Kinh Thánh nói gì về dầu xức?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có những biểu tượng và nghi thức mang chiều sâu thần học sâu sắc, trong đó “dầu xức” là một chủ đề thường xuyên xuất hiện từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền. Dầu không chỉ đơn thuần là một chất liệu vật lý được dùng trong đời sống hàng ngày thời cổ đại, mà còn là một dấu chỉ đầy quyền năng về sự hiện diện, sự chọn lựa, sự thánh hóa và đặc biệt là về Chúa Thánh Linh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa của dầu xức trong Kinh Thánh dưới góc nhìn của Thần học Tin Lành, giải nghĩa từ ngữ gốc, bối cảnh lịch sử và quan trọng nhất là sự ứng dụng cho đời sống thuộc linh ngày nay.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ chính được dùng cho “dầu” là shemen (שֶׁמֶן), thường chỉ dầu ô-liu, và từ “xức dầu” là mashach (מָשַׁח), từ này là gốc của danh từ Mashiach (מָשִׁיחַ) – “Đấng Chịu Xức Dầu”, hay “Đấng Mê-si”. Việc xức dầu trong Cựu Ước mang nhiều lớp ý nghĩa:

1. Xức Dầu Cho Các Vật Thánh và Nơi Thánh: Việc đầu tiên liên quan đến dầu xức được ghi lại là việc Đức Chúa Trời truyền lệnh cho Môi-se xức dầu cho Đền Tạm và tất cả các đồ vật bên trong để biệt chúng riêng ra thánh (Xuất Ê-díp-tô Ký 30:22-33). Hỗn hợp dầu này được chế đặc biệt theo công thức thiên thượng và bị cấm dùng cho mục đích thông tục. Điều này dạy chúng ta nguyên tắc đầu tiên: Sự thánh hóa đến từ Đức Chúa Trời và theo điều kiện của Ngài. Dầu biểu thị sự hiện diện và sự chấp nhận của Đức Chúa Trời dành cho vật được xức dầu.

2. Xức Dầu Cho Chức Vụ: Thầy Tế Lễ, Vua và Tiên Tri: Cựu Ước ghi nhận ba chức vụ chính được xức dầu: Thầy Tế Lễ (Xuất Ê-díp-tô Ký 28:41), Vua (I Sa-mu-ên 16:13 – Đa-vít được xức dầu), và Tiên Tri (I Các Vua 19:16 – Ê-li-sê được xức dầu). Việc xức dầu trong các trường hợp này mang ý nghĩa:

- Sự ủy nhiệm và uỷ quyền thiên thượng: Người được xức dầu không hành động bởi ý riêng mà bởi sự chỉ định của Đức Chúa Trời.
- Sự ban Thánh Linh để thi hành chức vụ: Khi Sa-mu-ên xức dầu cho Đa-vít, “Thần của Đức Giê-hô-va cảm động Đa-vít từ ngày đó về sau” (I Sa-mu-ên 16:13). Dầu là dấu hiệu hữu hình của việc Thánh Linh vô hình ngự xuống và ban năng lực.
- Sự thuộc về và sự bảo vệ của Đức Chúa Trời: Dù Sau-lơ nhiều lần tìm giết Đa-vít, Đa-vít vẫn tôn trọng “kẻ chịu xức dầu của Đức Giê-hô-va” (I Sa-mu-ên 24:6), cho thấy địa vị được xức dầu mang tính tôn trọng và được Đức Chúa Trời bảo vệ cách đặc biệt.

3. Dầu Như Biểu Tượng Của Sự Vui Mừng, Sự Ban Phước và Sự Hiệp Một: Thi Thiên 133:2 ví sự anh em ăn ở hòa thuận với nhau “khác nào dầu quý giá đổ ra trên đầu, chảy xuống râu, tức râu của A-rôn, chảy đến trôn áo người”. Dầu ở đây biểu trưng cho sự phước hạnh dư dật, sự tươi mới và sự hiệp một đẹp lòng Đức Chúa Trời, bắt nguồn từ Si-ôn (tức là từ chính Ngài).

Toàn bộ biểu tượng và lời tiên tri về Đấng Chịu Xức Dầu (Mashiach) trong Cựu Ước đều được ứng nghiệm trọn vẹn trong một con người: Giê-xu thành Na-xa-rét. Danh hiệu “Christ” (Χριστός) trong Tân Ước tiếng Hy Lạp chính là dịch nghĩa của “Mashiach” – “Đấng được xức dầu”. Ngài là Đấng được xức dầu cách trọn vẹn và tối cao nhất.

