Tu hội là gì?

Trong bối cảnh tôn giáo đa dạng tại Việt Nam, thuật ngữ "tu hội" thường xuất hiện và gắn liền với hình ảnh các tu sĩ, nữ tu trong truyền thống Công Giáo La Mã, sống đời sống khấn dòng, trong các cộng đoàn biệt lập. Tuy nhiên, đối với một Cơ Đốc nhân Tin Lành, khái niệm này cần được soi xét dưới ánh sáng của Lời Chúa để có được sự hiểu biết chính xác, tránh sự lầm lẫn về thần học và thực hành đức tin. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ý nghĩa của "tu hội" dưới góc nhìn Kinh Thánh, phân biệt với quan niệm tôn giáo thông thường, và trình bày về sự kêu gọi thánh khiết mà mỗi tín hữu đều nhận lãnh trong Đấng Christ.

Xét về mặt ngữ nghĩa, "tu hội" là một từ Hán-Việt. "Tu" (修) hàm ý tu sửa, tu luyện, tu trì, hướng đến sự hoàn thiện về mặt tâm linh và đạo đức. "Hội" (會) chỉ một hội nhóm, một tập thể, một cộng đồng có chung mục đích. Như vậy, "tu hội" có thể hiểu là một cộng đoàn những người cùng nhau sống đời tu trì, khổ hạnh, với những lời khấn nguyện và quy tắc riêng, nhằm đạt đến một mức độ thánh thiện nào đó. Trong Công Giáo, đây thường là các Dòng tu (như Dòng Chúa Cứu Thế, Dòng Đa Minh, Dòng Phanxicô,...).

Tuy nhiên, Kinh Thánh Tân Ước, nền tảng của đức tin Tin Lành, không hề thiết lập hay mô tả một mô hình "tu hội" theo nghĩa này. Không có sự phân biệt giữa một tầng lớp "tu sĩ" biệt riêng, sống theo các lời khấn đặc biệt (khấn khó nghèo, khấn vâng lời, khấn khiết tịnh), và những tín hữu bình thường. Thay vào đó, Kinh Thánh trình bày một chân lý nền tảng: Tất cả những người tin nhận Chúa Giê-xu Christ đều là thánh đồ, đều được kêu gọi vào một đời sống thánh khiết.

Khái niệm trung tâm thay thế cho "tu hội" trong Tân Ước chính là "Hội Thánh" (tiếng Hy Lạp: ἐκκλησία / ekklēsia - nghĩa là "những người được gọi ra"). Hội Thánh không phải là một tòa nhà hay một tổ chức tu trì, mà là tập thể của tất cả những người đã được Chúa kêu gọi ra khỏi thế gian tối tăm để vào sự sáng lạ lùng của Ngài (I Phi-e-rơ 2:9).

Sinh hoạt của Hội Thánh đầu tiên được mô tả trong sách Công vụ cho chúng ta hình ảnh về một sự "thông công" (κοινωνία / koinōnia) thánh:

"Vả, những người ấy bền lòng giữ lời dạy của các sứ đồ, sự thông công của anh em, lễ bẻ bánh, và sự cầu nguyện... Mỗi ngày cứ chăm chỉ đến đền thờ; còn từ nhà nầy sang nhà kia, họ bẻ bánh và dùng bữa chung với nhau cách vui vẻ thật thà, ngợi khen Đức Chúa Trời và được đẹp lòng cả dân chúng. Mỗi ngày Chúa lấy những kẻ được cứu thêm vào Hội thánh." (Công vụ 2:42, 46-47).

Mô hình này không phải là một "tu hội" khép kín, mà là một cộng đồng sống động, gắn bó trong đời sống thuộc linh lẫn đời sống thực tế, giữa lòng xã hội. Sự thánh khiết không đạt được bằng việc rút vào một không gian biệt lập, mà bằng việc sống cho Chúa và phục vụ lẫn nhau ngay trong thế giới thực.

Một trong những cột trụ thần học của Cải Chánh Giáo (Tin Lành) là giáo lý "Chức tư tế của mọi tín hữu". Điều này trực tiếp phản bác quan niệm về một tầng lớp tu sĩ có địa vị thuộc linh cao hơn hay gần Đức Chúa Trời hơn. Kinh Thánh tuyên bố:

"Nhưng anh em là dòng giống được lựa chọn, là chức tư tế nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời, hầu cho anh em rao giảng nhân đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối tăm, đến nơi sáng láng lạ lùng của Ngài." (I Phi-e-rơ 2:9).

"Đấng yêu thương chúng ta, đã lấy huyết mình rửa sạch tội lỗi chúng ta, và làm cho chúng ta nên nước Ngài, những thầy tế lễ của Đức Chúa Trời và Cha Ngài..." (Khải huyền 1:5-6).

Trong Cựu Ước, chỉ có con cháu A-rôn mới được làm thầy tế lễ, và chỉ có họ mới được vào nơi thánh. Nhưng nhờ sự chết đổ huyết của Chúa Giê-xu Christ, bức màn trong đền thánh đã xé ra đôi từ trên chí dưới (Ma-thi-ơ 27:51). Điều này biểu tượng cho việc đường vào nơi chí thánh—sự hiện diện của Đức Chúa Trời—đã được mở ra cho tất cả những ai tin. Mỗi tín hữu đều có thể "đến gần" Chúa cách dạn dĩ (Hê-bơ-rơ 4:16, 10:19-22). Không cần một tầng lớp trung gian nào ngoài Đấng Christ (I Ti-mô-thê 2:5).

