Bản Chất Của Các Thiên Thần: Sự Hoàn Hảo Ban Đầu, Sự Sa Ngã Và Sự Trung Tín Vĩnh Cửu
Trong thế giới tâm linh được Kinh Thánh mặc khải, các thiên thần (hay thiên sứ) là một chủ đề hấp dẫn và quan trọng, giúp chúng ta hiểu thêm về trật tự, sự thánh khiết và cả sự phán xét của Đức Chúa Trời. Câu hỏi về việc các thiên thần có hoàn hảo không, hay đôi khi họ cũng làm Đức Chúa Trời thất vọng, chạm đến cốt lõi của sự hiểu biết về bản chất của các tạo vật có linh trí và ý chí tự do. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh cách cẩn thận để làm sáng tỏ chân lý.
I. Bản Chất Ban Đầu: Sự Hoàn Hảo Trong Tạo Dựng
Kinh Thánh cho biết Đức Chúa Trời là Đấng Tạo Hóa của muôn vật, kể cả các thiên sứ. Trong Nehê-mi 9:6 chép: “Chính Chúa là Đức Giê-hô-va; Chúa đã dựng nên các từng trời, và trời của các từng trời, cả đạo binh của nó, trái đất và muôn vật trên nó, biển và mọi vật ở trong.” Từ “đạo binh” ở đây (tiếng Hê-bơ-rơ: tsaba) thường chỉ các thiên binh, tức là các thiên sứ. Điều này khẳng định họ là thọ tạo, không phải thần tính, không tự hữu.
Mọi vật Đức Chúa Trời dựng nên ban đầu đều “rất tốt lành” (Sáng Thế Ký 1:31). Sự “hoàn hảo” ở đây phải được hiểu trong bối cảnh mục đích và vị trí của họ trong trật tự tạo dựng. Các thiên thần được tạo dựng với:
- Trí tuệ siêu việt: Họ có khả năng hiểu biết và nhận thức (2 Sa-mu-ên 14:20).
- Ý chí tự do: Họ có khả năng lựa chọn vâng lời hoặc không vâng lời. Đây là chìa khóa để hiểu về sự sa ngã.
- Quyền năng vĩ đại: Họ mạnh mẽ hơn con người rất nhiều (2 Phi-e-rơ 2:11).
- Tính thánh khiết ban đầu: Họ được tạo dựng trong sự thánh khiết, có thể đứng trước sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Trong Gióp 38:7, các “sao mai” (một hình ảnh chỉ về các thiên sứ) đồng hát xướng khi Đức Chúa Trời sáng tạo thế giới.
Vậy, trong trạng thái nguyên thủy, các thiên thần là hoàn hảo về mặt tạo dựng: hoàn toàn phù hợp với ý muốn và mục đích của Đấng Tạo Hóa dành cho họ. Họ là “các thánh” (Đa-ni-ên 8:13), và là “các con trai của Đức Chúa Trời” (Gióp 1:6) trong ý nghĩa là những tạo vật trực tiếp của Ngài.
II. Sự Sa Ngã Vĩ Đại: Khi Sự Hoàn Hảo Bị Phản Nghịch Phá Vỡ
Đây là phần then chốt trả lời cho câu hỏi “có làm Đức Chúa Trời thất vọng không?”. Có. Kinh Thánh ghi lại một biến cố thảm khốc trong cõi thuộc linh: một phần các thiên thần đã phản nghịch lại Đức Chúa Trời.
Ê-xê-chi-ên 28:12-17 (lời tiên tri nghịch cùng vua Ty-rơ, nhưng ám chỉ đến thế lực đằng sau) mô tả về một vật được tạo dựng hoàn hảo: “Ngươi đã từng là người yêu dấu của sự khôn ngoan, đầy dẫy sự tốt đẹp... Ngươi ở trong Ê-đen, là vườn của Đức Chúa Trời... Ngươi là chê-ru-bin được xức dầu... Các đường lối ngươi trọn vẹn từ ngày ngươi được sáng tạo, cho đến lượt sự gian ác được tìm thấy trong ngươi.” Đoạn Kinh Thánh này cho thấy:
- Vật được tạo dựng này (thường được hiểu là Sa-tan trước khi sa ngã) ban đầu “trọn vẹn”, “đầy dẫy sự khôn ngoan”, “tốt đẹp”.
- Sự gian ác được tìm thấy trong nó. Nó không phải là bản chất nguyên thủy, mà là kết quả của một sự lựa chọn.
