Phong Trào Hội Thánh Đơn Giản
Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhịp sống hối hả và các mô hình Hội Thánh ngày càng trở nên chuyên nghiệp hóa, phức tạp hóa, một làn sóng đang quay trở lại với những gì căn bản và thuần khiết nhất của đời sống Cơ Đốc đã và đang được Chúa cảm động trong lòng nhiều tín hữu trên khắp thế giới – đó là Phong trào Hội Thánh Đơn Giản (Simple Church Movement hay Organic Church). Không phải là một giáo phái mới hay một tổ chức ly khai, phong trào này là một cuộc tìm kiếm có chủ ý để trở về với mô hình và tinh thần Hội Thánh nguyên thủy như được mô tả trong Kinh Thánh Tân Ước, nơi mà “sự hiệp một của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:3) và các mối quan hệ chân thật được đặt lên hàng đầu, thay vì các chương trình, cơ cấu hay nghi lễ phức tạp.
Để hiểu về phong trào này, chúng ta phải bắt đầu từ Lời Chúa. Danh từ “Hội Thánh” trong nguyên ngữ Hy Lạp là “ekklesia” (ἐκκλησία), có nghĩa đen là “những người được gọi ra” (called-out ones). Từ này không hề mang ý nghĩa về một tòa nhà hay một tổ chức có cơ cấu phẩm trật, mà chỉ về một cộng đồng, một tập thể những người đã được Chúa kêu gọi ra khỏi thế gian để thuộc về Ngài. Chúa Giê-xu phán: “Vì nơi nào có hai ba người nhân danh Ta nhóm lại, thì Ta ở giữa họ” (Ma-thi-ơ 18:20). Lời hứa này làm nền tảng cho sự nhóm lại đơn giản nhưng đầy quyền năng.
Sách Công vụ các Sứ đồ cho chúng ta bức tranh sống động về đời sống Hội Thánh ban đầu:
“Vả, những người ấy bền lòng giữ lời dạy của các sứ đồ, sự thông công của anh em, lễ bẻ bánh, và sự cầu nguyện... Mỗi ngày Chúa lấy những kẻ được cứu thêm vào Hội Thánh. Hết thảy tín đồ đồng một lòng một ý; chẳng ai kể của mình là của riêng, nhưng kể mọi vật là của chung. Các sứ đồ lại lấy quyền phép rất lớn mà làm chứng về sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ; và hết thảy đều được phước lớn. Vả, trong tín đồ không ai thiếu thốn cả, vì những người có ruộng hay nhà, đều bán đi, đem tiền bán được đặt dưới chân các sứ đồ; rồi tùy theo sự cần dùng của mỗi người mà phát cho.” (Công vụ 2:42-45; 4:33-35).
Hình ảnh này cho thấy một cộng đồng được xây dựng trên sự thông công (koinonia) sâu sắc, sự dạy dỗ Lời Chúa, bẻ bánh nhớ về Chúa, cầu nguyện chung, và sự chia sẻ, chăm sóc lẫn nhau một cách thiết thực. Đây chính là hình mẫu “đơn giản” nhưng đầy năng quyền.
Phong trào Hội Thánh đơn giản thường được thể hiện qua những đặc điểm sau, đối lập với mô hình “hội thánh tổ chức” truyền thống:
1. Tập Trung Vào Quan Hệ, Không Phải Chương Trình: Trọng tâm là xây dựng mối quan hệ thật với Chúa và với nhau (Mác 12:30-31). Các buổi nhóm có thể diễn ra trong gia đình, quán cà phê, công viên... với nội dung xoay quanh việc cùng nhau học Lời Chúa, chia sẻ cuộc sống, cầu nguyện và khích lệ nhau.
2. Tư Tế Của Mọi Tín Đồ (Priesthood of All Believers): Dựa trên 1 Phi-e-rơ 2:9: “Anh em là dòng giống được lựa chọn, là chức tế lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời...”. Mỗi tín hữu đều có thẩm quyền và trách nhiệm trực tiếp trước mặt Chúa, đều có thể dâng lên sự thờ phượng, sử dụng ân tứ và chức vụ Chúa ban, không thụ động dựa vào một “giáo sĩ” chuyên nghiệp.
3. Hữu Cơ Và Tự Nhiên (Organic): Hội Thánh được xem như một thân thể sống động (1 Cô-rinh-tô 12:27), phát triển một cách tự nhiên và hữu cơ nhờ sự sống của Đấng Christ trong từng chi thể, chứ không phải là một “cỗ máy” được vận hành bởi các chương trình và ngân sách.
4. Sự Lãnh Đạo Đầy Tớ (Servant Leadership): Người lãnh đạo là những trưởng lão (presbyteroi) hoặc người giám mục (episkopoi - người coi sóc) như trong Tít 1:5-9, được công nhận dựa trên đời sống thuộc linh chín chắn và sự phục vụ, chứ không phải bằng cấp hay chức vị trong một hệ thống phẩm trật.
5. Sứ Mệnh Trong Đời Sống Hằng Ngày: Hội Thánh không tách biệt khỏi đời sống. Mỗi tín hữu là một sứ đồ trong thế giới của mình—nơi gia đình, chỗ làm, trường học. Hội Thánh là cộng đồng truyền giáo (missional community), sống và chia sẻ Phúc Âm trong bối cảnh thực tế.
