Làm thế nào tôi có thể vượt qua nỗi đau từ sự lạm dụng trong quá khứ?

Nỗi đau từ sự lạm dụng—thể xác, tình cảm, tinh thần, hay tình dục—để lại những vết sẹo sâu thẳm trong tâm hồn, có thể làm biến dạng hình ảnh bản thân, làm méo mó nhận thức về Đức Chúa Trời, và bóp nghẹt niềm hy vọng về tương lai. Đối với nhiều Cơ Đốc nhân, hành trình chữa lành không chỉ là một quá trình tâm lý thuần túy, mà còn là một cuộc hành trình thuộc linh sâu sắc. Kinh Thánh không lảng tránh thực tế của sự đau khổ và bất công (như được thấy rõ trong câu chuyện của Giô-sép, Đa-vít, hay thậm chí Chúa Giê-xu), nhưng nó cũng vẽ nên một con đường dẫn đến sự phục hồi, tự do và mục đích mới trong Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá nền tảng Kinh Thánh cho sự chữa lành, cung cấp những hiểu biết giải kinh, và đề xuất những bước ứng dụng thực tế cho cuộc sống Cơ Đốc nhân hằng ngày.

Bước đầu tiên và thiết yếu trên hành trình chữa lành là thừa nhận sự thật về nỗi đau. Nhiều nạn nhân của lạm dụng mang trong mình gánh nặng của sự im lặng, xấu hổ, và tự trách mình. Tuy nhiên, Thi Thiên dạy chúng ta rằng Đức Chúa Trời là nơi nương náu cho những tấm lòng tan vỡ. “Đức Giê-hô-va ở gần những người có lòng đau thương, Và cứu kẻ nào có tâm hồn thống hối.” (Thi Thiên 34:18, Bản Truyền Thống 1925). Từ “đau thương” trong tiếng Hê-bơ-rơ (shabar) mang nghĩa bị nghiền nát, tan vỡ. Chúa không đòi hỏi chúng ta phải “vượt qua nó” một cách nhanh chóng; Ngài đến gần và đồng cảm với sự tan vỡ của chúng ta.

Đồng thời, chúng ta phải xử lý vấn đề công lý. Cảm giác rằng kẻ ác đã “thoát tội” là một nguồn đau đớn sâu sắc. Kinh Thánh xác nhận rằng Đức Chúa Trời là quan án công bình. “Vì chúng tôi biết Đấng đã phán rằng: Sự trả thù thuộc về ta; ta sẽ báo ứng, ấy là lời Chúa phán.” (Rô-ma 12:19). Sự dạy dỗ này không khuyến khích thái độ thù hằn, nhưng giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng phải tự mình là quan án. Chúng ta có thể giao phó sự công bằng cuối cùng cho Đấng thấy hết mọi sự và phán xét cách trọn vẹn.

Trung tâm điểm của đức tin Cơ Đốc là một Đấng Cứu Thế đã tự nguyện bước vào thế giới của sự đau đớn và lạm dụng. Lời tiên tri về Đầy tớ chịu khổ trong Ê-sai mô tả một hình ảnh mạnh mẽ về sự đồng cảm và hy sinh của Chúa Giê-xu: “Thật người đã mang sự đau ốm của chúng ta, đã gánh sự buồn bực của chúng ta... Nhưng người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương. Bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh.” (Ê-sai 53:4-5). Từ “mang” (nasa) và “gánh” (saval) cho thấy một hành động cố ý vác lấy gánh nặng của người khác. Chúa Giê-xu không đứng từ xa an ủi; Ngài bước vào chính trung tâm nỗi thống khổ của nhân loại.

Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã trải nghiệm sự bội phản, sự tra tấn thể xác tàn bạo, và sự cô đơn tột cùng (“Ê-li, Ê-li, lam-ma-sa-bách-ta-ni?” – Ma-thi-ơ 27:46). Điều này có nghĩa là Ngài thấu hiểu nỗi đau của bạn một cách cá nhân và sâu sắc. Ngài không xem thường nó. Tác giả Hê-bơ-rơ viết: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội.” (Hê-bơ-rơ 4:15). Bạn có thể đến với Ngài trong sự cầu nguyện chân thật nhất, dù là tiếng khóc, sự phẫn nộ hay thất vọng, với sự đảm bảo rằng Ngài hiểu.

