Những câu Kinh Thánh nào nói về lòng nhiệt thành?

Trong hành trình đức tin, “lòng nhiệt thành” là một thuật ngữ thường được nhắc đến như một phẩm chất đáng quý. Tuy nhiên, Kinh Thánh cho chúng ta một cái nhìn đa chiều, sâu sắc và đầy cảnh báo về chủ đề này. Lòng nhiệt thành không đơn thuần là sự hăm hở, nóng nảy hay nhiệt huyết cảm xúc. Trong ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh, nó mang những sắc thái mạnh mẽ, có thể dẫn đến sự sống đời đời hoặc sự hủy diệt thuộc linh, tùy thuộc vào đối tượng và nền tảng của nó. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các phân đoạn then chốt, giải nghĩa từ ngữ gốc, và đưa ra những nguyên tắc ứng dụng để mỗi Cơ Đốc nhân có được một lòng sốt sắng “theo sự hiểu biết” (Rô-ma 10:2) và đẹp lòng Đức Chúa Trời.

Để hiểu trọn vẹn, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ nguyên bản. Trong Cựu Ước, từ Hê-bơ-rơ thường được dùng là **qin'ah** (קִנְאָה), mang nghĩa “sự ghen tương”, “sự nhiệt thành”, “sự sốt sắng”. Từ này xuất phát từ gốc chỉ “màu đỏ”, liên tưởng đến sắc mặt đỏ ửng vì cảm xúc mãnh liệt. Qin'ah có thể là sự ghen tương thánh khiết của Đức Chúa Trời đối với dân sự Ngài (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:5), hay lòng sốt sắng của một cá nhân vì Đức Giê-hô-va (1 Các Vua 19:10).

Trong Tân Ước, từ Hy Lạp tương ứng là **zēlos** (ζῆλος), cũng mang hai nghĩa “lòng sốt sắng, nhiệt thành” và “sự ghen tị, đố kỵ”. Bối cảnh sẽ quyết định ý nghĩa của từ. Một lòng sốt sắng (zēlos) thánh khiết là điều đáng khao khát (Ga-la-ti 4:18), trong khi sự ghen tị (zēlos) thuộc về xác thịt thì dẫn đến rối loạn (Gia-cơ 3:14,16).

Khi nói về lòng nhiệt thành thánh khiết, không có gương mẫu nào vĩ đại hơn Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Giăng đã ghi lại một sự kiện quan trọng:

“Môn đồ bèn nhớ lại lời đã chép rằng: Vì lòng sốt sắng về nhà Chúa tiêu nuốt tôi.” (Giăng 2:17, trích từ Thi-thiên 69:9).

Hành động Chúa Giê-xu dùng dây roi đánh đuổi những kẻ buôn bán ra khỏi đền thờ là biểu hiện rõ ràng của qin'ah hay zēlos của Ngài. Lòng sốt sắng này không phải là cơn giận của con người, mà là sự thịnh nộ thánh khiết trước tình trạng ô uế nơi thờ phượng Đức Chúa Trời. Đối tượng của lòng nhiệt thành Ngài là “nhà Cha Ta” (câu 16) – sự vinh hiển và sự thánh khiết của Đức Chúa Trời. Lòng sốt sắng ấy “tiêu nuốt” Ngài, nghĩa là nó chi phối toàn bộ con người, là động lực thúc đẩy mọi hành động. Đây chính là khuôn mẫu: lòng nhiệt thành thật bắt nguồn từ tình yêu thương sâu sắc đối với Đức Chúa Trời và sự quan tâm đến vinh quang Ngài.

Kinh Thánh khuyến khích và ca ngợi lòng nhiệt thành khi nó được đặt trên nền tảng đúng đắn.

1. Nhiệt thành vì sự cứu rỗi của người khác: Sứ đồ Phao-lô bày tỏ tấm lòng này với đồng bào mình: “Tôi nói thật trong Đấng Christ, tôi không nói dối, lương tâm tôi làm chứng cho tôi bởi Đức Thánh Linh: ấy là tôi có sự buồn bã đau đớn khôn tả trong lòng. Vì tôi ước ao có thể chính mình bị dứt bỏ, lìa khỏi Đấng Christ vì anh em tôi, là bà con tôi theo phần xác” (Rô-ma 9:1-3). Đây là lòng sốt sắng xuất phát từ tình yêu và lòng thương xót.

2. Nhiệt thành trong sự phục vụ và ân tứ: Trong thư Rô-ma, Phao-lô khích lệ: “Hãy có lòng sốt sắng [zēlos] ; phải có lòng hằng hăng hái về việc Chúa.” (Rô-ma 12:11). Sứ đồ cũng khuyên về các ân tứ thuộc linh: “Vậy, hãy ước ao cho được sự ban cho lớn hơn hết.” (1 Cô-rinh-tô 12:31), hàm ý một sự khao khát, nhiệt thành để được dùng trong thân thể Đấng Christ.

3. Nhiệt thành để ăn năn và phục hồi: Trong thư gửi Hội thánh Lao-đi-xê, Chúa phán quở trách sự hâm hẩm: “Ta biết công việc ngươi; ngươi chẳng lạnh cũng chẳng nóng. Ước gì ngươi lạnh hoặc nóng thì hay! Vậy, vì ngươi hâm hẩm, chẳng nóng cũng chẳng lạnh, nên ta sẽ nhả ngươi ra khỏi miệng ta.” (Khải Huyền 3:15-16). Lời này cảnh tỉnh chúng ta phải có lòng sốt sắng (zēlos) thuần khiết, nóng cháy, không thỏa hiệp.

