Ý Nghĩa Của Việc Tôn Vinh Chúa Trong Ăn Uống (1 Cô-rinh-tô 10:31)
Trong một thế giới bị ám ảnh bởi ẩm thực—từ các chế độ ăn kiêng, văn hóa food-blogging, đến những tranh cãi về đạo đức thực phẩm—Lời Chúa đưa ra một viễn cảnh hoàn toàn khác biệt và thánh khiết. Phao-lô, dưới sự cảm thúc của Đức Thánh Linh, đã đóng đinh một nguyên tắc vĩ đại bao trùm mọi khía cạnh của đời sống tín đồ: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh ngắn gọn này không chỉ là một lời khuyên đạo đức; nó là một tuyên ngôn thần học sâu sắc, định hình lại toàn bộ mục đích của những hành vi cơ bản nhất trong đời sống con người. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học, bối cảnh lịch sử, và áp dụng thực tiễn của nguyên tắc nền tảng này.
Bối Cảnh & Giải Nghĩa Phân Đoạn 1 Cô-rinh-tô 8-10
Để hiểu trọn vẹn câu 10:31, chúng ta phải đặt nó vào dòng chảy của lập luận từ chương 8 đến chương 10. Hội Thánh Cô-rinh-tô đang đối mặt với một nan đề thực tế: Cơ Đốc nhân có được phép ăn thịt đã cúng cho thần tượng không? Thịt này sau khi cúng tại đền thờ ngoại giáo thường được bán lại ở chợ hoặc phục vụ trong các bữa tiệc xã hội. Một số tín đồ với “sự hiểu biết” (gnōsis) cho rằng thần tượng là hư không, nên ăn thịt đó vô hại (1 Cô-rinh-tô 8:4-6). Tuy nhiên, những tín đồ non yếu trong đức tin lại thấy việc đó là thờ cúng thần tượng và lương tâm họ bị ô uế (câu 7).
Phao-lô giải quyết vấn đề này không chỉ bằng luân lý xã hội, mà bằng thần học về sự cứu chuộc và sự thờ phượng. Ông nhấn mạnh:
1. Nguyên tắc yêu thương (8:9-13): Tự do của tín đồ bị giới hạn bởi tình yêu thương và sự gây dựng cho anh em mình. “Ấy vậy, nếu đồ ăn làm cho anh em mình sa ngã, thì tôi chẳng hề ăn thịt nữa…” (câu 13).
2. Nguyên tắc đồng nhất với Chúa Cứu Thế (10:14-22): Phao-lô lập luận rằng việc dự phần (koinōnia) trong bàn thờ—dù là của Chúa (Tiệc Thánh) hay của ma quỷ (của cúng thần tượng)—đều là một hành động hiệp thông mang tính thờ phượng. Không thể vừa dự Tiệc Thánh của Chúa lại vừa dự tiệc của ma quỷ.
3. Nguyên tắc tìm ích lợi cho người khác (10:23-30): “Mọi sự đều có phép làm,” nhưng không phải mọi sự đều có ích hay gây dựng. Khi mua thịt ngoài chợ, hãy ăn mà đừng hỏi, để khỏi làm rối lương tâm. Nhưng nếu có ai nói: “Đây là của cúng thần tượng,” thì đừng ăn, vì cớ người nói đó và lương tâm họ.
Chính trong cao trào của lập luận này, nguyên tắc tối thượng được công bố: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” Đây chính là chìa khóa giải quyết mọi tranh chấp: đưa mọi hành động ra khỏi phạm trù “tôi có được phép không?” và đặt vào phạm trù “điều này có tôn vinh Đức Chúa Trời không?”.
Khai Quật Ý Nghĩa Từ Nguyên: “Tôn Vinh” & “Ăn Uống”
1. “Tôn Vinh” (Vinh Hiển) – Trong nguyên ngữ Hy Lạp là doxazō (δόξαζω):
Từ này bắt nguồn từ danh từ doxa (δόξα), vốn có nghĩa gốc là “ý kiến”, nhưng trong Kinh Thánh Tân Ước mang ý nghĩa thần học sâu sắc: “sự vinh hiển,” “sự vinh quang,” “sự uy nghi rạng rỡ.” Đây chính là sự biểu lộ bản chất và thực tại của Đức Chúa Trời (xem Ê-xê-chi-ên 1:28; Giăng 1:14). Động từ doxazō do đó có nghĩa là “làm cho vinh hiển,” “tôn vinh,” “làm cho sự vinh quang của Ngài được nhận biết.” Hành động tôn vinh Chúa trong ăn uống, vì vậy, không đơn thuần là một nghi thức hay lời cảm ơn máy móc. Đó là hành vi biểu lộ và công bố bản tính tốt lành, uy nghi và sự chu cấp của Đức Chúa Trời ngay trong hành vi vật chất thường nhật nhất.
2. “Ăn” và “Uống” – esthīō (ἐσθίω) & pinō (πίνω):
Đây là những động từ phổ thông nhất chỉ hành vi sinh tồn cơ bản. Phao-lô cố ý chọn chúng để nhấn mạnh rằng nguyên tắc tôn vinh Chúa áp dụng cho những điều tầm thường, thường nhật, và “thuộc thể” nhất. Nếu ngay cả việc ăn uống—vốn trung lập về mặt đạo đức—cũng phải được thánh hóa cho sự vinh hiển Đức Chúa Trời, thì không có lĩnh vực nào trong đời sống có thể nằm ngoài nguyên tắc này.