Chủ đề tha thứ thường là một trong những trở ngại lớn nhất và dễ bị hiểu lầm nhất đối với những người sống sót sau lạm dụng. Cần phải làm rõ: Tha thứ không đồng nghĩa với:

• Bỏ qua tội lỗi hoặc tuyên bố rằng những gì xảy ra là “không sao”.
• Phục hồi lòng tin mù quáng hoặc đặt mình vào tình huống nguy hiểm lặp lại.
• Miễn trừ hậu quả pháp lý cho người phạm tội.

Trong Kinh Thánh, tha thứ (aphiēmi trong tiếng Hy Lạp) có nghĩa cốt lõi là “thả ra”, “buông bỏ”. Đó là một quyết định thuộc ý chí, được nuôi dưỡng bởi ân điển Chúa, để buông bỏ quyền trả thù và sự cay đắng khỏi tấm lòng mình. Chúng ta được kêu gọi: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” (Ê-phê-sô 4:32). Động lực và năng lực để tha thứ đến từ việc chúng ta nhận biết mình đã được Đức Chúa Trời tha thứ một cách nhưng không qua sự chết của Đấng Christ.

Hành trình tha thứ thường là một quá trình, không phải một sự kiện nhất thời. Nó có thể bắt đầu bằng một lời cầu nguyện: “Lạy Chúa, với sức của con, con không thể tha thứ. Nhưng con muốn vâng lời Ngài. Xin ban cho con ân điển để bắt đầu buông bỏ sự cay đắng này. Con xin giao phó sự công bằng cho Ngài.” Điều này giải phóng tâm hồn bạn khỏi sự giam cầm bởi chính nỗi đau và mở ra cánh cửa cho sự chữa lành thực sự của Chúa.

Đức Chúa Trời thường dùng dân sự Ngài như một phương tiện để mang lại sự chữa lành. “Hãy mang gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” (Ga-la-ti 6:2). Điều này không có nghĩa là bạn phải chia sẻ câu chuyện của mình với tất cả mọi người, nhưng tìm kiếm một vài người tin cậy, trưởng thành trong đức tin—có thể là mục sư, người dẫn dắt thuộc linh, hay một Cơ Đốc nhân trung tín—là điều vô cùng quan trọng. Sự cô lập chỉ làm trầm trọng thêm vết thương.

Đồng thời, Kinh Thánh coi trọng sự khôn ngoan. “Mưu kế trong lòng loài người giống như nước sâu; Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.” (Châm Ngôn 20:5). Những tổn thương sâu từ lạm dụng thường cần đến sự giúp đỡ chuyên môn của một nhà tư vấn hay trị liệu Cơ Đốc, người có thể kết hợp các nguyên tắc tâm lý lành mạnh với nền tảng chân lý Kinh Thánh. Tìm kiếm sự giúp đỡ như vậy không phải là dấu hiệu của đức tin yếu kém, mà là sự khôn ngoan và can đảm để chấp nhận rằng Đức Chúa Trời có thể chữa lành qua nhiều phương tiện khác nhau.

Một phần tàn phá của lạm dụng là nó đánh cắp nhận thức về giá trị bản thân và có thể làm méo mó hình ảnh của Đức Chúa Trời (ví dụ, xem Ngài như một người cha độc đoán hoặc thờ ơ). Sự chữa lành đòi hỏi một quá trình “làm mới” tâm trí bằng Lời Chúa. “Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.” (Rô-ma 12:2). Điều này có nghĩa là thay thế những lời nói dối (“Tôi vô giá trị”, “Tôi đáng bị như vậy”) bằng những lẽ thật của Kinh Thánh.

