Ý Nghĩa Của Việc Giữ Ngày Sa-bát Thánh
Trong hành trình đức tin, vấn đề về ngày Sa-bát thường gây ra nhiều thắc mắc và thậm chí là tranh luận giữa các tín hữu. Phải chăng đây là một điều răn còn bắt buộc đối với Cơ Đốc nhân thời Tân Ước? Ý nghĩa thật sự và thuộc linh của ngày Sa-bát là gì? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh, khám phá nguồn gốc, mục đích và sự ứng nghiệm trọn vẹn của ngày Sa-bát trong Chúa Cứu Thế Giê-xu, từ đó đưa ra những nguyên tắc ứng dụng thuộc linh cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Nguồn Gốc và Ý Nghĩa Từ Ngữ Của "Sa-bát"
Trước khi đi vào luật pháp, chúng ta phải quay về nguồn gốc đầu tiên của khái niệm Sa-bát. Từ "Sa-bát" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "Shabbat" (שַׁבָּת), bắt nguồn từ động từ "shavat" (שָׁבַת), có nghĩa là "ngừng lại", "nghỉ ngơi", hoặc "chấm dứt". Ý nghĩa cốt lõi của nó không chỉ đơn thuần là sự thụ động, mà là sự ngừng làm việc, sự tĩnh lặng có chủ đích.
Ngay từ sách Sáng Thế Ký, chúng ta thấy mẫu mực Sa-bát được thiết lập bởi chính Đức Chúa Trời, trước khi có luật pháp Môi-se, và thậm chí trước khi có dân Y-sơ-ra-ên. "Đến ngày thứ bảy, Đức Chúa Trời đã làm xong các công việc Ngài, và Ngài nghỉ các công việc Ngài trong ngày thứ bảy. Rồi Ngài ban phước cho ngày thứ bảy, biệt riêng ra thánh, vì trong ngày đó Ngài nghỉ các công việc sáng tạo mà Ngài đã làm" (Sáng Thế Ký 2:2-3). Ở đây, Sa-bát đầu tiên gắn liền với:
1. Sự hoàn tất công trình sáng tạo (sự trọn vẹn).
2. Sự nghỉ ngơi của Đức Chúa Trời (không phải vì mệt mỏi, mà là sự hưởng thụ, chiêm ngưỡng thành quả tốt lành của Ngài).
3. Sự ban phước và biệt riêng ra thánh (một sự xác lập thuộc tính đặc biệt cho thời gian).
Như vậy, từ nguyên thủy, Sa-bát mang ý nghĩa thần học sâu sắc về sự nghỉ ngơi trong sự hoàn tất và tốt lành của Đức Chúa Trời. Nó là một món quà thời gian được ban phước.
II. Sa-bát Trong Giao Ước Cũ: Luật Pháp và Biểu Tượng
Khi đến với giao ước tại núi Si-na-i, điều răn về ngày Sa-bát được đưa vào Mười Điều Răn, trở thành một phần trung tâm của luật pháp Môi-se. Chúng ta cần xem xét hai bản ghi chép:
Xuất Ê-díp-tô Ký 20:8-11 nhấn mạnh đến khía cạnh sáng tạo: "Hãy nhớ ngày nghỉ đặng làm nên ngày thánh. ... Vì trong sáu ngày Đức Giê-hô-va đã dựng nên trời, đất, biển, và muôn vật ở trong đó, qua ngày thứ bảy thì Ngài nghỉ: vậy nên Đức Giê-hô-va đã ban phước cho ngày nghỉ và làm nên ngày thánh." Ở đây, lý do giữ Sa-bát là để kỷ niệm, tưởng nhớ Chúa là Đấng Sáng Tạo.
Phục Truyền Luật Lệ Ký 5:12-15 lại nhấn mạnh đến khía cạnh cứu chuộc: "Hãy giữ ngày nghỉ ... ngươi nhớ rằng mình đã làm tôi mọi trong xứ Ê-díp-tô, và Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi dùng tay quyền năng giơ thẳng ra đem ngươi ra khỏi đó ..." Sa-bát trở thành dấu chỉ của sự giải phóng, cứu chuộc khỏi ách nô lệ.