Thần Học Về Ăn Uống Vì Vinh Hiển Chúa: Ba Khía Cạnh Cốt Lõi
1. Ăn Uống Như Một Hành Vi Thờ Phượng (Leitourgia):
Kinh Thánh phá vỡ sự phân chia nhị nguyên giữa “thánh” và “tục”. Toàn bộ đời sống là sự thờ phượng (Rô-ma 12:1). Khi chúng ta ăn với mục đích tôn vinh Chúa, bữa ăn trở thành một “bàn thờ” và hành động ăn trở thành một “của lễ” sống động. Nó thừa nhận rằng thức ăn là sự ban cho từ Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 6:26), và việc thụ hưởng nó là một đặc ân trong giao ước. Lời cầu nguyện trước bữa ăn không phải là “phép màu” thánh hóa thức ăn, mà là sự xác nhận đức tin và lòng biết ơn, chuyển hóa bữa ăn từ một hành vi sinh học thành một hành vi thờ phượng.
2. Ăn Uống Như Một Sự Quản Lý (Stewardship):
Thân thể chúng ta là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19-20). Việc chọn lựa ăn gì, uống gì, ăn bao nhiêu trở thành một phần của sự quản lý đền thờ đó. Tôn vinh Chúa trong ăn uống bao hàm việc sử dụng thực phẩm cách khôn ngoan, tiết độ, để thân thể được khỏe mạnh, phục vụ Chúa cách hữu hiệu. Nó cũng liên quan đến đạo đức tiêu dùng—lựa chọn thực phẩm có trách nhiệm, quan tâm đến công bằng xã hội và sự sáng tạo của Chúa (xem Rô-ma 14:20-21 về việc không vì đồ ăn mà làm hại công việc Đức Chúa Trời).
3. Ăn Uống Như Một Phương Tiện Hiệp Thông (Koinōnia):
Bữa ăn trong Kinh Thánh luôn mang chiều kích cộng đồng (xem Công vụ 2:46). Khi chúng ta ăn để tôn vinh Chúa, chúng ta cũng đang tìm kiếm cơ hội để chia sẻ, mời gọi, và gây dựng người khác. Đây chính là ứng dụng mạnh mẽ từ bối cảnh Cô-rinh-tô: từ bỏ quyền lợi của mình vì sự gây dựng và ích lợi cho anh em. Một bữa ăn chung trở thành khung cảnh để biểu lộ ân điển, sự hiếu khách, và tình yêu thương của Đấng Christ.
Áp Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Hằng Ngày
Nguyên tắc 1 Cô-rinh-tô 10:31 không phải là lý thuyết xa vời, mà có thể được áp dụng cụ thể:
1. Trong Lời Cầu Nguyện Cảm Tạ:
Biến lời cảm ơn trước bữa ăn từ thói quen thành cuộc đối thoại chân thành với Chúa. Cảm tạ Ngài về sự chu cấp, về sự hy sinh của Đấng Christ là “bánh sự sống” (Giăng 6:35), và cầu xin Ngài sử dụng năng lượng từ bữa ăn để phục vụ Ngài.
2. Trong Sự Tiết Độ và Tự Chủ:
“Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích” (1 Cô-rinh-tô 6:12). Tôn vinh Chúa có nghĩa là không để cái bụng làm chủ (câu 13), không ăn uống vô độ hay say sưa, nhưng tập luyện sự tự chủ—một trái của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:23).
3. Trong Sự Nhạy Bén Thuộc Linh Với Người Khác:
Khi đi ăn với người yếu đức tin, hoặc trong những tình huống văn hóa nhạy cảm, hãy sẵn sàng từ bỏ quyền lợi của mình. Đó không phải là yếu đuối, mà là sức mạnh của tình yêu thương bắt chước Đấng Christ (Phi-líp 2:5-7).
4. Trong Việc Lựa Chọn Thực Phẩm:
Có thể xem xét nguồn gốc thực phẩm dưới ánh sáng của sự quản lý tốt tạo vật (Sáng thế ký 1:28) và công bằng. Tránh những thực phẩm gây nghiện, làm chủ mình.
5. Trong Bầu Không Khí Bữa Ăn Gia Đình:
Biến bàn ăn thành nơi của sự hiệp thông, chia sẻ Lời Chúa, và lắng nghe. Tránh những cuộc cãi vã, phàn nàn, hoặc nói hành (Ê-phê-sô 4:29). Hãy để bữa ăn phản chiếu sự bình an của Đấng Christ.
Kết Luận: Từ Bàn Ăn Đến Bàn Thờ
Câu Kinh Thánh 1 Cô-rinh-tô 10:31 mở rộng khải tượng của chúng ta về sự thánh khiết. Đức Chúa Trời không chỉ quan tâm đến những giờ phút cầu nguyện hay nhóm lại, mà Ngài muốn thấm vào từng chi tiết nhỏ nhặt nhất của cuộc sống, kể cả việc chúng ta cầm đũa, nâng ly. Ăn uống vì vinh hiển Chúa là sống với nhận thức rằng Đấng Christ là Chúa của cả bàn ăn lẫn bàn thờ.
Khi chúng ta áp dụng nguyên tắc này, mỗi bữa ăn trở thành một lời nhắc nhở về Đấng Christ, là Bánh của Sự Sống, Đấng đã phán: “Ta là bánh của sự sống; ai đến cùng ta chẳng hề đói, và ai tin ta chẳng hề khá” (Giăng 6:35). Và từ đó, toàn bộ đời sống chúng ta—“ăn, uống, hay là làm sự chi khác”—sẽ trở thành một bản hợp xướng duy nhất ca ngợi vinh quang của Đức Chúa Trời. Ân điển được ban cho không phải để chúng ta được tự do làm bất cứ điều gì mình muốn, mà để chúng ta được tự do làm mọi sự vì vinh quang của Đấng đã chết và sống lại cho chúng ta.
“Ấy vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (1 Cô-rinh-tô 10:31)