Những nguyên tắc Kinh Thánh nào giúp ra quyết định đúng đắn?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều đối diện với vô số lựa chọn, từ những quyết định nhỏ nhặt hằng ngày cho đến những bước ngoặt lớn của cuộc đời. Làm thế nào để biết chúng ta đang đi theo ý muốn hoàn hảo của Đức Chúa Trời? Kinh Thánh không phải là một cuốn cẩm nang liệt kê từng tình huống cụ thể, nhưng là nguồn mặc khải đầy đủ về bản tính Ngài và những nguyên tắc đời đời để dẫn dắt chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các nguyên tắc nền tảng từ Lời Chúa, được minh họa qua phân đoạn Kinh Thánh và giải nghĩa từ ngữ gốc, để trang bị cho tín hữu một khuôn mẫu vững chắc cho việc ra quyết định khôn ngoan, vinh hiển Đức Chúa Trời.

Trước khi tìm hiểu các nguyên tắc, chúng ta phải hiểu rõ đối tượng của sự tìm kiếm: ý muốn Đức Chúa Trời. Trong Tân Ước, từ Hy Lạp "thelēma" (θέλημα) chỉ ý muốn, ý định, hay sự ưa thích. Ý muốn Ngài được bày tỏ qua ba phương diện chính:

• Ý muốn tối cao (Sovereign Will): Là kế hoạch bí mật, bất khả kháng của Ngài cho muôn vật, mà không ai có thể cưỡng lại (Ê-phê-sô 1:11). Đây là lãnh vực chủ quyền tuyệt đối của Đức Chúa Trời.
• Ý muốn mặc khải (Revealed Will): Là những điều Ngài đã phán dạy rõ ràng trong Kinh Thánh về đạo đức, cách sống và giáo lý. Đây là thước đo cho mọi quyết định của chúng ta (Phục truyền 29:29).
• Ý muốn hướng dẫn (Will of Direction): Là sự dẫn dắt cá nhân của Chúa trong những lựa chọn thuộc về sự khôn ngoan (ví dụ: chọn nghề nghiệp, bạn đời, nơi ở) mà Kinh Thánh không ra lệnh cụ thể.

Mục tiêu của Cơ Đốc nhân là vâng theo ý muốn mặc khải và tìm kiếm sự hướng dẫn khôn ngoan trong khuôn khổ đó. Chúa Giê-xu là tấm gương tối cao: "Ấy không phải ý muốn ta, nhưng ý muốn Cha mà ta vâng theo" (Giăng 6:38).

Mọi quyết định phải được đặt dưới sự phán xét của Lời Chúa. Thi thiên 119:105 tuyên bố: "Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi." Từ "đèn" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "nêr" (נֵר), chỉ ngọn đèn dầu soi sáng từng bước trong bóng tối. Kinh Thánh là tiêu chuẩn khách quan, tuyệt đối. Cần đặt câu hỏi: "Lựa chọn này có phù hợp hay vi phạm điều răn, nguyên tắc rõ ràng nào trong Kinh Thánh không?". Ví dụ, một cơ hội làm ăn dù lợi nhuận cao nhưng liên quan đến dối trá (Châm ngôn 12:22) hay tham lam (Ê-phê-sô 5:3) thì đã vi phạm nguyên tắc này.

Cầu nguyện không phải là nghi thức xin ấn chứng, mà là sự giao thông với Đức Chúa Trời để tâm trí chúng ta được điều chỉnh theo ý Ngài. Phi-líp 4:6-7 dạy: "Đừng lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ gìn giữ lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Giê-xu Christ." Từ Hy Lạp "proseuchē" (προσευχή) nhấn mạnh đến sự cầu nguyện hướng về Đức Chúa Trời. Sự "bình an của Đức Chúa Trời" (eirēnē tou Theou) trở thành "trọng tài" hay "người canh gác" cho tấm lòng chúng ta trong quá trình quyết định.

Kinh Thánh đề cao giá trị của lời khuyên từ những người trưởng thành, kính sợ Chúa. Châm ngôn 15:22 chép: "Sự khoái lạc thành ra hư không vì thiếu bàn luận; Nhờ có nhiều mưu sĩ mà được thành tựu." Từ "mưu sĩ" (yōʿēṣ יוֹעֵץ) chỉ người cố vấn khôn ngoan. Điều này không có nghĩa là đi hỏi ý kiến đám đông, mà là tìm kiếm những Cơ Đốc nhân chín chắn, am hiểu Lời Chúa và quan tâm đến lợi ích thuộc linh của chúng ta. Hãy đặc biệt lắng nghe cha mẹ (nếu là tín hữu) và các vị lãnh đạo thuộc linh (Hê-bơ-rơ 13:17).

Đức Chúa Trời cũng hành động qua những cửa mở và đóng trong hoàn cảnh. Cô-lô-se 4:3 kể về Phao-lô cầu xin "Đức Chúa Trời mở cửa cho sự giảng đạo". Tuy nhiên, nguyên tắc này phải luôn được kiểm chứng bởi các nguyên tắc khác. Một "cửa mở" thuận lợi về tài chính hay cơ hội không tự động có nghĩa là ý Chúa, nếu nó đi ngược lại nguyên tắc Kinh Thánh (ví dụ: làm việc ngày Chúa Nhật để thăng tiến). Chúng ta cần sự khôn ngoan (sophia - σοφία) từ trên mà Gia-cơ 1:5 hứa ban cho: "Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho."

