Kinh Thánh nói gì về sự kiên trì?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều đối diện với những thử thách, khó khăn và những lúc muốn bỏ cuộc. Giữa một thế giới đầy biến động và những áp lực không ngừng, sự kiên trì (perseverance) nổi lên như một phẩm chất then chốt không chỉ để tồn tại mà còn để chiến thắng trong đời sống thuộc linh. Kinh Thánh không chỉ nhắc đến sự kiên trì như một lời khuyên chung chung, mà còn mô tả nó như một điều kiện thiết yếu cho sự trưởng thành, sự trung tín và cuối cùng là sự nhận lãnh lời hứa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá nền tảng Kinh Thánh, các nguyên tắc và ứng dụng thực tiễn về đức tính quan trọng này.

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần quay về với ngôn ngữ gốc. Trong Tân Ước, từ Hy Lạp chính được dùng cho “sự kiên trì” là ὑπομονή (hypomonē). Từ này được cấu thành từ hypó (dưới) và ménō (ở lại, tồn tại). Nghĩa đen là “ở lại dưới” một gánh nặng, một áp lực hay một thử thách một cách can đảm và bền bỉ, chứ không phải trốn chạy hoặc đầu hàng. Nó mang ý nghĩa của sự chịu đựng tích cực, một sự bám trú kiên định với hy vọng. Đây không phải là thái độ thụ động, mà là sự chủ động, quyết tâm vượt qua.

Một từ khác có liên quan là προσκοπή (proskopē) trong Phi-líp 1:25, thường được dịch là “sự tiến tới” hay “tấn tới”, chỉ về sự kiên trì trong việc tiến về phía trước. Như vậy, sự kiên trì theo Kinh Thánh bao hàm cả hai phương diện: “chịu đựng” (endurance) những gì đang xảy ra và “tiến tới” (progress) về phía mục tiêu. Tác giả thư Hê-bơ-rơ đã kết hợp cả hai ý niệm này khi khích lệ: “Vậy, vì chúng ta được nhiều người chứng kiến vây lấy như đám mây rất lớn, chúng ta cũng nên quăng hết gánh nặng và tội lỗi dễ vấn vương ta, và lấy lòng nhịn nhục theo đòi cuộc chạy đua đã bày ra cho ta” (Hê-bơ-rơ 12:1). Ở đây, “lòng nhịn nhục” chính là hypomonē.

Kinh Thánh đầy dẫy những tấm gương sống động về sự kiên trì, cho chúng ta thấy đức tính này được thể hiện trong nhiều hoàn cảnh khác nhau.

A. Trong Cựu Ước:

• Áp-ra-ham: Ông kiên trì chờ đợi lời hứa về một dòng dõi trong suốt 25 năm, dù tuổi già và hoàn cảnh dường như bất khả thi. “Người tin cậy Đức Giê-hô-va, thì Ngài kể sự đó là công bình cho người” (Sáng-thế Ký 15:6). Sự kiên trì của ông bắt nguồn từ đức tin vào lời hứa của Đức Chúa Trời.
• Gióp: Gương mẫu kinh điển về sự kiên trì trong đau khổ không giải thích được. Dù mất tất cả và bị bạn bè chất vấn, ông tuyên bố: “Tuy Chúa giết tôi, tôi cũng còn nhờ cậy nơi Ngài” (Gióp 13:15). Kết cục là: “Anh em đã nghe về sự nhịn nhục của Gióp, và thấy cái kết cuộc mà Chúa ban cho người, vì Chúa đầy lòng thương xót và nhân từ” (Gia-cơ 5:11).
• Đa-ni-ên và các bạn: Kiên trì giữ vững đức tin và sự trung tín với Đức Chúa Trời dưới áp lực của ngoại bang, từ chối thờ lạy hình tượng và vẫn cầu nguyện dù bị cấm đoán.

