Sự Tồn Tại Và Vai Trò Của Thiên Sứ Trong Kinh Thánh Tin Lành
Trong Kinh Thánh, thiên sứ là những thực thể thuộc linh được Đức Chúa Trời tạo dựng với mục đích thờ phượng Ngài và thực hiện ý muốn của Ngài. Sự hiện diện của họ được nhắc đến hơn 300 lần trong cả Cựu Ước và Tân Ước, từ Sáng Thế Ký cho đến Khải Huyền. Bài viết này sẽ khám phá sự tồn tại, bản chất và vai trò đa dạng của thiên sứ dựa trên Lời Chúa, đồng thời rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Sự Tồn Tại Của Thiên Sứ
Kinh Thánh khẳng định rõ ràng về sự hiện hữu của thiên sứ. Ngay từ những trang đầu, Sáng Thế Ký mô tả các thiên sứ canh giữ vườn Ê-đen sau khi A-đam và Ê-va bị đuổi ra (Sáng 3:24). Áp-ra-ham đã tiếp đón ba vị khách – mà sau này được tiết lộ là thiên sứ của Đức Giê-hô-va (Sáng 18:1-2; 19:1). Trong suốt Cựu Ước, thiên sứ hiện ra để truyền lệnh, bảo vệ, hoặc thi hành sự phán xét.
Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu thường xuyên đề cập đến thiên sứ (Ma-thi-ơ 13:41; 16:27; 24:31; 25:31; 26:53). Ngài dạy rằng thiên sứ vui mừng khi một tội nhân ăn năn (Lu-ca 15:10). Các sứ đồ cũng chứng kiến và tin vào sự hiện diện của thiên sứ (Công vụ 5:19; 8:26; 12:7-11; Hê-bơ-rơ 1:14; 13:2). Hê-bơ-rơ 1:14 định nghĩa: “Các thiên sứ há chẳng phải đều là thần hầu việc được sai đi để giúp việc những kẻ sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi hay sao?”. Điều này cho thấy thiên sứ là thực tại trong kế hoạch của Đức Chúa Trời.
II. Bản Chất Của Thiên Sứ
Kinh Thánh tiết lộ nhiều đặc điểm về bản chất của thiên sứ:
1. Là thần linh được tạo dựng
Thiên sứ là thần linh (Hê-bơ-rơ 1:14), nhưng không phải là toàn năng hay toàn tri như Đức Chúa Trời. Họ là loài thọ tạo (Cô-lô-se 1:16) – “mọi vật đã được dựng nên trong Ngài, bất luận trên trời, dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chính, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên”. Như vậy, thiên sứ không phải là linh hồn của người chết hay những sinh mệnh tự có, mà do Chúa tạo ra.
2. Có trí tuệ, tình cảm và ý chí
Thiên sứ có khả năng suy nghĩ (I Phi-e-rơ 1:12), biểu lộ cảm xúc (Gióp 38:7; Lu-ca 15:10), và có ý chí tự do. Một số đã chọn phản loạn theo Sa-tan (II Phi-e-rơ 2:4; Giu-đe 1:6). Họ không kết hôn và không chết (Lu-ca 20:36).
3. Các cấp bậc và loại khác nhau
Kinh Thánh đề cập đến các loại thiên sứ: tổng lãnh thiên sứ (Mi-chen và Gáp-ri-ên – Đa-ni-ên 10:13,21; Lu-ca 1:26), chê-ru-bim (Sáng 3:24; Ê-xê-chi-ên 10), sê-ra-phim (Ê-sai 6:2-3), ngôi, quyền, lực, thế (Ê-phê-sô 1:21; Cô-lô-se 1:16). Cũng có những thiên sứ sa ngã trở thành ma quỷ (Khải Huyền 12:7-9).
4. Có thể hiện ra dưới hình dạng con người
Mặc dù là thần linh, thiên sứ thường xuất hiện dưới dạng người (Sáng 18:2; Công vụ 1:10). Đôi khi họ gây sợ hãi vì vinh quang (Lu-ca 2:9). Họ không nên bị thờ phượng (Khải Huyền 22:8-9).
III. Vai Trò Của Thiên Sứ Trong Kinh Thánh
Thiên sứ thực hiện nhiều chức năng theo ý muốn của Đức Chúa Trời. Dưới đây là những vai trò chính:
1. Thờ phượng và ngợi khen Đức Chúa Trời
Vai trò cao quý nhất của thiên sứ là ca ngợi sự thánh khiết và quyền năng của Đức Chúa Trời. Trong Ê-sai 6, các sê-ra-phim kêu lên: “Thánh thay, Thánh thay, Thánh thay là Đức Giê-hô-va vạn quân!”. Khải Huyền 5:11-12 mô tả muôn vàn thiên sứ tung hô Chiên Con. Sự thờ phượng này diễn ra liên tục trên thiên đàng (Khải Huyền 4:8).