Đây là nguyên tắc then chốt để thử nghiệm lòng mình. Mọi quyết định phải xuất phát từ động cơ làm vinh hiển Đức Chúa Trời và yêu thương người lân cận. I Cô-rinh-tô 10:31 tuyên bố: "Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm." Từ "vinh hiển" (doxa - δόξα) có nghĩa là sự xuất hiện rạng rỡ, danh tiếng, vinh quang. Chúng ta phải tự hỏi: Lựa chọn này có làm cho Đức Chúa Trời được tôn cao và người khác được gây dựng không, hay chỉ để thỏa mãn tính ích kỷ, ham muốn xác thịt hay lòng kiêu ngạo của tôi? (Gia-cơ 4:3).

Sự bình an siêu nhiên của Chúa làm trọng tài trong lòng. Cô-lô-se 3:15 dạy: "Nguyền xin sự bình an của Đấng Christ cai trị trong lòng anh em, là bình an mà anh em đã được gọi đến đặng hiệp nên một thể; lại phải biết ơn." Động từ Hy Lạp "brabeuō" (βραβεύω) nghĩa là "làm trọng tài, phân xử, điều khiển". Khi chúng ta cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa và xem xét mọi sự, sự bình an này sẽ như một vị trọng tài nội tâm, cho chúng ta sự xác tín hoặc cảnh báo. Sự thiếu vắng bình an có thể là tín hiệu cần dừng lại và tìm kiếm thêm.

Quyết định của Cơ Đốc nhân phải là kết quả của đời sống được Thánh Linh điều khiển. Ê-phê-sô 5:17-18 dạy: "Vậy chớ nên như kẻ dại dột, nhưng phải hiểu rõ ý muốn của Chúa là thế nào. Đừng say rượu, vì rượu xui cho người ta buông tuồng; nhưng phải đầy dẫy Thánh Linh." Sự đầy dẫy Thánh Linh (plērousthe en Pneumati) liên quan đến việc để Ngài kiểm soát toàn bộ đời sống chúng ta. Một tâm trí được Thánh Linh hướng dẫn sẽ có khả năng phân biệt và quyết định theo ý Chúa (Rô-ma 8:14).

Để áp dụng các nguyên tắc trên, chúng ta có thể theo một quy trình thực hành:

1. Cầu Nguyện Dâng Lên: Ngay từ đầu, hãy dâng quyết định đó lên cho Chúa, xin Ngài cai trị và hướng dẫn. Thú nhận mọi thành kiến, sợ hãi, và ước muốn riêng (Châm ngôn 3:5-6).
2. Lọc Qua Kinh Thánh: Nghiên cứu Kinh Thánh. Có mệnh lệnh, nguyên tắc hay gương mẫu nào liên quan trực tiếp không? Tránh việc "bắt thăm" Kinh Thánh một cách ngẫu nhiên.
3. Phân Tích Động Cơ: Thành thật trước mặt Chúa: "Lựa chọn này thực sự nhằm mục đích gì? Có vinh hiển Chúa không?"
4. Tìm Lời Khuyên Khôn Ngoan: Trình bày với 2-3 người trưởng thành thuộc linh, trình bày rõ ràng và sẵn lòng lắng nghe sự sửa dạy (Châm ngôn 12:1).
5. Xem Xét Khách Quan: Phân tích ưu, khuyết điểm, nguồn lực, trách nhiệm hiện có. Cầu xin sự khôn ngoan từ trên để đánh giá.
6. Lắng Nghe Sự Bình An: Sau khi đã thực hiện các bước trên, hãy tĩnh lặng trước mặt Chúa. Sự bình an siêu nhiên của Ngài có "cai trị" trong lòng bạn không? Có sự xác tín hay sự bất an nào?
7. Bước Đi Trong Đức Tin: Khi đã có sự xác tín dựa trên các nguyên tắc Kinh Thánh, hãy bước đi trong đức tin, tin cậy rằng Chúa sẽ dẫn dắt và sửa trị ngay cả khi bạn có thể sai sót (Thi thiên 37:23-24).

Ra quyết định theo nguyên tắc Kinh Thánh không phải là một gánh nặng luật pháp, hay một bí quyết để luôn thành công theo cách nhìn của thế gian. Đó là biểu hiện của mối quan hệ tin cậy với Cha Thiên Thượng. Khi chúng ta khao khát làm theo ý muốn Ngài hơn mọi thứ, Lời Ngài hứa: "Hãy khoái lạc nơi Đức Giê-hô-va, Thì Ngài sẽ ban cho ngươi điều lòng mình ao ước" (Thi thiên 37:4). Ao ước của chúng ta khi đó đã được Ngài điều chỉnh. Hãy an nghỉ trong chân lý rằng Đức Chúa Trời là Đấng Chủ Tể. Ngài có thể dùng ngay cả những quyết định không hoàn hảo của chúng ta để hoàn thành ý định tốt lành của Ngài (Rô-ma 8:28). Trọng tâm cuối cùng không phải là "chọn đúng", mà là trung tín bước đi với Đấng Christ trong mọi lựa chọn, tin cậy rằng sự dẫn dắt của Ngài là trọn vẹn và đáng tin cậy hơn cả sự hiểu biết của chúng ta.