B. Trong Tân Ước:

• Chúa Giê-xu Christ: Là gương mẫu tối cao. “Ấy vậy, vì chúng ta có một Thầy Tế lễ thượng phẩm lớn đã trải qua các từng trời, là Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời, thì hãy bền giữ đạo chúng ta đã nhận tin” (Hê-bơ-rơ 4:14). Ngài đã kiên trì chịu đựng thập tự giá, “vì sự vui mừng đã đặt trước mặt Ngài” (Hê-bơ-rơ 12:2). Sự kiên trì của Ngài mang lại ơn cứu rỗi cho nhân loại.
• Sứ đồ Phao-lô: Cuộc đời ông là một bài học về sự kiên trì trong chức vụ. Ông liệt kê những khốn khó mình đã trải qua (2 Cô-rinh-tô 11:23-28), nhưng cuối cùng có thể tuyên bố: “Ta đã đánh trận tốt lành, đã xong sự chạy, đã giữ được đạo” (2 Ti-mô-thê 4:7). Ông xem những đau khổ là tạm thời và không đáng so với vinh quang đời đời (Rô-ma 8:18).
• Hội Thánh đầu tiên: Các tín hữu kiên trì trong sự dạy dỗ của các sứ đồ, trong sự thông công, lễ bẻ bánh và sự cầu nguyện, dù bị bắt bớ (Công vụ 2:42-47).

Sự kiên trì của Cơ Đốc nhân không dựa trên sức lực hay ý chí thuần túy của con người, mà có nền tảng vững chắc trong chính công việc của Đức Chúa Trời Ba Ngôi.

1. Ân Điển Và Quyền Năng Chúa Ban: Sự kiên trì là một món quà của ân điển. Phi-líp 1:6 khẳng định: “Tôi tin chắc rằng Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em, sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ.” Chính Đức Chúa Trời là Đấng bảo đảm và hoàn tất công việc Ngài khởi đầu trong chúng ta. Chúng ta kiên trì vì Ngài đang kiên trì gìn giữ chúng ta.

2. Sự Kiên Trì Được Sinh Ra Từ Đức Tin Và Hy Vọng: Sự kiên trì không tách rời khỏi đức tin. Gia-cơ 1:2-4 dạy: “Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sinh ra sự nhịn nhục. Nhưng sự nhịn nhục phải làm trọn việc nó, hầu cho chính mình anh em cũng trọn vẹn toàn hảo, không thiếu thốn chút nào.” Thử thách rèn luyện đức tin, đức tin sinh ra sự kiên trì (hypomonē), và sự kiên trì dẫn đến sự trưởng thành thuộc linh. Hy vọng về sự sống đời đời và lời hứa của Chúa là động lực mạnh mẽ nhất (Tít 1:2; Hê-bơ-rơ 10:36).

3. Chức Vụ Của Đức Thánh Linh: Đức Thánh Linh là Đấng ban sức mới cho chúng ta (Ê-sai 40:31). Trong những lúc yếu đuối, chính Thánh Linh giúp đỡ và cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:26-27). Các bông trái của Thánh Linh, như lòng nhịn nhục (kiên nhẫn) và tiết độ, chính là những phương diện của sự kiên trì được sản sinh trong đời sống chúng ta bởi quyền năng Ngài (Ga-la-ti 5:22-23).

Kinh Thánh cũng chỉ ra những kẻ thù của sự kiên trì:

• Sự Mệt Mỏi (Galatians 6:9): “Chớ mệt nhọc về sự làm lành, vì nếu chúng ta không trễ nải, thì đến kỳ chúng ta sẽ gặt.” Sự mệt mỏi về thể xác lẫn tâm linh có thể khiến chúng ta muốn bỏ cuộc.
• Tội Lỗi (Hebrews 12:1): Tội lỗi “dễ vấn vương” như một gánh nặng thêm, làm chúng ta chùn bước trong cuộc chạy đua.
• Sự Bắt Bớ và Khó Khăn (Matthew 13:20-21): Như hạt giống rơi nhằm đất đá, gặp hoạn nạn hay sự bắt bớ vì đạo liền vấp phạm.
• Sự Quyến Rũ Của Thế Gian (1 John 2:15-17): Những ham muốn của xác thịt, mắt và sự kiêu ngạo của đời có thể kéo chúng ta ra khỏi sự trung tín.