Trong suốt Cựu Ước, việc giữ ngày Sa-bát trở thành một dấu hiệu của giao ước đặc biệt giữa Đức Chúa Trời và dân Y-sơ-ra-ên (Ê-xê-chi-ên 20:12). Nó là một điều răn về thờ phượng và xã hội, đảm bảo sự nghỉ ngơi cho mọi người, kể cả tôi tớ, súc vật và khách lạ. Tuy nhiên, qua thời gian, các nhà lãnh đạo tôn giáo đã thêm hàng trăm luật lệ nhỏ (truyền thống trưởng lão) bao quanh điều răn này, biến nó từ một món quà nghỉ ngơi thành một gánh nặng luật pháp đầy sự lên án.
III. Chúa Giê-xu - Chúa Của Ngày Sa-bát: Sự Ứng Nghiệm và Hoàn Tất
Sự xuất hiện của Chúa Giê-xu Christ đã mang đến một sự hiểu biết mới mẻ và trọn vẹn về ngày Sa-bát. Ngài không hủy bỏ điều răn này, nhưng bày tỏ ý nghĩa thuộc linh tối hậu và trọn vẹn của nó.
1. Chúa Giê-xu Tuyên Bố Chủ Quyền: Khi bị người Pha-ri-si chỉ trích vì môn đồ bứt lúa trong ngày Sa-bát, Chúa Giê-xu đáp: "Vả, ngày Sa-bát làm ra vì loài người, chớ chẳng phải loài người vì ngày Sa-bát. Vậy thì Con người cũng là Chúa của ngày Sa-bát" (Mác 2:27-28). Tuyên bố đầy uy quyền này cho thấy:
- Sa-bát là vì lợi ích của con người (một món quà, một phương tiện).
- Chúa Giê-xu, với thân vị là Con Đức Chúa Trời, có thẩm quyền tối cao để giải thích và áp dụng ý nghĩa thật của ngày Sa-bát.
2. Chúa Giê-xu Bày Tỏ Bản Chất Của Sa-bát Qua Các Phép Lạ: Ngài cố ý chữa bệnh trong ngày Sa-bát (Giăng 5, Lu-ca 13:10-17). Hành động này không phải để vi phạm, mà để bày tỏ rằng Sa-bát là ngày thích hợp cho công việc giải cứu, chữa lành và ban sự sống của Đức Chúa Trời. Ngài phán: "Cha ta làm việc cho đến bây giờ, ta đây cũng làm việc như vậy" (Giăng 5:17). Sự "nghỉ ngơi" của Đức Chúa Trời không phải là sự bất động, mà là sự tiếp tục duy trì, chăm sóc và cứu chuộc công trình của Ngài.
3. Sa-bát Là Hình Bóng Chỉ Về Sự Nghỉ Ngơi Trong Đấng Christ: Sứ đồ Phao-lô, được Chúa Thánh Linh soi dẫn, đã giải thích rõ ràng điều này. "Vậy thì, còn một ngày nghỉ cho dân Đức Chúa Trời. Vì ai vào sự nghỉ ngơi của Đức Chúa Trời, thì nghỉ công việc mình, cũng như Đức Chúa Trời đã nghỉ công việc Ngài vậy" (Hê-bơ-rơ 4:9-10). Tác giả sách Hê-bơ-rơ lập luận rằng ngày Sa-bát hàng tuần của Cựu Ước chỉ là một hình bóng (skia) về một sự nghỉ ngơi thuộc linh và vĩnh cửu hơn. Sự nghỉ ngơi thật đó chính là sự cứu rỗi trong Chúa Giê-xu Christ.
Động từ Hy Lạp được dùng trong Hê-bơ-rơ 4:10 cho "nghỉ" là "katapauō", có nghĩa là ngừng lại hoàn toàn. Sự nghỉ ngơi này là việc ngừng cố gắng tự xưng công bình bởi việc làm của luật pháp, và bước vào sự yên nghỉ của đức tin nơi công việc hoàn tất của Đấng Christ trên thập tự giá (Ma-thi-ơ 11:28-30).
