Các Của Lễ Thiêng Liêng
Trong hành trình đức tin, một trong những khái niệm quan trọng nhưng thường bị hiểu lầm là ý niệm về "của lễ". Từ nền tảng Cựu Ước với hệ thống tế lễ phức tạp tại đền tạm và đền thờ, đến sự hoàn thành trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ, Kinh Thánh mở ra cho chúng ta một chân lý sâu sắc: Đức Chúa Trời đang tìm kiếm những người thờ phượng bằng tâm thần và lẽ thật (Giăng 4:23), và sự thờ phượng đó được bày tỏ qua "các của lễ thiêng liêng". Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào nền tảng Kinh Thánh, ý nghĩa thần học và ứng dụng thực tiễn của các của lễ thiêng liêng trong đời sống Cơ Đốc nhân.
Sứ đồ Phi-e-rơ, trong thư đầu tiên của mình, đã đưa ra một tuyên bố nền tảng:
"Anh em là dòng dõi được lựa chọn, là chức thầy tế lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời, hầu cho anh em rao giảng nhân đức của Đấng đã gọi anh em ra khỏi nơi tối tăm, đến nơi sáng láng lạ lùng của Ngài;" (1 Phi-e-rơ 2:9).
Trước đó, ông mô tả vị trí của tín đồ: "hãy lấy Ngài làm hòn đá sống, bị người ta loại ra, nhưng được chọn và quý trước mặt Đức Chúa Trời, anh em cũng như đá sống, được xây nên nhà thiêng liêng, làm chức thầy tế lễ thánh, đặng dâng của lễ thiêng liêng, nhờ Đức Chúa Jêsus Christ mà đẹp ý Đức Chúa Trời."
(1 Phi-e-rơ 2:4-5).
Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho "của lễ thiêng liêng" là "pneumatikas thysias" (πνευματικὰς θυσίας). "Pneumatikas" có nghĩa là "thuộc về tâm linh, thuộc linh", xuất phát từ "pneuma" (Spirit - Linh). "Thysias" là "của lễ, vật tế". Như vậy, cụm từ này chỉ về những của lễ không phải bằng động vật hay hoa quả vật chất, nhưng xuất phát từ và thuộc về lĩnh vực tâm linh, được dâng lên bởi những "thầy tế lễ thánh" - chính là mọi tín đồ trong Đấng Christ.
Sự chuyển đổi từ hệ thống tế lễ cũ sang thực tại mới này đã được tiên tri từ lâu. Tiên tri Ô-sê đã nói thay cho Đức Giê-hô-va: "Vì ta ưa sự nhân từ, chớ chẳng ưa của tế lễ; ta ưa sự nhận biết Đức Chúa Trời hơn là của lễ thiêu."
(Ô-sê 6:6). Chúa Giê-xu đã trích dẫn lời này để nhấn mạnh rằng lòng người quan trọng hơn nghi thức (Ma-thi-ơ 9:13, 12:7). Sứ đồ Phao-lô cũng kêu gọi: "Vậy, hỡi anh em, tôi lấy sự thương xót của Đức Chúa Trời khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em."
(Rô-ma 12:1). Từ Hy Lạp cho "sự thờ phượng phải lẽ" ở đây là "logiken latreian" (λογικὴν λατρείαν), có nghĩa đen là "sự phụng sự thuộc về lý trí/hợp lý", hay "sự thờ phượng thuộc linh". Đây chính là cốt lõi của khái niệm về các của lễ thiêng liêng.
Kinh Thánh Tân Ước không chỉ nói chung chung về "của lễ thiêng liêng" mà còn mô tả cụ thể những hình thức của lễ đó. Chúng ta sẽ cùng phân tích từng loại:
1. Của Lễ Ngợi Khen và Cảm Tạ (Fruit of Our Lips)
Sứ đồ Hê-bơ-rơ viết: "Vậy, hãy cậy Đức Chúa Jêsus mà hằng dâng tế lễ bằng sự ngợi khen cho Đức Chúa Trời, nghĩa là bông trái của môi miệng xưng danh Ngài ra."
(Hê-bơ-rơ 13:15). Đây là sự ứng dụng trực tiếp của lời tiên tri Ô-sê 14:2 trong bối cảnh mới: "Hãy đem theo những lời nói, mà trở về cùng Đức Giê-hô-va; hãy thưa cùng Ngài rằng: Xin Chúa tha hết gian ác, và nhận lấy điều lành; vậy, chúng tôi sẽ dâng cho Chúa của lễ bằng môi miệng chúng tôi."
