Tăng trưởng thuộc linh là gì?

Trong hành trình theo đuổi Chúa Giê-xu, một trong những khái niệm căn bản và sống còn mà mỗi Cơ Đốc nhân cần thấu hiểu và theo đuổi chính là “tăng trưởng thuộc linh”. Khác với sự phát triển về tri thức hay thể chất, tăng trưởng thuộc linh là một tiến trình biến đổi sâu sắc từ bên trong, được Đức Thánh Linh dẫn dắt, nhằm định hình lại toàn bộ con người chúng ta theo gương mẫu của Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá bản chất Kinh Thánh của sự tăng trưởng thuộc linh, những yếu tố then chốt thúc đẩy quá trình này, và những ứng dụng thực tiễn cho đời sống hằng ngày của một tín hữu.

I. Định Nghĩa Thần Học: Tăng Trưởng Thuộc Linh Là Gì Theo Kinh Thánh?

Tăng trưởng thuộc linh không đơn thuần là tích lũy kiến thức Kinh Thánh hay tham gia nhiều hoạt động Hội Thánh. Trọng tâm của nó là sự biến đổi (transformation). Sứ đồ Phao-lô mô tả điều này trong thư Rô-ma 12:2: “Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình, để thử cho biết ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào.” Từ “biến hóa” trong nguyên ngữ Hy Lạp là “μεταμορφόω” (metamorphoō), có nghĩa là thay đổi hình dạng từ bên trong, như con sâu biến thành bướm. Đây là công việc của Đức Thánh Linh, khi chúng ta đầu phục Ngài và để cho Lời Chúa (Lógos) tác động vào tâm trí (“νοῦς” – nous).

Mục đích tối hậu của tăng trưởng thuộc linh được định rõ trong Ê-phê-sô 4:13: “Cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời, mà nên bậc thành nhân, được tầm thước vóc giạc trọn vẹn của Đấng Christ.” “Tầm thước vóc giạc trọn vẹn” (“τὸ μέτρον τοῦ πληρώματος” – to metron tou plērōmatos) nói đến sự trưởng thành toàn diện, không còn là trẻ con thuộc linh, dễ bị lung lay bởi mọi giáo lý sai lạc (Ê-phê-sô 4:14).

Do đó, tăng trưởng thuộc linh là tiến trình liên tục, được Đức Thánh Linh làm cho sống động, trong đó một tín hữu ngày càng trở nên giống Chúa Giê-xu Christ hơn trong tâm tình, tư tưởng, lời nói và hành động, nhằm làm vinh hiển Đức Chúa Trời và góp phần vào sự gây dựng Thân thể Ngài.

II. Các Yếu Tố Căn Bản Của Sự Tăng Trưởng Thuộc Linh

Kinh Thánh chỉ ra những phương tiện (means) mà Đức Chúa Trời đã thiết lập để ân điển Ngài chạm đến và biến đổi chúng ta.

1. Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh): Đây là nguồn dinh dưỡng chính. I Phi-e-rơ 2:2 ví sánh: “Hãy thèm sữa thiêng liêng của Đạo, như trẻ con mới đẻ thèm sữa, hầu cho anh em nhờ đó lớn lên mà được rỗi linh hồn.” Lời Chúa là “lời sống” (Hê-bơ-rơ 4:12) có quyền năng cắt xén, sửa dạy và uốn nắn chúng ta. Sứ đồ Phao-lô cũng nhấn mạnh rằng Lời Chúa là khí giới để chiến đấu thuộc linh (Ê-phê-sô 6:17). Không có sự tiếp nhận Lời Chúa cách đều đặn, đời sống thuộc linh sẽ còi cọc, yếu đuối.

2. Sự Cầu Nguyện: Cầu nguyện là hơi thở của linh hồn, là mối liên hệ sống động với Chúa. Qua cầu nguyện, chúng ta bày tỏ sự lệ thuộc, tìm kiếm ý muốn Ngài, và nhận lãnh sức mạnh. Phi-líp 4:6-7 khuyên: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ gìn giữ lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” Từ Hy Lạp cho “trình” là “γνωρίζω” (gnōrizō), hàm ý một sự bày tỏ thân mật, mọi điều.

3. Sự Thông Công (Fellowship): Đức tin Cơ Đốc không phải là một cuộc hành trình đơn độc. Hê-bơ-rơ 10:24-25 dạy: “Hãy khuyên giục nhau về lòng yêu thương và việc tốt lành. Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau, và hễ anh em thấy ngày ấy hầu gần chừng nào, thì càng phải làm như vậy chừng nấy.” Sự thông công trong Hội Thánh cung cấp sự khích lệ (“παρακλησις” – paraklēsis), sự sửa dạy, và cơ hội để yêu thương và phục vụ, tất cả đều thúc đẩy sự trưởng thành.

4. Sự Vâng Phục và Thực Hành: Đức tin không có việc làm là đức tin chết (Gia-cơ 2:26). Sự tăng trưởng thực sự được chứng minh qua đời sống vâng theo Lời Chúa. Chúa Giê-xu phán trong Giăng 14:15: “Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta.” Mỗi lựa chọn vâng lời, dù nhỏ, củng cố “cơ bắp” thuộc linh và đưa chúng ta vào kinh nghiệm sâu sắc hơn về sự thành tín của Chúa.

5. Sự Thử Thách và Khó Khăn: Nghịch cảnh là “phòng tập gym” thuộc linh. Gia-cơ 1:2-4 viết: “Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục. Nhưng sự nhịn nhục phải làm trọn việc nó, hầu cho chính mình anh em cũng trọn vẹn toàn hảo, không thiếu thốn chút nào.” Từ “trọn vẹn toàn hảo” (“τέλειοι” – teleioi) ở đây không có nghĩa là không phạm tội, mà là sự trưởng thành, trọn vẹn về mục đích.