Lợi Ích:
- Tăng Trưởng Thuộc Linh Cá Nhân: Môi trường thân mật khuyến khích mọi người tham gia, chia sẻ, và sống Lời Chúa cách thiết thực.
- Mối Liên Hệ Sâu Sắc: Sự thông công (koinonia) thực sự được thể hiện qua việc biết rõ, gánh vác gánh nặng, và khích lệ nhau (Ga-la-ti 6:2).
- Tính Cơ Động Và Thích Nghi Cao: Có thể nhóm lại ở bất cứ đâu, dễ dàng nhân rộng và thích ứng với các bối cảnh văn hóa, xã hội khác nhau.
- Tập Trung Vào Cốt Lõi: Loại bỏ được nhiều gánh nặng hành chính, tài chính và cơ sở vật chất, để tập trung nguồn lực vào con người và sứ mệnh.
Thách Thức & Hiểu Lầm Cần Tránh:
- Chủ Nghĩa Cá Nhân & Chống Đối Tổ Chức: Phong trào này không bài xích các Hội Thánh có tổ chức. Nhiều nhóm tồn tại song song và bổ sung cho Hội Thánh “mẹ”. Trọng tâm là tinh thần chứ không phải hình thức.
- Thiếu Sự Dạy Dỗ Vững Vàng: Nếu không gắn chặt vào Lời Chúa và sự vâng phục Chúa Thánh Linh, nhóm dễ sa vào chủ nghĩa chủ quan, giáo lý lệch lạc.
- Thiếu Sự Liên Kết Rộng Rãi: Cần tránh tinh thần “cô lập”. Các Hội Thánh đơn giản vẫn cần sự kết nối, hỗ trợ và khích lệ từ phần còn lại của Thân Thể Đấng Christ.
Dù bạn đang ở trong một Hội Thánh truyền thống hay đang tìm kiếm một mô hình mới, những nguyên lý của Hội Thánh đơn giản đều có thể được ứng dụng để làm phong phú đời sống đức tin:
1. Bắt Đầu Từ Nhóm Nhỏ: Bạn có thể khởi xướng hoặc tham gia một nhóm nhỏ (life group, cell group) nghiêm túc trong Hội Thánh mình. Hãy biến nhóm đó thành một “Hội Thánh vi mô” thực sự, nơi có sự thông công, học Lời, cầu nguyện và chăm sóc lẫn nhau vượt ra ngoài khuôn khổ một “lớp học Kinh Thánh”.
2. Sống Với Tư Cách Một Thầy Tế Lễ: Chủ động trách nhiệm thuộc linh của bạn. Đừng chỉ “đi nhà thờ”, hãy “làm Hội Thánh”. Tìm kiếm và sử dụng ân tứ Chúa ban để gây dựng người khác (1 Phi-e-rơ 4:10).
3. Đưa Sự Thờ Phượng Vào Đời Sống Hằng Ngày: Thờ phượng không chỉ là những bài hát vào sáng Chúa Nhật. Hãy biến công việc, gia đình, và mọi sự bạn làm thành của lễ sống và thánh cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:1).
4. Xây Dựng Cộng Đồng Truyền Giáo: Hãy cùng một vài anh chị em tín hữu thân thiết cam kết cầu nguyện, sống và chia sẻ Phúc Âm cho một nhóm người cụ thể xung quanh bạn (bạn học, đồng nghiệp, hàng xóm).
5. Tập Trung Vào Tình Yêu Thương: Lời Chúa dạy: “Hãy yêu mến nhau; vì ai yêu người thì đã làm trọn luật pháp” (Rô-ma 13:8). Hãy đánh giá mọi sinh hoạt của bạn trong Hội Thánh bằng câu hỏi: “Điều này có giúp chúng ta yêu Chúa và yêu nhau sâu sắc hơn không?”
Phong trào Hội Thánh đơn giản, xét cho cùng, không phải là một “phong trào” nhất thời, mà là một lời kêu gọi liên tục để Hội Thánh của Chúa Giê-xu Christ luôn tự kiểm tra và quay về với căn tính nguyên thủy của mình. Đó là một thân thể sống, một gia đình thuộc linh, một cộng đồng của những người được cứu chuộc, cùng nhau bước đi dưới sự lãnh đạo duy nhất của Đấng Christ là Đầu (Cô-lô-se 1:18).
Dù hình thức có thế nào đi nữa, thì Hội Thánh thật vẫn luôn là nơi Chúa Giê-xu Christ được tôn cao, Lời Ngài được rao giảng và vâng theo, các thánh đồ được gây dựng, và thế gian nhìn thấy tình yêu của Đức Chúa Trời. Ước mong mỗi chúng ta, dù ở trong bối cảnh nào, cũng luôn tìm kiếm và góp phần xây dựng nên những cộng đồng đức tin đơn giản về hình thức nhưng sâu sắc về tình yêu, mạnh mẽ về Lời Chúa, và nóng cháy về sứ mệnh, để Danh Chúa được vinh hiển.
“Đấng đã yêu Hội thánh, phó chính mình vì Hội thánh, để khiến Hội thánh nên thánh sau khi lấy nước rửa và dùng đạo làm cho Hội thánh tinh sạch, đặng tỏ ra Hội thánh đầy vinh hiển, không vết, không nhăn, không chi giống như vậy, nhưng thánh sạch không chỗ trách được trước mặt Ngài.” (Ê-phê-sô 5:25-27).