‘Tính toán phí tổn’ (Lu-ca 14:28) có nghĩa là gì?
Trong Lu-ca 14:28, Chúa Giê-xu phán: “Vì ai là kẻ trong các ngươi muốn xây một cái tháp, trước hết chẳng ngồi xuống tính phí tổn, xem mình có đủ của để làm xong chăng?” (Bản Truyền Thống 1925). Câu Kinh Thánh này nằm trong một đoạn quan trọng mà Chúa Giê-xu dạy về điều kiện để trở thành môn đồ Ngài. Nhưng “tính toán phí tổn” thật sự có nghĩa là gì? Đó chỉ là một lời khuyên thực tế về việc xây dựng, hay mang một ý nghĩa sâu xa hơn cho đời sống thuộc linh? Bài viết này sẽ khảo sát bối cảnh, phân tích nguyên ngữ, và đưa ra những áp dụng thiết thực cho Cơ Đốc nhân ngày nay.
Bối cảnh của Lu-ca 14:28
Đoạn Kinh Thánh Lu-ca 14:25-35 ghi lại lời dạy của Chúa Giê-xu về sự theo Ngài. Khi ấy có đoàn dân đông đi theo Ngài (c.25). Chúa Giê-xu quay lại nói với họ những lời đòi hỏi nghiêm túc: “Nếu ai đến theo ta mà không ghét cha mẹ, vợ con, anh em, chị em mình, và chính sự sống mình, thì không thể làm môn đồ ta được. Còn ai không vác thập tự giá mình mà theo ta, cũng không thể làm môn đồ ta được.” (c.26-27). Ngay sau đó, Ngài kể hai ẩn dụ: một người xây tháp (c.28-30) và một vị vua chuẩn bị chiến tranh (c.31-33). Mục đích là để minh họa cho việc “tính toán phí tổn” trước khi làm môn đồ. Cuối cùng Ngài kết luận: “Như vậy, nếu ai trong các ngươi không từ bỏ mọi sự mình có, thì không thể làm môn đồ ta được.” (c.33).
Rõ ràng, Chúa Giê-xu không muốn có những người theo Ngài cách hời hợt, cảm tính. Ngài đòi hỏi một sự dâng hiến trọn vẹn, một cam kết suốt đời. Vì thế, Ngài dùng hình ảnh quen thuộc trong đời sống để dạy dỗ: trước khi khởi công xây một cái tháp, người ta phải ngồi xuống tính toán xem có đủ tiền bạc để hoàn thành không; nếu không, khi đặt nền rồi mà không thể làm xong, sẽ bị mọi người chê cười. Tương tự, người muốn theo Chúa phải suy xét kỹ những gì mình phải từ bỏ và chịu đựng, để có thể bền lòng đến cuối cùng.
Phân tích câu Kinh Thánh
Nguyên ngữ Hy Lạp: Câu Lu-ca 14:28 trong tiếng Hy Lạp nguyên bản là: “Τίς γὰρ ἐξ ὑμῶν θέλων πύργον οἰκοδομῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν δαπάνην, εἰ ἔχει εἰς ἀπαρτισμόν;”
- ψηφίζει (psephizei) – có nghĩa là “tính toán, đếm, cân nhắc”. Từ này xuất phát từ danh từ ψῆφος (psephos) – viên sỏi dùng để tính toán trong thời cổ.
- τὴν δαπάνην (tēn dapanēn) – “chi phí, tiền phải trả”. Từ δαπάνη chỉ sự tiêu tốn, phí tổn.
Như vậy, “tính phí tổn” (ψηφίζει τὴν δαπάνην) nghĩa là tính toán kỹ lưỡng mọi chi phí cần thiết cho dự án. Đây là hành động có chủ ý, thận trọng, không vội vàng.
Hình ảnh “xây tháp” có thể gợi đến những tháp canh trong vườn nho (xem Ê-sai 5:2, Ma-thi-ơ 21:33) hoặc các công trình phòng thủ. Xây một cái tháp đòi hỏi nhiều nguồn lực và thời gian. Nếu không hoàn thành, nó chỉ còn là một nền móng bỏ dở, trở thành trò cười cho thiên hạ. Tương tự, làm môn đồ Chúa là một công trình cả đời, đòi hỏi sự kiên trì đến cùng. Nếu chỉ bắt đầu cách hào hứng rồi bỏ cuộc, người đó sẽ bị thế gian chế nhạo và làm tổn hại đến danh Chúa.
Ý nghĩa của việc "tính toán phí tổn"
Qua ẩn dụ này, Chúa Giê-xu muốn dạy ba điều chính về việc làm môn đồ:
- Nhận thức về sự cam kết: Theo Chúa không phải là một quyết định nóng vội, mà phải được suy xét kỹ lưỡng. Người theo Chúa phải biết rõ những đòi hỏi của Ngài: từ bỏ mọi sự (Lu-ca 14:33), vác thập tự giá (Lu-ca 14:27), và ưu tiên Chúa trên mọi mối quan hệ (Lu-ca 14:26).