Của lễ ngợi khen không phụ thuộc vào hoàn cảnh, nhưng là một sự lựa chọn của đức tin. Nó là sự công nhận chủ quyền, sự tốt lành và ân điển của Đức Chúa Trời ngay giữa những thử thách. Sứ đồ Phao-lô khuyên: "Hãy cảm tạ Đức Chúa Trời trong mọi hoàn cảnh, vì ý muốn của Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ đối với anh em là như vậy."
(1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:18).
2. Của Lễ Bác Ái Và Giúp Đỡ (Sharing and Sacrifice for Others)
Ngay sau câu kêu gọi dâng của lễ ngợi khen, tác giả Hê-bơ-rơ viết tiếp: "Chớ quên việc lành và lòng bác ái; vì sự tế lễ dường ấy đẹp lòng Đức Chúa Trời."
(Hê-bơ-rơ 13:16).
Việc chia sẻ vật chất với người thiếu thốn, sự rộng rãi, lòng bác ái và cả sự hiếu khách (philoxenia - yêu mến khách lạ) đều được xem là những của lễ thiêng liêng. Phao-lô cảm ơn Hội thánh Phi-líp về của dâng và gọi đó là "của lễ có mùi thơm, tế vật nhậm ý Đức Chúa Trời"
(Phi-líp 4:18). Hành động giúp đỡ anh em mình xuất phát từ tình yêu thương chính là một hình thức thờ phượng thực tế.
3. Của Lễ Phục Vụ và Hi Sinh Vì Công Việc Chúa
Sứ đồ Phao-lô, nói về sự dâng hiến của Hội thánh Ma-xê-đoan, đã mô tả: "lại họ đã tự ý nài xin chúng tôi được dự phần về việc phục sự các thánh đồ."
(2 Cô-rinh-tô 8:4). Sự phục vụ này là một của lễ. Chính cuộc đời Phao-lô cũng được mô tả như một của lễ hi sinh: "Về phần tôi, tôi đương bị đổ ra làm lễ quán trên sự hi sinh và chức vụ của đức tin anh em..."
(Phi-líp 2:17). Từ "lễ quán" (spendomai) nói về rượu đổ ra trên của lễ thiêu, là hình ảnh của sự hiến dâng trọn vẹn, không giữ lại gì.
4. Của Lễ Đức Tin và Sự Vâng Phục
Đời sống vâng phục Đức Chúa Trời và bước đi bởi đức tin tự nó là một của lễ quý giá. Sự vâng phục của Chúa Giê-xu Christ là của lễ trọn vẹn nhất (Hê-bơ-rơ 10:5-10). Đối với chúng ta, đức tin thể hiện qua hành động vâng lời là điều làm đẹp lòng Đức Chúa Trời. Sự chấp nhận Phúc Âm của người ngoại bang được Phao-lô mô tả như một của lễ được thánh hóa bởi Đức Thánh Linh (Rô-ma 15:16).
Điểm then chốt làm nên tính "thiêng liêng" và "đẹp ý Đức Chúa Trời" của các của lễ này nằm ở bốn chữ trong 1 Phi-e-rơ 2:5: "Nhờ Đức Chúa Jêsus Christ".
Tất cả các của lễ thiêng liêng đều phải:
1. Được Dâng Trong Danh và Thẩm Quyền của Đấng Christ: Chúng ta chỉ có thể đến gần Đức Chúa Trời với tư cách là thầy tế lễ thánh là vì chúng ta đã được xưng công bình và thánh hóa trong Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 1:30). Mọi sự thờ phượng, ngợi khen hay việc lành chỉ có giá trị khi được dâng lên qua Đấng Trung Bảo duy nhất.
2. Được Động Cơ Bởi Tình Yêu và Ân Điển Của Ngài: Chúng ta yêu vì Ngài đã yêu chúng ta trước (1 Giăng 4:19). Chúng ta cho đi, phục vụ và ngợi khen không phải để mua chuộc ân huệ, nhưng là để đáp lại ân điển vô giá mà chúng ta đã lãnh nhận.