Hãy suy ngẫm về những chân lý này:

• Về giá trị bản thân: “Tôi đã tạo nên con người cách đáng sợ lạ lùng” (Thi Thiên 139:14). Bạn là tác phẩm kỳ diệu của Đức Chúa Trời.
• Về danh tính mới: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Bạn không còn bị định nghĩa bởi quá khứ bị lạm dụng.
• Về mục đích: Đức Chúa Trời có thể biến đổi nỗi đau sâu nhất của bạn thành một phương tiện để an ủi người khác. “Ngài yên ủi chúng tôi trong mọi sự khốn nạn, hầu cho nhơn sự yên ủi mà Ngài đã yên ủi chúng tôi, thì chúng tôi cũng có thể yên ủi kẻ khác trong sự khốn nạn nào họ gặp!” (2 Cô-rinh-tô 1:4).

1. Cầu Nguyện Trị Liệu: Dành thời gian mỗi ngày để trò chuyện chân thật với Chúa. Sử dụng Thi Thiên như của Đa-vít (Thi Thiên 13, 22, 51, 139) làm khuôn mẫu, nói ra nỗi đau, sự phẫn nộ, nghi ngờ, và cả lòng biết ơn của bạn. Viết ra những lời cầu nguyện có thể giúp ích.

2. Tắm Mình Trong Lẽ Thật: Tạo một danh sách những câu Kinh Thánh xác nhận tình yêu, sự hiện diện, và mục đích của Đức Chúa Trời cho bạn. Đọc chúng to, ghi nhớ, và suy ngẫm mỗi ngày. Chiến đấu chống lại những lời nói dối bằng Lời Chúa.

3. Xây Dựng Mối Quan Hệ An Toàn: Cố ý tìm kiếm và đầu tư vào một cộng đồng nhỏ, lành mạnh trong Hội Thánh. Tham gia một nhóm nhóm hoặc lớp học Kinh Thánh nơi bạn có thể xây dựng tình bạn tin cậy từng bước một.

4. Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Chuyên Nghiệp: Cầu nguyện xin Chúa dẫn dắt bạn đến một nhà tư vấn Cơ Đốc có năng lực. Xem đây như một phần của sự quản lý tốt sức khỏe tâm linh và tinh thần Chúa ban cho bạn.

5. Thực Hành Lòng Biết Ơn: Bắt đầu một nhật ký biết ơn. Mỗi ngày, hãy ghi lại ba điều nhỏ bạn có thể cảm tạ Chúa. Điều này giúp tập trung tâm trí vào sự hiện diện và sự tốt lành của Chúa trong hiện tại, từ từ chữa lành sự tập trung vào quá khứ.

6. Phục Vụ Người Khác: Khi bạn đã có sự vững vàng nhất định, hãy cầu xin Chúa chỉ cho bạn cách để sử dụng sự đồng cảm sâu sắc của bạn để khích lệ người khác đang đau khổ, dù qua lời cầu nguyện, một lời nói tử tế, hay sự phục vụ thiết thực.

Hành trình vượt qua nỗi đau từ sự lạm dụng trong quá khứ là một con đường không thẳng tắp, đôi khi dài và gian nan. Nhưng với Cơ Đốc nhân, đó không phải là một hành trình cô độc. Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã chịu đựng sự lạm dụng tàn bạo nhất để mang lấy tội lỗi và sự hổ thẹn của chúng ta, bước đi cùng bạn. Ngài là Đấng Chữa Lành vĩ đại. Lời Ngài cung cấp chân lý để thay thế cho sự dối trá, cộng đồng của Ngài (Hội Thánh) cung cấp sự nâng đỡ, và Thánh Linh Ngài cung cấp sự an ủi và sức mạnh từ bên trong mỗi ngày.

Hãy kiên nhẫn với chính mình. Sự chữa lành thường là một tiến trình, không phải một sự kiện tức thời. Hãy tin cậy rằng Đức Chúa Trời, Đấng đã bắt đầu công việc tốt lành trong bạn, sẽ tiếp tục cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ (Phi-líp 1:6). Bạn có thể tìm thấy sự tự do không chỉ khỏi những sự kiện trong quá khứ, mà còn khỏi quyền lực kìm hãm của chúng đối với hiện tại và tương lai của bạn. Trong Đấng Christ, có sự hy vọng cho một câu chuyện mới—một câu chuyện về ơn cứu rỗi, sự phục hồi, và mục đích được tái lập.