Báp-têm. Tuy nhiên, Phao-lô không đơn thuần nói về nghi thức bề ngoài. Ông đang chỉ về thực tại thuộc linh mà nghi thức báp-têm biểu thị. Trong Rô-ma 6:3-4, Phao-lô giải thích báp-têm là sự đồng chôn và đồng sống lại với Đấng Christ. Trong Tít 3:5, ông viết rõ: “Ngài cứu chúng ta... bởi sự rửa về sự lại sanh và sự đổi mới của Đức Thánh Linh”.
Vậy, “nước” ở đây biểu tượng cho:
1. Công Tác Thanh Tẩy của Thánh Linh: Như tiên tri Ê-xê-chi-ên loan báo, Đức Chúa Trời sẽ rắc nước sạch trên dân sự để họ được sạch khỏi mọi ô uế (Ê-xê-chi-ên 36:25). Nước tượng trưng cho sự tuôn đổ và tái tạo của Đức Thánh Linh, Đấng áp dụng sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu vào đời sống tín đồ.
2. Sự Phán Xét và Sự Sống Lại: Nước của cơn Đại Hồng Thủy (I Phi-e-rơ 3:20-21) và nước của Biển Đỏ (I Cô-rinh-tô 10:1-2) đều nói về sự phán xét trên tội lỗi và sự giải cứu vào sự sống mới. Báp-têm là hình bóng của việc đi qua sự phán xét trong Đấng Christ để bước vào đời sống mới.
3. Lời Hứa và Giao Ước Mới: Nước liên kết với sự sống và Lời hứa. Chúa Giê-xu gọi Thánh Linh là “nước sống” tuôn trào từ lòng người tin (Giăng 7:38-39).
Như vậy, “sự rửa bằng nước” trong Ê-phê-sô 5:26 là công tác toàn diện của Đức Chúa Trời Ba Ngôi, qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu, được Đức Thánh Linh áp dụng vào lòng người tin, để bắt đầu tiến trình biến đổi từ bên trong.
Giải Nghĩa “Bằng Lời”: Quyền Năng Biến Đổi của Lời Chúa
Cụm từ “và Lời” (ἐν ῥήματι) là then chốt để hiểu đầy đủ. Lời Chúa không phải là một nghi thức thêm vào, mà là yếu tố tác động và làm nên hiệu quả của sự rửa này. Chính Lời Chúa ban cho “nước” quyền năng và ý nghĩa thuộc linh.
Chúa Giê-xu đã cầu nguyện cho các môn đồ: “Xin Cha lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; Lời Cha tức là lẽ thật” (Giăng 17:17). Sự nên thánh (thánh hóa) xảy ra bởi Lẽ Thật, tức là Lời Đức Chúa Trời. Tác giả thư Hê-bơ-rơ cũng viết: “Vì Lời Đức Chúa Trời là lời sống và linh nghiệm, sắc hơn gươm hai lưỡi... phán đoán tình ý và tư tưởng của lòng” (Hê-bơ-rơ 4:12).
Lời Chúa trong quá trình “rửa sạch” này đóng vai trò:
1. Lời Tái Sanh và Tạo Dựng: Chúng ta được tái sanh “bởi lời sống và còn lại của Đức Chúa Trời” (I Phi-e-rơ 1:23). Lời Chúa là hạt giống ban sự sống mới.
2. Lời Phán Xét và Xét Đoán: Như một thanh gươm, Lời Chúa xuyên thấu vào lòng, phơi bày tội lỗi, động cơ và sự giả hình, để cắt bỏ và thanh tẩy (Công vụ 2:37).
3. Lời Nuôi Dưỡng và Gìn Giữ: Chúa Giê-xu phán: “Các ngươi đã được trong sạch, vì lời ta đã bảo các ngươi” (Giăng 15:3). Việc tiếp tục ở trong Lời Ngài giữ cho đời sống tín đồ được tinh sạch.
4. Lời Định Hình và Uốn Nắn: Khi suy gẫm và vâng theo Lời Chúa, tâm trí chúng ta được đổi mới, và chúng ta dần được uốn nắn theo hình ảnh của Đấng Christ (Rô-ma 12:2).
Do đó, sự “rửa bằng Lời” là một tiến trình liên tục, nơi Lời hằng sống của Đức Chúa Trời được Thánh Linh sử dụng để soi sáng, khiển trách, dạy dỗ và dẫn dắt người tin vào sự thánh khiết thực tế.
Sự Kết Hợp Không Thể Tách Rời: Nước và Lời Trong Tiến Trình Nên Thánh
Điểm xuất chúng của Ê-phê-sô 5:26 nằm ở sự kết hợp giữa biểu tượng (nước) và thực tại (Lời). Sự kết hợp này cho chúng ta một cái nhìn toàn diện về đời sống Cơ Đốc:
- Ân Điển Khách Quan và Đức Tin Chủ Quan: “Nước” đại diện cho công tác khách quan, hoàn tất của Đấng Christ (sự chết, sống lại, và tuôn đổ Thánh Linh) được ban cho chúng ta như một ân tứ. “Lời” đại diện cho phương tiện chủ quan qua đức tin, nơi cá nhân tiếp nhận, tin cậy và ứng dụng lẽ thật đó vào đời sống. Ân điển đến với chúng ta qua Lời (Rô-ma 10:17).
- Sự Kiện Một Lần và Tiến Trình Liên Tục: “Sự rửa” (số ít) nhắc đến sự kiện cứu rỗi ban đầu - khoảnh khắc một người được tái sinh, được liên hiệp với Đấng Christ (I Cô-rinh-tô 12:13). Nhưng việc “làm cho sạch” cũng là một tiến trình tiếp diễn (thánh hóa). Chúng ta đã được tắm rửa toàn thân (Giăng 13:10 – “được tắm rồi”), nhưng vẫn cần được rửa chân hằng ngày khỏi sự ô uế của thế gian – và đó là công việc của “Lời”.