Chúa Giê-xu tuyên bố chính Ngài là sự ứng nghiệm của lời tiên tri Ê-sai: “Thần của Chúa ngự trên ta; vì Ngài đã xức dầu cho ta đặng truyền tin lành cho kẻ nghèo…” (Lu-ca 4:18, trích Ê-sai 61:1). Sự xức dầu trên Chúa Giê-xu không phải bằng dầu vật chất, mà trực tiếp bởi chính Đức Chúa Thánh Linh khi Ngài chịu phép báp-têm (Ma-thi-ơ 3:16). Ngài là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trọn vẹn (Hê-bơ-rơ 4:14), là Vua muôn vua (Khải Huyền 19:16), và là Tiên Tri vĩ đại nhất (Phục Truyền 18:15). Mọi chức vụ được xức dầu trong Cựu Ước chỉ là bóng mờ, còn Chúa Cứu Thế Giê-xu là thực tại.

Với sự đến của Chúa Giê-xu và kỷ nguyên của ân điển, ý nghĩa của dầu xức có sự chuyển dịch quan trọng từ nghi lễ bên ngoài sang thực tại thuộc linh bên trong.

1. Dầu Trong Các Ẩn Dụ – Biểu Tượng Cho Sự Chuẩn Bị Và Sự Tỉnh Thức: Trong ẩn dụ mười trinh nữ (Ma-thi-ơ 25:1-13), “dầu” tượng trưng cho đời sống thuộc linh được đầy dẫy Thánh Linh, sự sẵn sàng và cá nhân mối liên hệ với Chúa. Dầu không thể mượn được (câu 8-9) nhấn mạnh tính cách cá nhân của đức tin và sự chuẩn bị – không ai có thể sống thay đức tin của bạn.

2. Việc Xức Dầu Cho Người Bệnh – Mạng Lịnh Và Lời Hứa: Đoạn Kinh Thánh quan trọng và trực tiếp nhất về việc sử dụng dầu xức trong Hội Thánh Tân Ước là Gia-cơ 5:14-15:

“Trong anh em có ai đau ốm chăng? hãy mời các trưởng lão Hội thánh đến, sau khi nhân danh Chúa xức dầu cho người bịnh, thì các trưởng lão hãy cầu nguyện cho người. Sự cầu nguyện bởi đức tin sẽ cứu kẻ bịnh, Chúa sẽ đỡ kẻ ấy dậy; nếu kẻ bịnh có phạm tội, cũng sẽ được tha.”

Chúng ta cần giải nghĩa phân đoạn này cách cẩn thận:

- Chủ thể: “Các trưởng lão Hội thánh” – đại diện cho sự chăm sóc, uy quyền và sự hiệp một của Thân Thể Đấng Christ.
- Hành động: “Xức dầu” (tiếng Hy Lạp: aleiphō ἀλείφω) – từ này khác với từ chriō (χρίω – xức dầu theo nghi lễ). Aleiphō thường chỉ việc xoa, thoa dầu với mục đích chữa trị hoặc chăm sóc thông thường (như trong Mác 6:13). Điều này cho thấy yếu tố vật lý của dầu ở đây có thể mang tính biểu tượng và phương tiện của đức tin, chứ không phải là “phương thuốc thần kỳ”.
- Trung tâm của quyền năng: Không phải là bản thân dầu hay các trưởng lão, mà là: “nhân danh Chúa” và “sự cầu nguyện bởi đức tin”. Danh Chúa Giê-xu và đức tin nơi Ngài là then chốt. Lời hứa là Chúa sẽ “đỡ dậy” (có thể là chữa lành thể xác, hoặc ban sức mạnh thuộc linh để chịu đựng).
- Mục đích toàn diện: Chữa lành cả thể xác lẫn tâm linh (“nếu có phạm tội, cũng sẽ được tha”). Điều này cho thấy mối liên hệ giữa tội lỗi, bệnh tật và sự tha thứ, dù không phải mọi bệnh tật đều do tội riêng của người đó (xem Giăng 9:2-3).

3. Chúa Thánh Linh – Dầu Xức Thật Của Tín Đồ: Điều vĩ đại nhất trong Tân Ước là mỗi tín đồ thật đều nhận lấy “sự xức dầu” từ nơi Chúa Thánh Linh. Sứ đồ Giăng viết: “Về phần anh em, sự xức dơn mà đã chịu từ nơi Chúa vẫn còn trong mình, thì không cần ai dạy cho anh em hết” (I Giăng 2:27). Từ “xức dầu” ở đây là chrisma (χρίσμα), liên hệ trực tiếp đến Đấng Christ (Christos). Thánh Linh là Đấng Xức Dầu (II Cô-rinh-tô 1:21-22), Ngài ngự trong chúng ta, dạy dỗ, dẫn dắt và xác nhận chúng ta là con cái Đức Chúa Trời. Đây là sự xức dầu nội tại, thường trực và quyền năng nhất.