- Nguyên nhân: “Lòng ngươi đã kiêu ngạo vì sự đẹp đẽ của ngươi; ngươi đã làm hư sự khôn ngoan mình vì cớ sự sáng láng của ngươi.” (câu 17). Tội lỗi bắt nguồn từ sự kiêu ngạo (ga’awah).
Ê-sai 14:12-15 (lời nghịch cùng vua Ba-by-lôn) cũng mô tả tương tự: “Hỡi sao mai, con trai của sáng sớm! Sao ngươi từ trời sa xuống?... Ngươi đã bụng bảo dạ rằng: Ta sẽ lên trời, sẽ nhắc ngai ta lên trên các ngôi sao Đức Chúa Trời... Ta sẽ làm ra bằng Đấng Rất Cao.” Động cơ phản loạn là muốn so bì với Đức Chúa Trời, muốn chiếm lấy vinh quang và địa vị thuộc về một mình Ngài.
Sa-tan không đi một mình. Khải Huyền 12:4, 9 cho thấy “đuôi kéo một phần ba các ngôi sao trên trời” và “con rồng lớn đó bị quăng xuống, tức là con rắn xưa, gọi là ma quỉ và Sa-tan... nó đã bị quăng xuống đất, và các sứ nó cũng bị quăng xuống với nó.” Điều này ám chỉ một số lượng lớn thiên thần đã theo Sa-tan trong cuộc nổi loạn của hắn. Họ trở thành những ma quỷ (demons).
Sự phản nghịch này chắc chắn đã làm buồn lòng và phẫn nộ Đức Chúa Trời thánh khiết. Nó đem sự tội lỗi vào trong vũ trụ hoàn hảo của Ngài. Đức Chúa Trời đã không ngăn cản sự lựa chọn này, vì Ngài tôn trọng ý chí tự do Ngài đã ban cho. Nhưng Ngài đã phán xét nó ngay lập tức. Giu-đe 1:6 viết: “Còn các thiên sứ không giữ thứ bậc và bỏ chỗ riêng mình, thì Ngài đã dùng xiềng nơi tối tăm mà cầm giữ họ dưới quyền phán xét của Ngài, để chờ ngày phán xét lớn.” Từ Hy Lạp cho “không giữ thứ bậc” là archēn (nguyên tắc, chức vị), và “bỏ chỗ riêng” là oikētērion (nơi ở). Họ đã vượt quá ranh giới và phạm vi được ủy thác.
III. Các Thiên Thần Trung Tín: Sự Hoàn Hảo Trong Vâng Phục Và Phục Vụ
Trong khi một số sa ngã, đa số các thiên thần vẫn trung tín với Đức Chúa Trời. Họ tiếp tục thực hiện hoàn hảo mục đích của mình. Họ không còn khả năng phạm tội hay làm Chúa thất vọng nữa sao? Điều này dẫn đến một sự phân biệt thần học quan trọng.
Các thiên thần trung tín hiện nay tồn tại trong trạng thái “xác lập trong sự thánh khiết”. Sau khi chứng kiến sự phán xét khủng khiếp dành cho Sa-tan và những kẻ theo hắn, họ đã thấy hậu quả tối hậu của tội lỗi. Sự lựa chọn của họ giờ đây đã được cố định vĩnh viễn trong sự vâng phục và yêu mến Đức Chúa Trời. Họ là:
- Những kẻ thờ phượng không ngừng: “Các vật sống ấy... ngày đêm không lúc nào thôi nói rằng: Thánh thay, thánh thay, thánh thay là Chúa, là Đức Chúa Trời Toàn năng.” (Khải Huyền 4:8).
- Những đầy tớ vâng mạng: “Hãy ngợi khen Đức Giê-hô-va, hỡi các thiên sứ của Ngài, là các đấng có quyền lực, làm theo mạng lịnh Ngài.” (Thi Thiên 103:20). Từ “làm theo” (tiếng Hê-bơ-rơ: shama‘) mang nghĩa nghe và vâng lời cách trọn vẹn.
- Những thừa tác viên cho các thánh đồ: “Các thiên sứ há chẳng phải đều là thần hầu việc Đức Chúa Trời, được sai xuống để giúp việc những người sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi hay sao?” (Hê-bơ-rơ 1:14).