3. Được Đức Thánh Linh Cảm Động và Ban Năng Lực: Của lễ thiêng liêng bắt nguồn từ (pneumatikas) và được quyền năng bởi Đức Thánh Linh. Chính Ngài giúp chúng ta cầu nguyện (Rô-ma 8:26), ban cho chúng ta năng lực để phục vụ (1 Cô-rinh-tô 12:4-7), và làm cho chúng ta kết quả (Ga-la-ti 5:22-23).
Làm thế nào để lý thuyết thần học sâu sắc này trở nên sống động trong đời sống hằng ngày của một Cơ Đốc nhân?
1. Biến Đời Sống Thường Nhật Thành Sự Thờ Phượng: Hãy ý thức rằng mọi công việc, dù là lao động chân tay, việc nhà, học tập hay nghề nghiệp, khi được làm "như làm cho Chúa" (Cô-lô-se 3:23), đều trở thành một của lễ thiêng liêng. Tính chất thiêng liêng không nằm ở công việc, mà nằm ở tấm lòng và mục đích hướng về Ngài.
2. Dâng Lời Nói và Tư Tưởng Làm Của Lễ: Bắt đầu ngày mới bằng lời cảm tạ. Biến những lời phàn nàn thành lời cầu nguyện. Chủ động tìm cơ hội để khích lệ, an ủi và xưng nhận Chúa trước mặt người khác (Hê-bơ-rơ 3:13). Giữ gìn tấm lòng và tư tưởng thanh sạch (Châm Ngôn 4:23).
3. Xem Việc Chia Sẻ Và Cho Đi Là Một Đặc Quyền Thờ Phượng: Thay vì cho đi như một nghĩa vụ nặng nề, hãy dâng sự rộng rãi của mình như một của lễ vui lòng (2 Cô-rinh-tô 9:7). Điều này bao gồm thời gian, tài năng, tiền bạc và sự quan tâm.
4. Sống Đời Sống Vâng Phục Trong Những Điều "Nhỏ": Sự vâng phục trong những lựa chọn đạo đức hằng ngày, trong cách đối xử với gia đình, trong việc giữ lòng trung tín là những của lễ thầm lặng nhưng quyền năng. Samuel nói: "Đức Giê-hô-va há ưa thích của lễ thiêu và của lễ thù ân bằng sự vâng theo lời phán của Ngài sao? Vả, sự vâng lời tốt hơn của tế lễ; sự nghe theo tốt hơn mỡ chiên đực;"
(1 Sa-mu-ên 15:22).
5. Hiến Dâng Chính Mình Mỗi Ngày: Sự dâng hiến không phải là một sự kiện một lần, mà là một thái độ hằng ngày. Mỗi buổi sáng, chúng ta có thể dâng chính thân thể, tâm trí, ý chí và cảm xúc của mình cho Chúa như một của lễ sống (Rô-ma 12:1), xin Ngài sử dụng chúng theo ý muốn tốt lành của Ngài.
Khái niệm về các của lễ thiêng liêng thay đổi hoàn toàn quan niệm về sự thờ phượng. Đền thờ không còn là một tòa nhà, mà là chính Hội Thánh – tập thể những con người được xây dựng trên Đấng Christ là đá sống. Chức tế lễ không còn giới hạn trong một dòng họ Lê-vi, nhưng được ban cho mọi người tin. Của lễ không còn là chiên bò, mà là toàn bộ đời sống được biến đổi và hiến dâng cho Đức Chúa Trời.
Lời tiên tri trong Ma-la-chi 1:11 đang được ứng nghiệm qua Hội Thánh: "Vì từ nơi mặt trời mọc cho đến nơi mặt trời lặn, danh ta sẽ là lớn giữa các dân ngoại; trong mọi nơi, người ta sẽ dâng hương và của lễ thanh sạch cho danh ta; vì danh ta sẽ là lớn giữa các dân ngoại, Đức Giê-hô-va vạn quân phán vậy."
Của lễ thanh sạch đó chính là đời sống, lời ngợi khen, việc lành và sự phục vụ của một dân tộc thầy tế lễ khắp thế gian.
Ước mong mỗi chúng ta, mỗi ngày, đều ý thức và sống trong đặc ân cao quý này: Là thầy tế lễ thánh của Đức Chúa Trời, dâng lên Ngài những của lễ thiêng liêng nhờ Chúa Giê-xu Christ, để trong mọi sự, Danh Ngài được vinh hiển.