Bảy Đức Tính Căn Bản Của Cơ Đốc Nhân
Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân được kêu gọi không chỉ tin nhận Chúa Giê-xu Christ mà còn phải lớn lên trong sự nên thánh và phẩm chất thuộc linh. Kinh Thánh, đặc biệt qua các thư tín của Sứ đồ Phao-lô, thường đề cập đến một nhóm các đức tính then chốt hình nên tính cách Cơ Đốc. Trong bài nghiên cứu chuyên sâu này, chúng ta sẽ khảo sát bảy đức tính căn bản, không phải như một danh sách luật lệ, mà như những bông trái tự nhiên được sinh ra từ mối liên hệ sống động với Chúa và được Thánh Linh tể trị. Những đức tính này bao gồm: Đức Tin, Đức Nhân Từ (Nhân Đức), Đức Công Bình, Đức Tiết Độ, Đức Nhịn Nhục, Đức Yêu Thương, và Đức Hy Vọng.
I. Nền Tảng Kinh Thánh Cho Các Đức Tính
Trước khi đi vào từng đức tính, chúng ta cần hiểu nền tảng thần học của chúng. Các đức tính này không phải là thành quả của nỗ lực tự cải thiện bản thân theo kiểu nhân bản, mà là sự biểu lộ của đời sống mới trong Christ. Sứ đồ Phi-e-rơ viết: "Vả, quyền phép Đức Chúa Trời đã ban cho chúng ta mọi điều thuộc về sự sống và sự tin kính, khiến chúng ta biết Đấng lấy vinh hiển và nhân đức mà gọi chúng ta"
(II Phi-e-rơ 1:3). Từ "nhân đức" trong nguyên ngữ Hy Lạp là aretē (ἀρετή), mang nghĩa "sự xuất sắc về mặt đạo đức, phẩm giá, đức hạnh". Chính quyền phép và bản tính của Đức Chúa Trời ban cho chúng ta năng lực để sống với những đức tính này. Trong II Phi-e-rơ 1:5-7, chúng ta tìm thấy một chuỗi đức tính được thêm lên: "Phải gắng hết sức thêm cho đức tin mình sự nhân đức, thêm cho nhân đức sự học thức, thêm cho học thức sự tiết độ, thêm cho tiết độ sự nhịn nhục, thêm cho nhịn nhục sự tin kính, thêm cho tin kính tình yêu anh em, thêm cho tình yêu anh em sự yêu thương"
. Đây là một tiến trình tăng trưởng thuộc linh có chủ ý.
II. Khảo Sát Chi Tiết Bảy Đức Tính Căn Bản
1. Đức Tin (Pistis - Πίστις)
Đức tin là nền tảng đầu tiên và không thể thiếu. Từ Hy Lạp pistis không chỉ là sự tin tưởng trí óc, mà là sự tín thác, lòng trung tín, và sự chắc chắn. Kinh Thánh định nghĩa: "Vả, đức tin là sự biết chắc vững vàng của những điều mình đương trông mong, là bằng cớ của những điều mình chẳng xem thấy"
(Hê-bơ-rơ 11:1). Đức tin hướng về đối tượng là chính Đức Chúa Trời và lời hứa của Ngài. Nó khởi đầu sự cứu rỗi ("Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu"
Ê-phê-sô 2:8) và tiếp tục là nguyên tắc sống của Cơ Đốc nhân ("Vì chúng ta bước đi bởi đức tin, chớ chẳng phải bởi mắt thấy"
II Cô-rinh-tô 5:7). Đức tin sống động luôn được bày tỏ qua hành động và vâng lời (Gia-cơ 2:17).
2. Đức Nhân Từ / Nhân Đức (Aretē - Ἀρετή)
Như đã đề cập, đây là sự xuất sắc về đạo đức, phẩm chất cao quý. Nó là sự phản chiếu bản tính tốt lành của Đức Chúa Trời trong đời sống con người. Phi-e-rơ kêu gọi chúng ta rao truyền "nhân đức" của Đấng đã gọi chúng ta (I Phi-e-rơ 2:9). Trong bối cảnh đó, sống có "nhân đức" là sống một đời sống đạo đức cao đẹp, phân biệt với thế gian, khiến người khác thấy các việc lành và ngợi khen Cha trên trời (Ma-thi-ơ 5:16). Nó bao hàm tính liêm chính, chân thật và lương thiện.