2. Là sứ giả truyền đạt thông điệp của Đức Chúa Trời
Từ “angel” trong tiếng Hy Lạp (angelos) nghĩa là “sứ giả”. Thiên sứ thường được sai đến để loan báo các sứ điệp quan trọng. Ví dụ: Gáp-ri-ên báo tin về sự giáng sinh của Giăng Báp-tít và Chúa Giê-xu (Lu-ca 1:11-20,26-38). Một thiên sứ giải thích khải tượng cho Đa-ni-ên (Đa-ni-ên 9:21-23). Thiên sứ cũng báo tin cho Giô-sép (Ma-thi-ơ 1:20) và báo tin Chúa sống lại (Ma-thi-ơ 28:5-6).
3. Bảo vệ và giải cứu con dân Chúa
Thi thiên 91:11-12 hứa: “Vì Ngài sẽ truyền thiên sứ Ngài gìn giữ bạn trong mọi đường lối mình. Họ sẽ nâng bạn trên tay, kẻo bạn vấp chân vào đá chăng”. Khi Đa-ni-ên bị quăng vào hang sư tử, Đức Chúa Trời sai thiên sứ bịt miệng sư tử (Đa-ni-ên 6:22). Thiên sứ giải cứu Phi-e-rơ khỏi ngục (Công vụ 12:7-10). Nhiều Cơ Đốc nhân ngày nay cũng tin rằng họ được bảo vệ bởi các thiên sứ.
4. Chiến đấu chống lại ma quỷ và các thế lực thuộc linh
Thiên sứ tham gia vào cuộc chiến thuộc linh. Mi-chen, tổng lãnh thiên sứ, chiến đấu với ma quỷ (Đa-ni-ên 10:13,21; Giu-đe 1:9). Khải Huyền 12:7-9 mô tả cuộc chiến trên trời giữa Mi-chen cùng các thiên sứ và con rồng cùng các thiên sứ nó. Thiên sứ cũng giúp dân Y-sơ-ra-ên trong chiến tranh (II Các Vua 6:16-17).
5. Hầu việc những người thừa hưởng sự cứu rỗi
Hê-bơ-rơ 1:14 nhấn mạnh rằng thiên sứ là “thần hầu việc” để giúp đỡ các thánh đồ. Họ phục vụ dưới quyền Chúa Cứu Thế, như khi thiên sứ đến hầu việc Chúa Giê-xu sau khi Ngài chịu cám dỗ (Ma-thi-ơ 4:11). Họ cũng mang lời cầu nguyện lên trước Đức Chúa Trời (Khải Huyền 8:3-4).
6. Thi hành sự phán xét của Đức Chúa Trời
Thiên sứ thực hiện sự đoán phạt trên những kẻ chống nghịch. Trong Sáng thế Ký 19, hai thiên sứ giáng hủy diệt Sô-đôm và Gô-mô-rơ. Thiên sứ của Đức Giê-hô-va đánh giết 185.000 lính A-si-ri (II Các Vua 19:35). Trong Khải Huyền, bảy thiên sứ thổi bảy loa mang đến các tai họa (Khải Huyền 8-9).
7. Hướng dẫn, khích lệ và xác nhận ý muốn Đức Chúa Trời
Thiên sứ dẫn dắt người của Chúa. Trong Công vụ 8:26, thiên sứ bảo Phi-líp đi đến đường vắng Ga-xa. Trong Công vụ 10:3-6, thiên sứ hiện ra với Cọt-nây. Trong Công vụ 27:23-24, thiên sứ đứng bên Phao-lô trên tàu để khích lệ ông. Thiên sứ cũng xác nhận sứ mạng của Phao-lô (Công vụ 23:11).
8. Đồng hành trong sự trở lại của Chúa Giê-xu
Khi Chúa Giê-xu tái lâm, Ngài sẽ cùng với các thiên sứ quyền năng (Ma-thi-ơ 25:31; II Tê-sa-lô-ni-ca 1:7). I Tê-sa-lô-ni-ca 4:16 nói: “Vì sẽ có tiếng kêu lớn và tiếng của tổng lãnh thiên sứ cùng tiếng kèn của Đức Chúa Trời, thì chính mình Chúa ở trên trời giáng xuống”. Thiên sứ sẽ giúp tách biệt người công bình và kẻ dữ (Ma-thi-ơ 13:41-42).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc
Hiểu biết về thiên sứ không chỉ là giáo lý suông, mà có thể áp dụng vào đời sống hằng ngày của tín hữu.