Từ những nghiên cứu trên, chúng ta rút ra những bài học và ứng dụng quý báu:

1. Sống Trong Sự Xức Dầu Của Thánh Linh Mỗi Ngày: Đời sống Cơ Đốc không phải là tìm kiếm những lần “xức dầu” cảm xúc hay kịch tính, mà là sống và bước đi mỗi ngày trong sự đầy dẫy và kiểm soát của Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18). Sự xức dầu này được nuôi dưỡng qua sự cầu nguyện, học Lời Chúa, vâng lời và thờ phượng. Hãy nhớ rằng, bạn đã được xức dầu bởi Đấng Thánh Linh từ giây phút bạn tin nhận Chúa Giê-xu.

2. Thực Hành Sự Chăm Sóc Thuộc Linh Và Thể Chất Trong Hội Thánh: Mạng lệnh trong Gia-cơ 5 dạy chúng ta về tinh thần tương thân tương ái trong Thân Thể Đấng Christ. Khi có anh chị em đau bệnh:

- Không nên cô lập: Hãy khiêm nhường tìm kiếm sự hỗ trợ từ các trưởng lão (mục sư, chấp sự) – những người được Chúa đặt để chăn dắt.
- Tập trung vào đức tin và lời cầu nguyện: Hãy cùng nhau đến trước ngôi ân điển với đức tin nơi quyền năng và ý muốn tốt lành của Chúa. Dầu có thể được sử dụng như một hành động vâng lời và biểu tượng của đức tin, nhưng không nên đặt niềm tin vào chính dầu.
- Tìm kiếm sự chữa lành toàn diện: Cầu nguyện cho thể xác, đồng thời cũng tìm kiếm sự thanh tẩy tâm linh và sự an ủi từ Chúa.

3. Tránh Những Quan Điểm Sai Lầm Và Mê Tín: - Không thần thánh hóa dầu vật chất: Dầu không có phép mầu tự thân. Quyền năng đến từ Chúa, không đến từ vật chất. Việc buôn bán “dầu thánh” hay tin rằng có loại dầu “linh nghiệm” đặc biệt là đi ngược lại tinh thần của ân điển và có thể rơi vào mê tín. - Không ép buộc Chúa: Sự cầu nguyện bởi đức tin không phải là một công thức để bắt buộc Chúa phải chữa lành theo ý mình. Đức tin thật là phó thác hoàn toàn vào sự khôn ngoan, tình yêu và chủ quyền của Chúa (xin theo ý Cha, Lu-ca 22:42). Sự chữa lành tuyệt đối và cuối cùng sẽ đến trong thân thể sống lại. - Hiểu đúng về “sự xức dầu” trong giảng dạy: “Bài giảng có xức dầu” không có nghĩa là nó gây cảm xúc mạnh, mà là bài giảng trung tín trình bày Lời Chúa và được Thánh Linh dùng để chạm đến lòng người.

Xuyên suốt Kinh Thánh, dầu xức là một biểu tượng phong phú và sống động, dẫn dắt chúng ta đến với Chân Lý tối hậu: Chúa Giê-xu Christ là Đấng Chịu Xức Dầu duy nhất, và Thánh Linh của Ngài là Dầu Xức thật cho mọi tín đồ. Từ những nghi lễ thánh trong Cựu Ước đến mạng lệnh chăm sóc nhau trong Tân Ước, tất cả đều qui về một mục đích: bày tỏ ân điển, quyền năng và sự hiện diện đổi mới của Đức Chúa Trời giữa dân Ngài.

Là Cơ Đốc nhân trong thời đại ngày nay, chúng ta được mời gọi sống một đời sống “được xức dầu” – một đời sống được Thánh Linh dẫn dắt, được Lời Chúa dạy dỗ, và được đặt để trong Hội Thánh để yêu thương, phục vụ và nâng đỡ nhau. Hãy trân quý sự xức dầu thuộc linh quý giá mà bạn đã lãnh nhận, và đừng tìm kiếm những biểu hiện vật chất thay cho thực tại thuộc linh. Hãy để “dầu” của Đức Thánh Linh luôn đầy tràn trong “bình” đời sống chúng ta, hầu cho chúng ta luôn sẵn sàng chờ đón sự trở lại của Đấng Chịu Xức Dầu vinh hiển, là Chúa Giê-xu Christ. A-men.