3. Đức Công Bình (Dikaiosynē - Δικαιοσύνη)
Đức công bình trong Kinh Thánh vượt xa khái niệm công lý pháp lý. Từ Hy Lạp dikaiosynē có nghĩa là "tình trạng đúng đắn trước mặt Đức Chúa Trời, sự ngay thẳng, công chính". Trước hết, đây là ân sủng Chúa ban: "Vả, chúng ta tin rằng người ta được xưng công bình bởi đức tin, chớ không bởi việc làm theo luật pháp"
(Rô-ma 3:28). Sau khi được xưng công bình bởi đức tin, chúng ta được kêu gọi sống công bình. Nghĩa là sống phù hợp với tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời, đối xử cách ngay thẳng với người khác, và theo đuổi công lý trong xã hội ("Hãy tìm kiếm sự công bình"
Ma-thi-ơ 6:33; Xa-cha-ri 7:9).
4. Đức Tiết Độ (Egkrateia - Ἐγκράτεια)
Tiết độ là khả năng tự chủ, kiểm soát những ham muốn và dục vọng của bản thân. Từ Hy Lạp egkrateia nghĩa là "sức mạnh nội tại, sự tự làm chủ, đặc biệt đối với những ham muốn thân thể". Đây là một phần của trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:23). Trong một xã hội đề cao sự thỏa mãn tức thì, đức tiết độ là dấu hiệu của sự trưởng thành thuộc linh và được Thánh Linh cai quản. Phao-lô ví sánh đời sống Cơ Đốc như một vận động viên phải "tiết chế mọi sự" (I Cô-rinh-tô 9:25). Nó áp dụng cho mọi phương diện: ăn uống, tài chính, lời nói, tư tưởng và cảm xúc.
5. Đức Nhịn Nhục (Hypomonē - Ὑπομονή)
Nhịn nhục thường bị hiểu lầm là thụ động. Tuy nhiên, từ Hy Lạp hypomonē không phải là sự cam chịu, mà là "sự bền bỉ, kiên trì, chịu đựng một cách tích cực dưới áp lực". Nó là khả năng đứng vững và tiếp tục tiến bước dù gặp thử thách, hoạn nạn hay sự chống đối. Chính Chúa Giê-xu là tấm gương tối cao ("Anh em hãy nhìn xem Đấng Christ... hầu cho anh em không mỏi mệt nhụt chí"
Hê-bơ-rơ 12:3). Đức nhịn nhục được phát triển qua thử thách và mang lại kinh nghiệm quý báu ("Lòng nhịn nhục sanh ra sự rèn tập, sự rèn tập sanh ra sự trông cậy"
Rô-ma 5:3-4). Nó là áo giáp thiết yếu cho người lính của Đấng Christ.
6. Đức Yêu Thương (Agapē - Ἀγάπη)
Đây là đỉnh cao của các đức tính. Agapē là tình yêu thuộc về ý chí, không vị kỷ, xuất phát từ chính bản tính của Đức Chúa Trời ("Đức Chúa Trời là sự yêu thương"
I Giăng 4:8). Nó khác biệt với tình yêu cảm xúc (philia) hay tình yêu lãng mạn (eros). I Cô-rinh-tô 13:4-7 mô tả chi tiết: "Tình yêu thương hay nhịn nhục, hay nhơn từ... chẳng kiêu ngạo, chẳng tự đắc, chẳng làm điều trái phép, chẳng kiếm tư lợi..."
. Đây là điều răn lớn nhất (Ma-thi-ơ 22:37-39) và là dấu hiệu lớn nhất để nhận biết môn đồ Chúa (Giăng 13:35). Mọi đức tính khác phải được thực hành trong tình yêu thương, nếu không sẽ trở nên trống rỗng.
