Làm sao nhận biết một sự cải đạo giả?

Trong hành trình thuộc linh, một trong những lời cảnh báo nghiêm trọng và thường xuyên nhất từ các trước giả Kinh Thánh chính là sự hiện diện của những Cơ Đốc nhân giả mạo – những người mang danh nghĩa theo Chúa nhưng trên thực tế, đời sống và tấm lòng của họ chưa hề được tái sinh bởi quyền năng của Đức Thánh Linh. Chúa Giê-xu Christ, chính Ngài, đã dành những lời lẽ mạnh mẽ nhất để cảnh tỉnh chúng ta về hiểm họa này. Việc phân biệt giữa đức tin chân thật và sự cải đạo giả không chỉ là trách nhiệm của các mục sư, giáo sư, mà là bổn phận của mọi tín hữu, nhằm bảo vệ Hội Thánh, giữ gìn chân lý, và quan trọng hơn hết, để mỗi chúng ta tự xét lấy mình (2 Cô-rinh-tô 13:5). Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Lời Chúa để tìm ra những dấu hiệu Kinh Thánh chỉ rõ, giúp chúng ta nhận biết một sự cải đạo giả.

I. Lời Cảnh Báo Từ Chính Đấng Christ: Cây Và Trái

Trong Bài Giảng Trên Núi, Chúa Giê-xu đưa ra nguyên tắc nền tảng và rõ ràng nhất để nhận diện: “Hãy coi chừng tiên tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông sói hay cắn xé. Các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được. Nào có ai hái trái nho nơi bụi gai, hoặc trái vả nơi bụi tật lê? Vậy, hễ cây nào tốt thì sinh trái tốt; cây nào xấu thì sinh trái xấu. Cây tốt chẳng sinh trái xấu được, mà cây xấu cũng chẳng sinh trái tốt được. Hễ cây nào chẳng sinh trái tốt, thì phải đốn mà chụm vào lửa. Ấy vậy, các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được” (Ma-thi-ơ 7:15-20).

Ở đây, Chúa Giê-xu sử dụng hình ảnh rất thực tế: bản chất bên trong quyết định biểu hiện bên ngoài. Một cây được tái sinh (cây tốt) bởi ân điển sẽ không thể mãi mãi sinh ra “trái xấu” của xác thịt (Ga-la-ti 5:19-21). Ngược lại, một cây chưa hề được biến đổi (cây xấu) cũng không thể nhất quán sinh ra “trái tốt” của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23). Chìa khóa nằm ở từ “nhờ những trái nó mà nhận biết được”. Tiếng Hy Lạp cho “nhận biết” ở đây là epiginóskō (ἐπιγινώσκω), mang nghĩa nhận biết một cách đầy đủ, thấu suốt, qua sự quan sát và kinh nghiệm. Sự nhận biết này không dựa trên cảm tính hay ấn tượng ban đầu, mà là một đánh giá thận trọng, lâu dài dựa trên kết quả đời sống.

Vậy, “trái” cần được hiểu rộng hơn là những hành động đơn lẻ. Nó là toàn bộ khuynh hướng, động cơ, và kết quả lâu dài của một đời sống. Một người có đạo giả có thể “mang lốt chiên” – tức là có vẻ ngoài ngoan đạo, tham dự nhà thờ, nói từ ngữ đạo đức, thậm chí làm những việc kỳ diệu nhân danh Chúa (Ma-thi-ơ 7:22). Nhưng “bề trong” – chữ Hy Lạp esōthen (ἔσωθεν) chỉ phần bên trong sâu kín nhất của con người – vẫn là “muông sói”, với bản chất ích kỷ, kiêu ngạo và chống nghịch lại ý Chúa.

II. Những Dấu Hiệu Cụ Thể Của Sự Cải Đạo Giả Qua Kinh Thánh

Dựa trên nguyên tắc “cây và trái”, chúng ta có thể tổng hợp từ các sách Kinh Thánh những dấu hiệu cảnh báo về một đức tin giả mạo:

1. Thiếu Sự Vâng Phục Liên Tục Đối Với Lời Chúa: Đây là dấu hiệu then chốt. Chúa Giê-xu phán: “Chẳng phải hễ những kẻ nói cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, thì đều được vào nước thiên đàng đâu; nhưng chỉ kẻ làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời mà thôi” (Ma-thi-ơ 7:21). Ý muốn của Đức Chúa Trời được bày tỏ trong Lời Ngài. Sứ đồ Giăng cũng xác quyết: “Và bởi điều nầy, chúng ta biết mình đã biết Ngài, ấy là chúng ta giữ các điều răn của Ngài. Kẻ nào nói: Ta biết Ngài, mà không giữ các điều răn Ngài, là người nói dối, lẽ thật không ở trong người ấy” (1 Giăng 2:3-4). Người có đạo giả có thể nghe Lời, thậm chí cảm động với Lời, nhưng họ không có một sự khao khát và nỗ lực bền bỉ để đem Lời ra thực hành (Gia-cơ 1:22). Sự vâng phục của họ mang tính chọn lọc, tùy tiện, hoặc chỉ để được người đời khen ngợi.