Trong Ma-thi-ơ 18:10, Chúa Giê-xu nói về “các thiên sứ của họ ở trên trời thấy mặt Cha ta.” Điều này cho thấy các thiên thần phục vụ này vẫn có mối thông công trực tiếp với Đức Chúa Trời, một đặc quyền mà thiên thần sa ngã đã đánh mất.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Giáo lý về thiên thần không chỉ là lý thuyết, mà mang lại nhiều bài học thiết thực:
1. Bài Học Về Sự Khiêm Nhường Và Cảnh Giác:
Nếu các thiên thần hoàn hảo ban đầu còn có thể sa ngã vì kiêu ngạo, thì chúng ta càng phải cảnh giác hơn. 1 Phi-e-rơ 5:8 cảnh báo: “Hãy tiết độ và tỉnh thức: kẻ thù nghịch anh em là ma quỉ, như sư tử rống, đi rình mò chung quanh anh em, tìm kiếm người nào nó có thể nuốt được.” Chúng ta không được tự tin quá mức vào bản thân (1 Cô-rinh-tô 10:12), nhưng phải luôn nương cậy vào ân điển Chúa.
2. Hiểu Biết Về Cuộc Chiến Thuộc Linh:
Chúng ta không chiến đấu với thịt và huyết, “nhưng... với các quyền thế, với các thế lực, với các vua chúa của thế gian mờ tối nầy, với các thần dữ ở các miền trên trời.” (Ê-phê-sô 6:12). Hiểu về kẻ thù giúp chúng ta trang bị đầy đủ toàn bộ khí giới của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:13-18).
3. Sự An Ủi Và Bảo Vệ Từ Các Thiên Sứ Trung Tín:
Biết rằng các thiên sứ của Đức Chúa Trời đang hoạt động để giúp đỡ và bảo vệ dân sự Ngài là một nguồn an ủi lớn (Thi Thiên 34:7, 91:11). Tuy nhiên, chúng ta không thờ phượng hay cầu khẩn họ; sự tin cậy tối thượng của chúng ta phải đặt nơi chính Đức Chúa Trời.
4. Tập Trung Vào Trung Tâm Là Đấng Christ:
Đấng Christ cao trọng hơn mọi thiên sứ. Hê-bơ-rơ 1 liên tục khẳng định điều này: Con là “Con... cao trọng hơn các thiên sứ” (c.4), “hết thảy thiên sứ của Đức Chúa Trời thờ lạy Ngài” (c.6). Sự cứu rỗi của chúng ta được hoàn thành bởi Chúa Giê-xu, không phải bởi thiên sứ. Ngài là Đấng Trung Bảo duy nhất.
5. Động Lực Cho Sự Trung Tín:
Nhìn vào các thiên thần trung tín, chúng ta được khích lệ sống một đời sống vâng phục và thờ phượng không ngừng. Họ là mẫu mực của sự phục vụ tận tụy, không mệt mỏi cho vinh quang của Đấng Tạo Hóa.
Kết Luận
Các thiên thần, xét như những tạo vật có lý trí và ý chí tự do, đã có một sự hoàn hảo ban đầu trong tạo dựng. Tuy nhiên, lịch sử thuộc linh cho thấy một phần trong số họ, do lòng kiêu ngạo và ham muốn chiếm đoạt vinh quang của Đức Chúa Trời, đã lựa chọn phản nghịch, gây nên một sự “thất vọng” lớn lao và đáng buồn trước sự thánh khiết của Ngài. Họ đã bị phán xét và sẽ bị phán xét cuối cùng.
Những thiên thần còn lại, sau khi trải qua sự kiện đó, hiện đang được xác lập vững vàng trong sự thánh khiết và vâng phục. Họ hoàn thành một cách hoàn hảo vai trò là những đầy tớ thờ phượng và phục vụ. Bài học cho chúng ta thật rõ ràng: Sự hoàn hảo thật không nằm ở địa vị cao hay quyền năng lớn, mà nằm ở sự vâng phục khiêm nhường và tập trung tôn vinh Đức Chúa Trời. Cuối cùng, mắt chúng ta không đặt vào thiên sứ hay ma quỷ, mà đặt vào Chúa Giê-xu Christ, “Đấng vốn có hình Đức Chúa Trời... đã tự hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự. Cũng vì cớ đó, Đức Chúa Trời đã đem Ngài lên rất cao.” (Phi-líp 2:6-9). Chính nơi Ngài, chúng ta tìm thấy mẫu mực của sự vâng phục trọn vẹn và đắc thắng mọi sự phản nghịch.