7. Đức Hy Vọng (Elpis - Ἐλπίς)
Hy vọng Cơ Đốc không phải là mong ước mơ hồ, mà là sự trông đợi chắc chắn về tương lai dựa trên lời hứa của Đức Chúa Trời. Từ Hy Lạp elpis mang nghĩa "sự trông đợi, sự trông cậy với sự tin tưởng". Hy vọng của chúng ta được neo chắc nơi thiên đàng và sự trở lại của Chúa Giê-xu Christ (Cô-lô-se 1:5; Tít 2:13). Hy vọng này ban cho chúng ta sự can đảm và bình an trong hiện tại, trở thành "cái neo của linh hồn" (Hê-bơ-rơ 6:19). Nó thanh tẩy và thúc giục chúng ta sống thánh sạch (I Giăng 3:3).
III. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Hằng Ngày
Làm thế nào để những đức tính cao cả này trở nên sống động trong đời sống thường nhật?
- Bắt đầu từ mối liên hệ với Chúa: Các đức tính là "trái" (Ga-la-ti 5:22-23), không phải "việc làm" do ta cố gắng. Hãy ở trong Christ như nhánh nho gắn liền với gốc nho (Giăng 15:5). Thời gian tĩnh nguyện, cầu nguyện, và học Lời Chúa là nguồn dinh dưỡng thiết yếu.
- Nhận biết và đầu phục Thánh Linh: Mỗi ngày, hãy cầu xin Thánh Linh kiểm soát đời sống mình, để Ngài sản sinh những đức tính đó trong ta. Hãy "bước theo Thánh Linh" (Ga-la-ti 5:16,25).
- Thực hành có chủ đích trong những tình huống nhỏ: Đức tin được bày tỏ khi ta cầu nguyện cho một nhu cầu cụ thể. Lòng nhân từ thể hiện qua một cử chỉ giúp đỡ đồng nghiệp. Sự tiết độ được rèn luyện khi ta kiềm chế một lời đáp trả nóng giận. Đức nhịn nhục được thử nghiệm khi gặp tắc đường hoặc một đứa trẻ không vâng lời.
- Sống trong sự kết hiệp với Hội Thánh: Cộng đồng tin hữu là môi trường để các đức tính được thực hành và rèn luyện. Chúng ta yêu thương, nhịn nhục và tha thứ cho nhau (Ê-phê-sô 4:2, 32).
- Hướng về sự trở lại của Chúa: Giữ vững hy vọng về tương lai sẽ định hình cách chúng ta sống trong hiện tại, giúp chúng ta đầu tư vào những điều có giá trị vĩnh cửu.
Kết Luận
Bảy đức tính căn bản – Đức Tin, Nhân Đức, Công Bình, Tiết Độ, Nhịn Nhục, Yêu Thương, và Hy Vọng – tạo nên một bức tranh toàn diện về nhân cách trưởng thành của một Cơ Đốc nhân. Chúng không tách rời nhau mà đan xen, hỗ trợ và xây dựng lẫn nhau, khởi đi từ đức tin và đạt đến đỉnh cao là tình yêu thương. Hãy nhớ rằng, đây không phải là một bảng tiêu chuẩn để tự lực cố gắng, mà là những dấu hiệu của một đời sống đang được Chúa Thánh Linh biến đổi. Quyền năng đến từ Đức Chúa Trời, nhưng trách nhiệm "gắng hết sức" thêm vào đức tin những đức tính này thuộc về chúng ta (II Phi-e-rơ 1:5). Ước mong mỗi chúng ta, mỗi ngày, đều lớn lên trong ân điển và trong sự hiểu biết Chúa, để Ngài tiếp tục hoàn thành công việc tốt lành mà Ngài đã khởi sự trong chúng ta (Phi-líp 1:6).
“Lạy Cha, cảm tạ Ngài vì đã ban Thánh Linh Ngài để dạy dỗ và biến đổi chúng con. Xin giúp chúng con không chỉ biết về các đức tính này, mà còn sống chúng ra cách thực tế mỗi ngày, hầu cho danh Chúa được vinh hiển và người khác được ích lợi. Nhân danh Chúa Giê-xu Christ, A-men.”