2. Đời Sống Không Có Sự Biến Đổi Về Nhân Cách Và Đạo Đức: Sự tái sinh tạo nên một tạo vật mới (2 Cô-rinh-tô 5:17). Mặc dù vẫn chiến đấu với tội lỗi, nhưng một Cơ Đốc nhân thật sẽ có một khuynh hướng ngày càng giống Chúa Cứu Thế. Sứ đồ Giăng nói rõ: “Ai ở trong Ngài thì không phạm tội; ai phạm tội thì không thấy Ngài và không biết Ngài... Ai sanh bởi Đức Chúa Trời, thì chẳng phạm tội, vì hột giống của Đức Chúa Trời ở trong người, và người không thể phạm tội được, vì đã sanh bởi Đức Chúa Trời” (1 Giăng 3:6, 9). Ở đây, động từ “phạm tội” trong tiếng Hy Lạp (hamartanō, ἁμαρτάνω) được dùng ở thì hiện tại, diễn tả một hành động liên tục, thói quen, một lối sống. Người có đạo giả có thể che giấu tội lỗi, nhưng họ sống trong sự thỏa hiệp, không có sự chiến đấu thật sự chống lại tội, và không có sự ăn năn thật. Những “công việc của xác thịt” như ghen ghét, tranh cạnh, phù hoa, thờ hình tượng... vẫn chi phối họ (Ga-la-ti 5:19-21).

3. Tình Yêu Hướng Nội, Thiếu Tình Yêu Thương Chân Thật Với Anh Em: Đây là phép thử không thể sai lầm. “Chúng ta đã biết rằng mình đã vượt khỏi sự chết qua sự sống, vì chúng ta yêu anh em mình. Còn kẻ nào chẳng yêu thì ở trong sự chết. Ai ghét anh em mình, là kẻ giết người; anh em biết rằng chẳng một kẻ nào giết người có sự sống đời đời ở trong mình” (1 Giăng 3:14-15). Tình yêu thương ở đây không chỉ là cảm xúc, mà là sự hy sinh, quên mình vì lợi ích của người khác, được bày tỏ qua hành động và lẽ thật (1 Giăng 3:18). Người có đạo giả thường tập trung vào bản thân, vào nhu cầu và cảm xúc của mình. Họ có thể phục vụ, nhưng với động cơ được công nhận, kiểm soát, hoặc vì lợi ích cá nhân. Họ thiếu lòng thương xót chân thành và sự sẵn sàng tha thứ (Ma-thi-ơ 18:21-35).

4. Bị Thu Hút Bởi Thế Gian Và Sự Phù Vân Của Nó: Sứ đồ Gia-cơ gọi tình bạn với thế gian là sự thù nghịch với Đức Chúa Trời (Gia-cơ 4:4). Người có đạo giả thường có một chỗ đứng chắc chắn trong cả hai vương quốc. Họ yêu mến những gì thế gian cung cấp: sự công nhận, của cải, lạc thú, triết lý. Họ tìm kiếm sự giàu có và thành công theo tiêu chuẩn thế gian hơn là sự giàu có trong Đấng Christ. Sứ đồ Giăng cảnh báo: “Chớ yêu thế gian, cũng đừng yêu các vật ở thế gian nữa; nếu ai yêu thế gian, thì sự kính mến Đức Chúa Cha chẳng ở trong người ấy” (1 Giăng 2:15). Thế gian ở đây (kosmos, κόσμος) chỉ hệ thống trật tự, giá trị đạo đức chống nghịch lại Đức Chúa Trời.

5. Tính Kiêu Ngạo Thuộc Linh Và Sự Tự Tin Vào Công Đức Cá Nhân: Người có đạo giả thường có cái nhìn cao về bản thân mình (Lu-ca 18:9-14). Họ có thể nghiêm khắc với người khác nhưng khoan dung với chính mình. Họ tin rằng những việc làm bề ngoài, sự hiểu biết giáo lý, hoặc vị trí trong Hội Thánh khiến họ được Chúa chấp nhận. Ngược lại, người được tái sinh thật luôn ý thức sâu sắc về tội lỗi mình và hoàn toàn nương cậy vào ân điển và sự công bình của Đấng Christ (Ê-phê-sô 2:8-9). Họ có tấm lòng khiêm nhường, dễ dạy.