Do đó, không có khái niệm "tu sĩ" hay "giáo dân" trong Kinh Thánh theo nghĩa một bên nên thánh hơn bên kia. Mọi tín hữu đều là "thánh đồ" (những người được biệt riêng ra thánh) và đều là "tư tế", có trách nhiệm dâng lên những sinh tế thuộc linh và cầu thay cho người khác.

Nếu "tu" là sự trau dồi, rèn luyện đời sống tâm linh để nên thánh, thì Kinh Thánh kêu gọi mọi Cơ Đốc nhân phải "tu". Nhưng sự "tu" này không diễn ra trong tu viện, mà ngay trong đời sống thường nhật, giữa gia đình, công sở và xã hội.

1. "Tu" trong mối tương giao với Chúa: Đây là nền tảng. Sự thánh khiết không đến từ nỗ lực tự cứu của con người, mà từ ân điển được ban cho qua đức tin nơi Christ, và được nuôi dưỡng bằng đời sống kết hợp với Ngài.

"Hãy cứ ở trong ta, thì ta sẽ ở trong các ngươi... ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được." (Giăng 15:4-5).

Việc "tu" bao gồm sự cầu nguyện liên tục (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:17), suy gẫm và vâng theo Lời Chúa (Giô-suê 1:8; Thi thiên 119:9-11), và tự xét mình dưới sự dẫn dắt của Thánh Linh.

2. "Tu" trong mối quan hệ với Hội Thánh: Chúng ta được nên thánh trong cộng đồng. "Tu hội" đích thực là sự thông công của các thánh đồ, nơi chúng ta khích lệ, khiển trách, gánh vác gánh nặng và dạy dỗ lẫn nhau (Hê-bơ-rơ 10:24-25; Ga-la-ti 6:1-2; Cô-lô-se 3:16).

3. "Tu" trong chức nghiệp và xã hội: Sự thánh khiết thể hiện qua tính cách trung thực, siêng năng và yêu thương ngay trong công việc hằng ngày.

"Mọi việc anh em làm, hãy làm hết lòng mà làm, như làm cho Chúa, chớ chẳng phải làm cho người ta." (Cô-lô-se 3:23).

4. "Tu" trong việc chiến đấu thuộc linh và chối từ tội lỗi: Đây là khía cạnh khổ hạnh (asceticism) theo Kinh Thánh: kỷ luật thân thể, tập luyện sự tin kính (I Ti-mô-thê 4:7-8), và mang thập tự giá mình mỗi ngày (Lu-ca 9:23).

Làm thế nào để sống tinh thần "tu hội" đích thực theo Kinh Thánh trong đời sống hằng ngày?

• Tham gia trung tín vào một Hội Thánh địa phương: Đừng chỉ là khách tham dự, hãy trở thành một chi thể tích cực, gắn bó, phục vụ và chịu trách nhiệm với anh chị em mình trong Christ. Đây là môi trường "tu hội" Chúa đặt để cho bạn.
• Thiết lập kỷ luật thuộc linh cá nhân: Dành thì giờ riêng tư với Chúa mỗi ngày. Đây là "tu viện" trong tâm hồn bạn. Hãy đọc Kinh Thánh có hệ thống, cầu nguyện, ghi chép và suy ngẫm.
• Sống chứng đạo trong mọi phạm vi: Sự "biệt riêng" không có nghĩa là tách biệt khỏi thế gian, mà là sống khác biệt giữa thế gian. Hãy để ánh sáng của Christ chiếu rọi qua nhân cách, lời nói và hành động của bạn tại nơi làm việc, trường học, và khu xóm.
• Dùng ân tứ để gây dựng Hội Thánh: Mỗi tín hữu đều có ân tứ từ Đức Thánh Linh (I Cô-rinh-tô 12:7). Hãy khám phá và sử dụng ân tứ đó để phục vụ trong "tu hội" của bạn – có thể là dạy trẻ, thăm viếng, cầu nguyện, khích lệ, hoặc quản lý.
• Sống đơn giản và rộng rãi: Trong khi không khấn khó nghèo, tín hữu được kêu gọi không đam mê tiền bạc, biết đủ, và rộng rãi chia sẻ với người có nhu cầu (I Ti-mô-thê 6:6-10, 17-19). Đây là nếp sống tự do khỏi vật chất.

Tóm lại, "tu hội" theo nghĩa một tổ chức tu trì biệt lập với những lời khấn đặc biệt không phải là mô hình Kinh Thánh cho Hội Thánh của Đấng Christ. Thay vào đó, Đức Chúa Trời đã kêu gọi toàn thể Hội Thánh của Ngài—gồm mọi tín hữu—vào một đời sống thánh khiết và phục vụ ngay giữa thế gian.

Sự thánh khiết của chúng ta không dựa trên địa vị ("tu sĩ"), nghi thức, hay công đức cá nhân, mà hoàn toàn dựa trên sự hoàn thành công tác cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Chúng ta được kể là thánh (vị thế) bởi huyết Ngài, và được Thánh Linh Ngài biến đổi để sống thánh (thực tế) mỗi ngày (I Cô-rinh-tô 1:30; II Cô-rinh-tô 3:18).

Hãy sống trọn vẹn trong ơn gọi của bạn là một "thánh đồ", một "tư tế nhà vua", được biệt riêng ra cho Tin Lành của Đức Chúa Trời. Hãy để sự "tu dưỡng" thuộc linh của bạn diễn ra trong mối liên hệ sống động với Chúa và trong sự thông công yêu thương với Hội Thánh. Đó chính là đời sống "tu hội" đẹp ý Chúa, lấy Đấng Christ làm trung tâm và cứu cánh của mọi sự.

"Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm." (I Cô-rinh-tô 10:31).