- Đánh giá khả năng của mình: Người xây tháp phải xem mình có đủ nguồn lực để hoàn thành không. Trong thuộc linh, chúng ta không đủ sức tự nhiên để theo Chúa, nhưng Đức Chúa Trời ban ân điển. Tuy nhiên, chúng ta phải nhận biết mình cần phó thác hoàn toàn và cậy nhờ ân điển Ngài. “Tính toán” không phải để thấy mình đủ, mà để thấy mình cần sự giúp đỡ của Chúa và quyết tâm dựa vào Ngài.
- Quyết tâm hoàn thành: Sau khi tính toán, người ấy phải dốc lòng hoàn tất công trình. Làm môn đồ là một hành trình dài, đầy thử thách, nhưng nếu kiên trì, chúng ta sẽ nhận được phần thưởng lớn (Ma-thi-ơ 25:21, Khải Huyền 2:10).
Lời Chúa không khuyến khích sự do dự, nhưng cảnh báo chống lại sự nhiệt tình thiếu hiểu biết. Ngài muốn chúng ta bước vào mối quan hệ với Ngài một cách có ý thức, để không bị vấp ngã khi thử thách đến.
Áp dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân
1. Trước khi tin nhận Chúa
Khi chia sẻ Phúc Âm, chúng ta cần trình bày trung thực những đòi hỏi của Chúa Giê-xu, chứ không chỉ nói về phước hạnh. Người nghe phải hiểu rằng tin Chúa không phải là một bảo hiểm an toàn, mà là một cuộc đời dâng hiến. Họ cần “tính toán phí tổn”: từ bỏ tội lỗi, dành thời giờ cho Chúa, chịu sự hiểu lầm, thậm chí bắt bớ. Mục đích không phải để làm nản lòng, nhưng để giúp họ cam kết thật lòng.
2. Trong hành trình theo Chúa
Ngay cả sau khi đã tin, chúng ta vẫn cần thường xuyên nhắc nhở mình về “phí tổn” đã trả và sẵn sàng trả thêm khi Chúa kêu gọi. Mỗi bước vâng lời đều có giá: từ bỏ một thói quen xấu, tha thứ cho người làm tổn thương mình, dâng hiến tài chính, v.v. Chúng ta cần ngồi xuống (nghĩa là dừng lại, suy ngẫm) để nhìn lại và quyết tâm tiếp tục. Như Chúa Giê-xu dạy: “Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoảnh lại đằng sau, thì không xứng đáng với nước Đức Chúa Trời.” (Lu-ca 9:62).
3. Trong cộng đồng Hội Thánh
Hội Thánh là nơi nâng đỡ lẫn nhau để cùng kiên trì. Chúng ta có thể giúp nhau “tính toán” bằng cách chia sẻ Lời Chúa, khích lệ, và cầu nguyện. Đồng thời, cũng phải cảnh giác với sự dễ dãi, khiến người ta tưởng rằng theo Chúa không cần hy sinh. Sứ đồ Phao-lô nói: “Hãy cùng nhau bắt chước tôi, và chăm xem những kẻ ăn ở theo mẫu mực anh em thấy trong chúng tôi.” (Phi-líp 3:17). Một đời sống mẫu mực sẽ minh họa cho việc trả giá nhưng vẫn vui mừng.
4. Những lời hứa đi kèm
Dù chi phí lớn, nhưng phần thưởng còn lớn hơn bội phần. Chúa Giê-xu hứa: “Chẳng có người nào bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái, đất ruộng vì ta và vì Tin Lành, mà chẳng được gấp trăm về hiện nay… và sự sống đời đời trong đời sau.” (Mác 10:29-30). Hơn nữa, chính Chúa đã trả giá cao nhất bằng thập tự giá, và Ngài ban Thánh Linh để giúp chúng ta. Vì vậy, tính toán phí tổn không dẫn đến sự sợ hãi, nhưng dẫn đến sự vui mừng vì được dự phần trong công việc của Chúa.
Kết luận
“Tính toán phí tổn” trong Lu-ca 14:28 là lời kêu gọi mỗi người muốn theo Chúa phải suy xét nghiêm túc, nhận biết những đòi hỏi của Ngài, và dốc lòng đi đến cùng. Đó không phải là lời răn đe, mà là sự chuẩn bị cần thiết để có một đời sống môn đồ chân chính, không bỏ cuộc giữa chừng. Nguyện chúng ta luôn nhớ rằng: “Vì anh em đã được chuộc bằng giá rất cao; vậy, hãy lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời.” (1 Cô-rinh-tô 6:20). Hãy ngồi xuống, tính toán phí tổn, và sau đó bước theo Chúa Giê-xu với tất cả tấm lòng, vì Ngài đáng để chúng ta từ bỏ mọi sự.