- Thánh Linh và Lời Chúa Luôn Đồng Công: Đức Thánh Linh – được biểu tượng bằng nước – là Đấng làm cho Lời Chúa trở nên sống và quyền năng. Ngài không bao giờ hành động tách rời Lời Chúa. Ngược lại, Lời Chúa là “thanh gươm của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 6:17). Sự rửa sạch thực sự xảy ra khi Thánh Linh dùng Lời Chúa để biến đổi chúng ta.
Như vậy, Hội thánh được Chúa Giê-xu yêu thương, cứu chuộc, và Ngài đang liên tục làm cho Hội thánh nên thánh bằng một tiến trình động: Áp dụng quyền năng cứu chuộc của huyết Ngài (biểu tượng bằng nước) thông qua chân lý biến đổi của Lời Ngài.
Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lẽ thật này không chỉ để ngưỡng mộ mà phải được sống. Dưới đây là những ứng dụng thiết thực:
1. Sống Trong Nhận Thức về Sự Rửa Sạch Ban Đầu (Nước):
Mỗi Cơ Đốc nhân cần có sự bảo đảm về ơn cứu rỗi. Chúng ta được sạch không phải do nỗ lực bản thân, mà vì Đấng Christ đã hi sinh và Thánh Linh đã áp dụng công tác đó vào đời sống chúng ta. Hãy nhìn lại và cảm tạ Chúa về giây phút bạn được “tắm rửa” toàn thân trong ân điển Ngài. Sự bảo đảm này là nền tảng cho tiến trình nên thánh.
2. Cam Kết Với Sự Rửa Sạch Liên Tục Bằng Lời Chúa (Lời):
Nếu chúng ta đã được tắm rồi, thì việc “rửa chân” hằng ngày là cần thiết. Điều này đòi hỏi một đời sống kỷ luật với Lời Chúa:
- Đọc/Lắng Nghe Lời Chúa cách đều đặn: Không chỉ đọc lướt, mà suy gẫm, nghiền ngẫm (Thi-thiên 1:2).
- Để Lời Chúa Xét Đoán: Mỗi khi đọc Kinh Thánh, hãy cầu nguyện như Đa-vít: “Xin Chúa hãy dò xét tôi... thử thách tôi” (Thi-thiên 139:23-24). Cho phép Lời Chúa phơi bày tội lỗi, thái độ sai trật.
- Vâng Giữ Lời Chúa: Sự làm sạch thật sự xảy ra khi chúng ta đáp ứng với Lời Chúa bằng sự vâng phục (Gia-cơ 1:22-25).
- Ghi Nhớ và Cầu Nguyện Bằng Lời Chúa: Để Lời Chúa ở cùng bạn suốt ngày, trở thành ngôn ngữ của lời cầu nguyện.
3. Trong Gia Đình và Hội Thánh:
- Người làm chồng/chủ gia đình được kêu gọi yêu thương vợ/hướng dẫn thuộc linh cho gia đình theo gương Chúa Giê-xu. Điều này bao gồm việc dẫn đưa gia đình vào Lời Chúa, tạo môi trường để mọi người được “rửa sạch bằng Lời”.
- Hội Thánh địa phương phải là nơi Lời Chúa được rao giảng trung thực, rõ ràng và được áp dụng. Mọi chức vụ (dạy dỗ, thờ phượng, tương giao) phải nhằm mục đích đưa dân sự vào sự tiếp xúc biến đổi với Lời Chúa.
4. Đối Diện Với Tội Lỗi và Thất Bại:
Khi vấp ngã, đừng chỉ dừng lại ở cảm giác tội lỗi. Hãy chạy đến với “nước” – tức là sự tha thứ đã được mua bằng huyết Chúa (I Giăng 1:9). Và hãy để “Lời” – lời hứa, lời khiển trách, lời an ủi của Chúa – rửa sạch tấm lòng và khôi phục bạn.
Kết Luận: Hướng Về Sự Vinh Hiển Cuối Cùng
Sự dạy dỗ về “rửa sạch bằng nước và Lời” không kết thúc ở câu 26. Nó dẫn đến một mục tiêu vinh quang: “Đặng tỏ ra Hội thánh đầy vinh hiển, không vết, không nhăn, không chi giống như vậy, nhưng thánh sạch không chỗ trách được” (Ê-phê-sô 5:27). Tiến trình thanh tẩy hiện tại có một đích điểm: Ngày trọng đại của Chúa Giê-xu Christ, khi Cô Dâu được trình diện một cách hoàn toàn vinh hiển, thánh sạch.
Công việc này bắt đầu và kết thúc bởi ân điển. Chính Chúa Giê-xu là Đấng yêu thương, hi sinh, và cũng là Đấng đang tắm rửa và làm cho sạch Hội thánh Ngài. Lời hứa quý báu cho mỗi chúng ta là: “Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ” (Phi-líp 1:6).
Vậy, chúng ta hãy sống trong sự vui mừng của “nước” – ân điển cứu rỗi đã hoàn tất; và hãy tích cực đắm mình trong “Lời” – phương tiện biến đổi hằng ngày. Nhờ đó, chúng ta không chỉ kinh nghiệm sự tươi mới trong mối tương giao với Chúa, mà còn trở nên những viên đá sống động, được chuẩn bị cho ngày vinh hiển khi toàn thể Hội thánh được trình diện trước mặt Ngài, hoàn toàn rực rỡ và tinh sạch.