III. Dấu Hiệu Của Một Đời Sống Đang Tăng Trưởng Thuộc Linh

Làm sao để nhận biết một đời sống đang thực sự tăng trưởng? Ga-la-ti 5:22-23 liệt kê “trái của Thánh Linh” (“ὁ καρπὸς τοῦ πνεύματος” – ho karpos tou pneumatos): “yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ.” Sự hiện diện ngày càng rõ rệt của những phẩm chất này là bằng chứng rõ ràng nhất của sự tăng trưởng. Ngoài ra, còn có các dấu hiệu khác:

• Tình yêu thương gia tăng: Yêu Chúa (Mác 12:30) và yêu người lân cận (Mác 12:31) cách chân thật hơn.
• Nhận thức về tội lỗi nhạy bén hơn: Cảm thấy đau đớn trước tội lỗi riêng và khao khát sự thánh khiết (Thi thiên 51; Rô-ma 7:24-25).
• Đức tin và sự tín thác vững vàng hơn: Bình an và kiên định hơn giữa sóng gió cuộc đời, vì biết rõ Đấng mình tin cậy (II Ti-mô-thê 1:12).
• Khát khao chia sẻ Phúc Âm và phục vụ: Một đời sống được Chúa biến đổi tự nhiên sẽ muốn người khác cũng biết Chúa và dùng ân tứ để gây dựng Hội Thánh (I Phi-e-rơ 4:10).
• Sự hiểu biết và áp dụng Kinh Thánh sâu sắc hơn: Không chỉ biết câu Kinh Thánh, mà còn hiểu ý nghĩa và sống theo Lời ấy cách thực tế.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Hằng Ngày

Lý thuyết cần đi đôi với thực hành. Dưới đây là một số bước thiết thực để nuôi dưỡng sự tăng trưởng thuộc linh:

1. Thiết Lập Thời Gian Tĩnh Nguyện Đều Đặn: Dành một khoảng thời gian cố định mỗi ngày để đọc Kinh Thánh (có thể theo kế hoạch đọc) và cầu nguyện. Đừng chỉ đọc cho xong, mà hãy suy gẫm (Gióp 1:8). Hãy tự hỏi: Đoạn Kinh Thánh này bày tỏ gì về Đức Chúa Trời? Có mệnh lệnh nào để vâng theo? Có lời hứa nào để nắm lấy? Có tội lỗi nào cần xưng ra?

2. Ghi Nhớ và Suy Ngẫm Kinh Thánh: Ghi nhớ Kinh Thánh đưa Lời Chúa vào sâu trong tâm trí, giúp chúng ta được Chúa nhắc nhở và dẫn dắt trong mọi hoàn cảnh (Thi thiên 119:11).

3. Gắn Kết Với Một Hội Thánh Địa Phương: Đừng chỉ là “khán giả”. Hãy tích cực tham dự các buổi nhóm, tìm một nhóm nhỏ hoặc một người bạn đức tin để cùng nhau chia sẻ, cầu nguyện và khích lệ (Truyền đạo 4:9-12).

4. Phục Vụ Bằng Ân Tứ: Hãy xác định ân tứ thuộc linh Đức Chúa Trời ban cho mình (Rô-ma 12:6-8) và dùng nó để phục vụ trong Hội Thánh. Phục vụ khiến đức tin trở nên sống động và thực tế.

5. Xưng Tội và Ăn Năn Kịp Thời: Đừng để tội lỗi cản trở mối thông công với Chúa. I Giăng 1:9 hứa chắc: “Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác.” Hãy tập thói quen xét lòng mình trước Chúa.

6. Tìm Kiếm Sự Dạy Dỗ Lành Mạnh: Nuôi dưỡng mình bằng những bài giảng, sách vở, nội dung lành mạnh, trung tín với Lẽ Thật Kinh Thánh.

V. Kết Luận: Hành Trình Cả Đời Trong Ân Điển

Tăng trưởng thuộc linh là một hành trình cả đời, không phải là một điểm đến tức thời. Đó là tiến trình chúng ta “ở trong” Chúa Giê-xu (Giăng 15:5) và để cho Ngài ở trong chúng ta. Chìa khóa không nằm ở sức lực hay nỗ lực cá nhân, mà ở sự đầu phục và hợp tác với công việc của Đức Thánh Linh trong lòng chúng ta. Phi-líp 2:12-13 nhắc nhở chúng ta một cách quân bình tuyệt vời: “Hỡi kẻ rất yêu dấu của tôi, như anh em đương vâng lời luôn, không những khi tôi có mặt, mà thôi, bây giờ lúc tôi vắng mặt, anh em lại hơn nữa, hãy lấy lòng sợ sệt run rẩy làm nên sự cứu chuộc mình. Vì ấy chính Đức Chúa Trời cảm động lòng anh em vừa muốn vừa làm theo ý tốt Ngài.” Chúng ta làm (“làm nên”), nhưng chính Đức Chúa Trời hành động trong chúng ta (“cảm động lòng… vừa muốn vừa làm”).

Hãy kiên nhẫn với chính mình và với người khác. Đức Chúa Trời là Người Làm Vườn thành tín (Giăng 15:1), Ngài biết cách tỉa sửa để chúng ta kết quả hơn. Hãy bước đi từng ngày trong sự thông công với Ngài, trung tín với những phương tiện ân điển Ngài ban, và tin cậy rằng Đấng đã bắt đầu công việc tốt lành trong bạn cũng sẽ làm cho trọn vẹn cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ (Phi-líp 1:6).