1. Nhận biết sự hiện diện của thiên sứ trong cuộc sống
Đức Chúa Trời có thể dùng thiên sứ để gìn giữ, hướng dẫn và khích lệ chúng ta. Chúng ta nên mở lòng tin cậy rằng Ngài đang quan phòng qua các thần hầu việc. Đồng thời, không nên quá tò mò hoặc tập trung vào thiên sứ đến mức sao lãng Chúa (Cô-lô-se 2:18-19).
2. Không thờ phượng hay cầu nguyện với thiên sứ
Kinh Thánh cảnh báo rõ: khi Giăng muốn thờ lạy thiên sứ, vị ấy đáp: “Hãy cẩn thận, đừng làm vậy; ta là bạn tôi tớ với ngươi và với anh em ngươi là các đấng tiên tri… Hãy thờ phượng Đức Chúa Trời” (Khải Huyền 22:8-9). Thiên sứ chỉ là tôi tớ của Chúa, không phải đối tượng thờ phượng.
3. Học theo sự vâng lời và thờ phượng của thiên sứ
Thiên sứ luôn mau mắn thi hành ý muốn Đức Chúa Trời và không ngừng ca ngợi Ngài. Chúng ta được kêu gọi noi gương họ trong việc vâng lời Chúa và dâng lên sự thờ phượng chân thành.
4. Cảm tạ Chúa vì sự giúp đỡ của thiên sứ
Thi thiên 34:7 nói: “Thiên sứ của Đức Giê-hô-va đóng trại chung quanh những kẻ kính sợ Ngài, và giải cứu họ”. Chúng ta nên cảm tạ Chúa vì Ngài đã hứa ban thiên sứ bảo vệ, nhất là trong những lúc nguy hiểm hay cô đơn.
5. Nhận thức về trận chiến thuộc linh
Mặc dù có các thiên sứ giúp đỡ, chúng ta không được ỷ lại mà quên rằng ma quỷ cũng hiện hữu. Ê-phê-sô 6:12 dạy: “Vì chúng ta đánh trận, chẳng phải cùng thịt và huyết, bèn là cùng chủ quyền, cùng thế lực, cùng vua chúa của thế gian mờ tối nầy, cùng các thần dữ ở các miền trên trời”. Chúng ta phải trang bị khí giới thuộc linh và tin cậy Chúa. Đôi khi Ngài cho chúng ta thấy sự hiện diện của thiên sứ như trong II Các Vua 6:17, khi Ê-li-sê cầu xin mở mắt đầy tớ thấy núi đầy xe và ngựa lửa.
6. Sống xứng đáng với sự giúp đỡ của thiên sứ
Thiên sứ được sai đến để giúp những người sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi. Điều đó đòi hỏi chúng ta sống đẹp lòng Chúa, đi trong đường lối Ngài. Hê-bơ-rơ 13:2 khuyên: “Hãy tiếp đãi khách lạ, vì có kẻ làm vậy mà tiếp đãi thiên sứ mà không biết”. Sự hiếu khách và yêu thương có thể là cơ hội để gặp gỡ thiên sứ, nhưng quan trọng hơn là sống theo ý Chúa.
7. Được an ủi và hy vọng trong hoạn nạn
Biết rằng thiên sứ đang cùng làm việc với Đức Chúa Trời để bảo vệ, giải cứu, và an ủi chúng ta, giúp chúng ta can đảm đối diện nghịch cảnh. Như Đa-ni-ên trong hang sư tử hay Phi-e-rơ trong ngục tối, chúng ta cũng có thể tin cậy sự can thiệp siêu nhiên của Ngài.
V. Kết Luận
Thiên sứ là một phần quan trọng trong chương trình của Đức Chúa Trời, được tạo dựng để thờ phượng Ngài, phục vụ Ngài và giúp đỡ con dân Ngài. Từ sự tồn tại không thể chối cãi trong Kinh Thánh đến nhiều vai trò cụ thể, chúng ta thấy bàn tay của Đức Chúa Trời luôn hành động qua những thần hầu việc trung tín. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta nên nhận biết sự hiện diện của thiên sứ, nhưng tập trung vào Chúa Giê-xu Christ, Đấng vượt trội hơn mọi thiên sứ (Hê-bơ-rơ 1:4-6). Hãy sống trong sự vâng phục và thờ phượng Chúa, đồng thời an tâm rằng Ngài luôn sai các thiên sứ gìn giữ, dẫn dắt chúng ta trên hành trình thuộc linh cho đến ngày gặp mặt Ngài.
Nguyện xin Lời Chúa soi sáng và củng cố đức tin chúng ta về mọi điều Ngài đã dựng nên, để chúng ta sống vững vàng trong chân lý và sự bình an của Ngài.