Đây là phần quan trọng và đầy cảnh báo. Lòng nhiệt thành thiếu nền tảng chân lý có thể trở nên nguy hiểm.

1. Nhiệt thành nhưng không theo lẽ thật: Đây là lời chẩn đoán của Phao-lô về dân Y-sơ-ra-ên: “Tôi làm chứng cho họ rằng họ có lòng sốt sắng [zēlos] về Đức Chúa Trời, nhưng lòng sốt sắng đó là không phải theo trí khôn.” (Rô-ma 10:2). Họ nhiệt thành với luật pháp và truyền thống, nhưng lại không nhận biết sự công bình của Đức Chúa Trời đến bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ (câu 3-4). Lòng sốt sắng không dựa trên Phúc Âm là vô ích và lạc lối.

2. Nhiệt thành gây chia rẽ và bè đảng: Sứ đồ nhắc đến sự “ganh tị” (zēlos) như một việc làm của xác thịt (Ga-la-ti 5:20). Tại Hội thánh Cô-rinh-tô, sự trung thành với các nhà lãnh đạo (Phao-lô, A-bô-lô, Sê-pha) đã trở thành lòng sốt sắng tiêu cực, gây nên sự chia rẽ (1 Cô-rinh-tô 3:3-4).

3. Gương xấu của Sau-lơ trước khi trở lại: Trong Công vụ 26:9-11, Sau-lơ (sau là Phao-lô) tự thuật về quá khứ: “Tôi thật đã tưởng nên làm nhiều việc nghịch với danh Jêsus ở Na-xa-rét… tôi cũng đã bắt bớ họ bỏ tù… nhiều lần giáng hình phạt cho họ… làm cho họ nói phạm thượng, và nổi giận quá bội bắt hết trong các nhà hội.” Tất cả đều xuất phát từ lòng “sốt sắng” (zēlos) của ông đối với truyền thống của tổ phụ (Ga-la-ti 1:14). Đây là minh họa rõ nhất cho một lòng nhiệt thành cuồng tín, chống lại chính Đấng Mê-si.

Làm thế nào để chúng ta có và duy trì lòng nhiệt thành đúng đắn?

1. Gốc rễ: Mối Liên Hệ Sống Động Với Chúa Giê-xu. Lòng sốt sắng không phải là thứ chúng ta tự tạo ra bằng nỗ lực bản thân. Nó là kết quả của việc ở trong Ngài. “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Khi tình yêu Chúa Christ thôi thúc chúng ta (2 Cô-rinh-tô 5:14), mọi việc làm sẽ trở nên nhiệt thành cách đúng đắn.

2. Nhiên liệu: Lời Chúa Và Sự Cầu Nguyện. Lòng sốt sắng dễ bị nguội lạnh bởi tội lỗi, sự mệt mỏi và thế gian. Chúng ta cần được “bổ sức lại” (Ê-sai 40:31) qua thì giờ tĩnh nguyện, suy gẫm Lời Chúa và cầu nguyện không thôi (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17).

3. Phương hướng: Vinh Quang Đức Chúa Trời Và Lợi Ích Của Hội Thánh. Hãy luôn tự hỏi: Lòng sốt sắng của tôi có đang tìm kiếm vinh quang cho Chúa không? Nó có đang gây dựng Hội thánh và yêu thương anh em không? (1 Cô-rinh-tô 14:12). Sự nhiệt thành vì danh riêng, thành tích cá nhân, hay để chứng tỏ bản thân, đều là sự nhiệt thành của xác thịt.

4. Biểu hiện: Trong Mọi Phương Diện Đời Sống.

• Trong sự thờ phượng: Hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn mà yêu mến Chúa (Mác 12:30).
• Trong phục vụ: “Hãy hầu việc Chúa cách sốt sắng” (Rô-ma 12:11).
• Trong làm ăn, lao động: “Hãy hết lòng mà làm, như làm cho Chúa, chớ không phải làm cho người ta” (Cô-lô-se 3:23).
• Trong sự ăn năn: Như Hội thánh Cô-rinh-tô đã có lòng sốt sắng để sửa đổi (2 Cô-rinh-tô 7:11).

Lòng nhiệt thành, như một ngọn lửa, có thể sưởi ấm, soi sáng và nấu chín những điều tốt lành; nhưng cũng có thể thiêu rụi, hủy hoại nếu không được kiểm soát và đặt đúng chỗ. Chúa Giê-xu Christ là Đấng hoàn hảo đã bày tỏ lòng sốt sắng thánh khiết trọn vẹn vì Cha Ngài. Là con cái Ngài, chúng ta được kêu gọi noi gương Ngài. Ước mong chúng ta không có một lòng nhiệt thành nguội lạnh, hâm hẩm, cũng không có một sự sốt sắng cuồng tín, thiếu hiểu biết. Thay vào đó, xin Chúa Thánh Linh giúp chúng ta nuôi dưỡng một lòng nhiệt thành nóng cháy, được thanh luyện bởi Lẽ Thật, được dẫn dắt bởi Tình Yêu, và luôn hướng về Vinh Quang của Đức Chúa Trời. Hãy để lời của Chúa trong Khải Huyền 3:19 thúc giục chúng ta: “Phàm những kẻ ta yêu, thì ta quở trách sửa phạt; vậy hãy có lòng sốt sắng, và ăn năn đi.”