III. Ứng Dụng Thực Tế: Tự Xét Và Xây Dựng

Mục đích của việc nghiên cứu này không phải để chúng ta trở thành “thẩm phán” xét đoán người khác cách khinh suất, nhưng trước hết là để tự xét chính mình (2 Cô-rinh-tô 13:5). Sau đó, với tinh thần khiêm nhường và yêu thương, chúng ta góp phần xây dựng Hội Thánh.

1. Tự Xét Lòng Mình Cách Thành Thật Trước Chúa:
Hãy dành thời gian yên tĩnh, cầu xin Đức Thánh Linh – Đấng thấu suốt mọi sự – soi sáng lòng bạn (Thi Thiên 139:23-24). Tự hỏi:

• Động cơ sâu xa nhất của tôi trong việc đi nhà thờ, phục vụ, cầu nguyện là gì? Có phải vì yêu Chúa và muốn vinh hiển Ngài, hay vì thói quen, sợ hãi, hoặc muốn được người khác coi trọng?
• Tôi có đang vâng giữ những điều răn của Chúa cách vui lòng, ngay cả khi không ai thấy không? Tôi có chiến đấu chống lại tội lỗi thân yêu hay thỏa hiệp với nó?
• Tình yêu của tôi dành cho anh chị em trong Chúa có thực sự không vị kỷ không? Tôi có sẵn sàng hy sinh thời gian, tiền bạc, danh tiếng cho họ không?
• Tôi yêu thích điều gì nhất? Những gì chiếm lấy tâm trí, thì giờ và nguồn lực của tôi? Có phải là Chúa và vương quốc Ngài không?
• Tôi có đặt sự tin cậy cứu rỗi vào chính mình (việc lành, kiến thức) hay hoàn toàn vào sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu trên thập tự giá?

2. Xây Dựng Hội Thánh Với Sự Khôn Ngoan Và Yêu Thương:
Khi nhận thấy những dấu hiệu đáng lo ngại nơi một anh chị em, thái độ của chúng ta không nên là lên án, nhưng là:

• Cầu nguyện: Cầu thay cách kiên trì cho người đó.
• Khiêm nhường đối thoại: Nếu có mối quan hệ đủ tin cậy, hãy nhẹ nhàng, yêu thương chia sẻ mối quan tâm của bạn, tập trung vào hành vi cụ thể hơn là phán xét động cơ. Sử dụng Lời Chúa làm tiêu chuẩn (Ma-thi-ơ 18:15-17).
• Làm gương về đời sống chân thật: Sống một đời sống biến đổi, yêu thương và vâng phục. Đôi khi, chính tấm gương sống động lại có sức mạnh cảm hóa hơn lời nói.
• Tin cậy vào chủ quyền của Đức Chúa Trời: Cuối cùng, chỉ có Đức Chúa Trời biết rõ lòng người. Chúng ta làm phần của mình trong sự vâng lời và yêu thương, còn kết quả phó thác cho Ngài.

Kết Luận: Nền Tảng Vững Chắc Duy Nhất

Chúa Giê-xu kết thúc Bài Giảng Trên Núi với hình ảnh hai người xây nhà: một trên đá, một trên cát (Ma-thi-ơ 7:24-27). Sự khác biệt không nằm ở vẻ ngoài của ngôi nhà (cả hai đều có thể trông giống nhau), mà ở nền tảng. Người khôn xây nhà trên đá là người nghe và làm theo Lời Chúa. Khi bão tố cuộc đời ập đến – thử thách, cám dỗ, khủng hoảng – ngôi nhà đức tin thật sẽ đứng vững vì được xây trên chính Đấng Christ, là hòn đá góc (1 Cô-rinh-tô 3:11). Còn ngôi nhà đức tin giả, dù đẹp đẽ bên ngoài, sẽ sụp đổ tan tành.

Sự cải đạo giả là một hiểm họa thật sự, nhưng chúng ta đừng sợ hãi. Ân điển của Chúa đủ mạnh để cứu và biến đổi. Lời kêu gọi cho mỗi chúng ta là hãy chạy đến với thập tự giá của Chúa Giê-xu mỗi ngày, xưng nhận sự yếu đuối và tội lỗi của mình, và nương dựa hoàn toàn vào sự công bình thay thế của Ngài. Hãy khao khát Lời Chúa như sữa thiêng liêng (1 Phi-e-rơ 2:2), và cầu xin Đức Thánh Linh tiếp tục công việc tái sinh và thánh hóa trong chúng ta. Một đời sống được rễ sâu trong Đấng Christ và được nuôi dưỡng bởi Lời Ngài chắc chắn sẽ sinh ra trái tốt, và trở thành chứng nhân chân thật cho tình yêu và quyền năng của Đức Chúa Trời.