Cách Vượt Qua:

1. Nhìn Xem Chúa Jêsus (Hebrews 12:2): Luôn hướng mắt về Ngài, Đấng khởi nguyên và làm trọn đức tin của chúng ta.
2. Ở Lại Trong Lời Chúa (John 15:7): Lời Ngài nuôi dưỡng, thanh tẩy và củng cố tâm linh chúng ta.
3. Cầu Nguyện Không Thôi (Luke 18:1; 1 Thessalonians 5:17): Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, kết nối chúng ta với nguồn sức mạnh vô tận.
4. Sống Trong Sự Thông Công (Hebrews 10:24-25): Các tín hữu khích lệ, nâng đỡ và khiến nhau sốt sắng trong tình yêu và việc lành.
5. Nhớ Đến Phần Thưởng (James 1:12; Revelation 2:10): “Phước cho người bị cám dỗ; vì lúc đã chịu nổi sự thử thách rồi, thì sẽ lãnh mão triều thiên của sự sống mà Đức Chúa Trời đã hứa cho kẻ kính mến Ngài.”

Sự kiên trì không phải chỉ dành cho những anh hùng đức tin, mà cho mọi Cơ Đốc nhân trong đời sống thường nhật.

1. Trong Mối Quan Hệ Với Chúa: Kiên trì trong sự nhóm lại, đọc Kinh Thánh và cầu nguyện mỗi ngày, dù có lúc cảm xúc không cao trào. Thiết lập một kỷ luật thuộc linh đều đặn.

2. Trong Tính Cách Và Nhân Đức: Kiên trì để thay đổi những thói quen xấu, phát triển bông trái Thánh Linh. Kiên nhẫn và nhân từ với người khác, ngay cả khi họ khó chịu (1 Cô-rinh-tô 13:7).

3. Trong Chức Vụ Và Sự Phục Vụ: Tiếp tục phục vụ trong Hội Thánh dù không được ghi nhận, tiếp tục chia sẻ Phúc Âm dù bị từ chối. Như người gieo giống, chúng ta trung tâm gieo, còn kết quả thuộc về Chúa (1 Cô-rinh-tô 3:6-7).

4. Trong Gian Truân Và Thử Thách Cá Nhân: Đối diện với bệnh tật, mất mát tài chính, hay căng thẳng trong gia đình với tấm lòng tin cậy rằng Chúa đang hành động để rèn luyện và làm thành mục đích tốt lành của Ngài (Rô-ma 8:28).

5. Trong Sự Chờ Đợi Các Lời Hứa Của Chúa: Có những lời hứa của Chúa (về hôn nhân, công việc, sự chữa lành, v.v…) chưa được ứng nghiệm. Sự kiên trì giúp chúng ta không nghi ngờ tình yêu hay quyền năng của Ngài, nhưng vững lòng trông cậy.

Sứ đồ Giăng, trong khải tượng được Chúa ban, đã ghi lại lời hứa tuyệt vời này cho những người kiên trì đến cuối cùng: “Ai thắng, ta sẽ cho ngồi với ta trên ngôi ta, như chính ta đã thắng và ngồi với Cha ta trên ngôi Ngài” (Khải Huyền 3:21). Sự kiên trì không phải là điều kiện để “giữ” sự cứu rỗi, mà là bằng chứng sống động của một đức tin chân thật đã được Chúa ban và đang được Ngài gìn giữ.

Sự kiên trì, cuối cùng, là cuộc chạy đua của cả đời sống. Nó là sự thể hiện cụ thể của tình yêu và lòng trung tín của chúng ta đối với Đấng Christ. Trong mọi sự, hãy nhớ rằng chúng ta không chạy một mình. Chúa Giê-xu là Đấng chạy trước, là tác giả và Đấng làm nên đức tin của chúng ta, và Ngài cũng là Đấng ở cùng, ban sức lực qua Thánh Linh Ngài. Hãy cứ bền đỗ, vì biết rằng “sự nhịn nhục của anh em không đến mức đổ huyết” (Hê-bơ-rơ 12:4), và phần thưởng từ Chúa là chắc chắn, vinh quang và đời đời.