IV. Ứng Dụng Thực Tế: Sự Nghỉ Ngơi Sa-bát Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Vậy, Cơ Đốc nhân thời Tân Ước có còn bị ràng buộc bởi điều răn giữ ngày thứ Bảy theo nghi thức không? Kinh Thánh cho thấy rõ: "Vậy, chớ có ai đoán xét anh em về của ăn, hoặc thức uống, hoặc ngày lễ, hoặc ngày trăng mới, hoặc ngày Sa-bát, ấy đều chỉ là bóng của các việc sẽ tới, còn hình thì ở trong Đấng Christ" (Cô-lô-se 2:16-17). Ngày Sa-bát theo nghi thức đã được ứng nghiệm trọn vẹn trong Đấng Christ. Tuy nhiên, nguyên tắc thuộc linh và ý nghĩa của Sa-bát vẫn vô cùng quan trọng và cần được áp dụng. Dưới đây là những ứng dụng thực tế:
1. Bước Vào Sự Nghỉ Ngơi Cứu Rỗi Mỗi Ngày: Ứng dụng đầu tiên và quan trọng nhất là sống trong thực tại của sự nghỉ ngơi thuộc linh nơi Đấng Christ. Điều này có nghĩa là chấm dứt sự cố gắng tự cứu mình, tin cậy trọn vẹn nơi sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu để được xưng công bình. Đây là một trạng thái của tấm lòng: bình an với Đức Chúa Trời (Rô-ma 5:1).
2. Thiết Lập Nhịp Điệu Nghỉ Ngơi và Thờ Phượng: Mặc dù không bị ràng buộc bởi ngày thứ Bảy, nhưng nguyên tắc về nhịp điệu làm việc và nghỉ ngơi do Chúa lập vẫn tốt cho con người. Chúng ta cần có những khoảng thời gian ngưng công việc thường nhật để tái tập trung vào Chúa, tương giao với gia đình và phục hồi thể chất. Ngày Chúa Nhật - ngày Chúa phục sinh - trở thành ngày đặc biệt của Hội Thánh để nhóm lại thờ phượng, nghe Lời Chúa, và gây dựng lẫn nhau (Công vụ 20:7, 1 Cô-rinh-tô 16:2).
3. Sống Trong Sự Hoàn Tất Của Công Trình Chúa: Giữ Sa-bát thuộc linh là nhận biết rằng công việc quan trọng nhất (cứu chuộc tội lỗi) đã được Chúa Giê-xu hoàn tất (Giăng 19:30). Chúng ta làm việc, phục vụ không phải để kiếm được ơn nghỉ ngơi, mà là bước ra từ sự nghỉ ngơi đã được ban cho. Đây là nền tảng cho mọi chức vụ lành mạnh.
4. Thực Hành Sự Giải Phóng và Thương Xót: Như Chúa Giê-xu đã làm, ngày nghỉ ngơi của chúng ta cũng nên là cơ hội để mang sự giải phóng, chữa lành và phục hồi cho người khác - về mặt thuộc linh, tâm lý và thể chất. Đó có thể là thăm viếng, khích lệ, hoặc giúp đỡ người đang mang gánh nặng.
5. Chiêm Ngưỡng và Vui Hưởng Chúa: Cuối cùng, trọng tâm của Sa-bát là sự chiêm ngưỡng và vui hưởng Chúa, như Đức Chúa Trời đã vui hưởng công trình sáng tạo tốt lành của Ngài. Chúng ta dành thời gian đặc biệt để suy ngẫm Lời Chúa, cầu nguyện, và cảm tạ về ân điển Ngài, nhận biết mọi điều tốt lành đều đến từ Ngài.
Kết Luận
Ý nghĩa của việc giữ ngày Sa-bát thánh không còn là việc tuân thủ một ngày nghi lễ cụ thể trong tuần dưới sự rủa sả của luật pháp. Trong ánh sáng của Tân Ước, Chúa Giê-xu Christ chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn và là thực tại của ngày Sa-bát. Ngài là Đấng ban cho chúng ta sự nghỉ ngơi đời đời cho linh hồn. "Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ" (Ma-thi-ơ 11:28).
Vì thế, "giữ ngày Sa-bát" đối với Cơ Đốc nhân ngày nay là sống mỗi ngày trong sự nghỉ ngơi của đức tin nơi Chúa Giê-xu, thiết lập nhịp điệu thờ phượng và phục hồi trong đời sống, và rao truyền sự giải phóng của Phúc Âm. Chúng ta không sống dưới hình bóng của ngày Sa-bát, nhưng trong thực tại của Đấng Christ, là Chúa của ngày Sa-bát. Hãy bước vào, và ở lại trong sự nghỉ ngơi mà Ngài đã mua bằng chính huyết Ngài.
"Vì chúng ta là kẻ tin, thì vào nơi yên nghỉ …" (Hê-bơ-rơ 4:3a)